Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Αγαπητές φίλες και φίλοι,
Με τη συμπλήρωση του πρώτου χρόνου διακυβέρνησής μας, στέκομαι ενώπιόν σας για να σας παρουσιάσω τα όσα έχουμε υλοποιήσει. Εξάλλου, η διαφάνεια και η λογοδοσία που υποσχέθηκα αποτελούν τον πυρήνα της φιλοσοφίας μας. Ο σχεδιασμός μας για την Κύπρο που θέλουμε, ο πολιτικός μας προσανατολισμός εδράζεται σε συγκεκριμένες και στοχευμένες προτεραιότητες:
Στη βελτίωση της καθημερινότητας του κάθε πολίτη,
στην οικοδόμηση μιας δυνατής και ανθεκτικής οικονομίας,
στη θεμελίωση ενός καλύτερου αύριο, επενδύοντας στην εκπαίδευση και την υγεία,
στην επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης,
στον εκσυγχρονισμό και ανασύνταξη του κράτους μας, και
στην ενίσχυση της θέσης μας ως ισχυρού εταίρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την ευρύτερη περιοχή.
Κυρίες και Κύριοι,
Στο επίκεντρο των προτεραιοτήτων μας παραμένει φυσικά το εθνικό μας θέμα. Τις επόμενες ημέρες θα επιστρέψει στην Κύπρο για επαφές η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Ο διορισμός της κυρίας Holguin και η απαρχή μιας νέας προσπάθειας για επανέναρξη συνομιλιών ήταν αποτέλεσμα των δικών μας επίμονων προσπαθειών και πρωτοβουλιών.
Η κινητοποίησή μας προς την κατεύθυνση των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όλων των σημαντικών διεθνών δρώντων, πάντα σε συνεργασία με την Ελληνική Κυβέρνηση, φέρνει αποτελέσματα. Όλοι αναγνωρίζουν την ετοιμότητα και την πολιτική μας βούληση να προσέλθουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με ειλικρίνεια και αποφασιστικότητα, με μοναδικό στόχο την επίλυση του Κυπριακού στη βάση της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, αξιοποιώντας το μέχρι σήμερα διαπραγματευτικό κεκτημένο.
Η επιδίωξή μας είναι σαφής και ειλικρινής. Διεκδικούμε απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας μέσω μιας λύσης που να διασφαλίζει τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα για όλους τους νόμιμους πολίτες της χώρας μας, χωρίς κατοχικά στρατεύματα και επεμβατικά δικαιώματα.
Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις ως αποτέλεσμα της τουρκικής στάσης, προσεγγίζουμε την αποστολή της κυρίας Holguin με απόλυτη σοβαρότητα και ως ένα παράθυρο ευκαιρίας για επανέναρξη ουσιαστικών συνομιλιών. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η προσπάθειά μας για ενεργότερη εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνοντας υπόψη και το πλήρες φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί, ναι, να μας οδηγήσει, μέσα από την επίλυση του κυπριακού, σε μια αμοιβαία επωφελή κατάσταση πραγμάτων.
Φίλες και Φίλοι,
Πέραν του Κυπριακού, το οποίο είναι ζωτικό θέμα που αγγίζει το μέλλον της πατρίδας μας, η διασφάλιση μιας ισχυρής και ανθεκτικής οικονομίας είναι αδιαπραγμάτευτη για την κυβέρνησή μας.
Μόλις αναλάβαμε, κληθήκαμε να διαχειριστούμε μια κρίσιμα δυσάρεστη εξέλιξη με τις κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Βρετανία. Από την πρώτη στιγμή ξεκαθαρίσαμε τη σημασία που αποδίδουμε στη φήμη και αξιοπιστία της χώρας μας, επιδεικνύοντας την αποφασιστικότητα στην πράξη για μηδενική ανοχή. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, δεν δίστασα να ζητήσω και από ξένες αρχές να συνδράμουν τις έρευνες, για να ολοκληρωθούν τάχιστα οι σχετικές διαδικασίες. Ταυτόχρονα, με αποφασιστικότητα προχωρούμε στη σύσταση Εθνικής Ομάδας Εφαρμογής Κυρώσεων, αλλά και στην πολύ σημαντική μεταρρύθμιση για σύσταση Ενιαίας Εποπτικής Αρχής για παρόχους διοικητικών υπηρεσιών.
Θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι θα αφήσουμε πίσω μας οριστικά τις πρακτικές που εξέθεσαν τη χώρα μας. ΜΟΝΟ έτσι θα απαλλαγούμε από κάθε σκιά που πλήττει την αξιοπιστία της Κύπρου μας και που αποτελεί, ανάμεσα σε άλλα, τροχοπέδη στην προσέλκυση ποιοτικών επενδύσεων και στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Κυρίες και Κύριοι,
Η κυπριακή οικονομία ακολουθεί μια σταθερή πορεία με θετική προοπτική ανάπτυξης, παρά τις σύνθετες προκλήσεις που αντιμετωπίζει εξαιτίας του ασταθούς γεωπολιτικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα και με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η κυπριακή οικονομία αναμένεται να καταγράψει τον δεύτερο υψηλότερο ρυθμό ανάπτυξης για το 2024. Η αναβάθμιση της οικονομίας μας στην επενδυτική βαθμίδα από όλους τους οίκους αξιολόγησης αποτελεί ψήφο εμπιστοσύνης και επιβράβευση των συνετών πολιτικών που ακολουθούμε και εδράζεται στο τρίπτυχο: Δημοσιονομική υπευθυνότητα, σταθερό χρηματοοικονομικό σύστημα και συνεχείς μεταρρυθμίσεις.
Κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της διακυβέρνησής μας, πετύχαμε σημαντικά ορόσημα, όπως:
Την ολοκλήρωση των προαπαιτούμενων για το 2ο και 3ο αίτημα πληρωμής του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, με απορρόφηση κονδυλίων ύψους 152 εκατ. Ευρώ.
Την ψήφιση βελτιωμένου νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις που εκκρεμούσε από το 2017, καθώς και τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του χρηματοοικονομικού επιτρόπου, ενισχύοντας, με αυτόν τον τρόπο, το δίκτυ προστασίας στους ευάλωτους δανειολήπτες.
Την εφαρμογή του Σχεδίου «Ενοίκιο Έναντι Δόσης».
Ενισχύσαμε οικονομικά κατά 50 εκατομμύρια ευρώ το Ταμείο Αλληλεγγύης για κουρεμένους καταθέτες και ενεργοποιήσαμε, ως είχαμε υποσχεθεί, την πλατφόρμα για υποβολή των ηλεκτρονικών αιτήσεων διεκδίκησης αποζημιώσεων.
Μέσα από εντατικές διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, ψηφίστηκε η μείωση του ΦΠΑ για την πρώτη κατοικία.
Συστήσαμε ειδικό Ταμείο Μετοχικής Συμμετοχής για χρηματοδότηση νεοφυών εταιρειών για ενίσχυση της καινοτομίας.
Επικαιροποιήσαμε με νέα σημαντικά κίνητρα, που αφορούν τη στέγαση, την εκπαίδευση και την κινητικότητα εντός της ΕΕ, τη Στρατηγική Προσέλκυσης Επενδύσεων και Ταλέντων.
Επιταχύναμε την εξέταση των αιτήσεων εργοδότησης αλλοδαπών από τρίτες χώρες.
Θέσαμε τις βάσεις για τον Φορολογικό Μετασχηματισμό της χώρας, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων και την επίτευξη των στρατηγικών στόχων για πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Ο πρώτος μας πλεονασματικός προϋπολογισμός αποτελεί ένα άλλο σημαντικό ορόσημο και επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητά μας για την επίτευξη του στόχου για μια ισχυρή και ανθεκτική οικονομία.
Συμπατριώτισσες και συμπατριώτες,
Η οικονομική υπευθυνότητα της διακυβέρνησης αποτελεί προϋπόθεση για την υλοποίηση μιας στοχευμένης κοινωνικής πολιτικής, αντιμετωπίζοντας με αυτόν τον τρόπο και την ακρίβεια. Πριν από λίγες μέρες ανακοινώσαμε ένα δεύτερο πακέτο στήριξης των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ύψους 60 εκατομμυρίων ευρώ, σε συνέχεια των μέτρων που τέθηκαν σε ισχύ τον περασμένο Οκτώβριο, ύψους 196 εκατομμυρίων ευρώ. Μακριά από λαϊκίστικες προσεγγίσεις που θέτουν σε κίνδυνο τη δημοσιονομική σταθερότητα της χώρας μας, σε αυτόν τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησής μας, πορευτήκαμε με υπευθυνότητα και, πέραν των δυο πακέτων στήριξης, υλοποιήσαμε και άλλες σημαντικές πολιτικές, από τις οποίες επωφελούνται, ιδίως η μεσαία τάξη και οι επιχειρήσεις.
Πιο συγκεκριμένα, με αποφασιστικότητα προχωρήσαμε:
Στην αύξηση της άδειας μητρότητας στις 22 εβδομάδες,
στην καταβολή από τον πρώτο μήνα της θεσμοθετημένης σύνταξης,
στην επιβολή μειωμένου ή και μηδενικού συντελεστή ΦΠΑ σε βασικά προϊόντα,
στην αύξηση επιδόματος ενοικίου για εκτοπισθέντες και παθόντες,
στην καταβολή επιδόματος φροντίδας σε συγγενείς πεσόντων και αγνοουμένων,
στην αύξηση του τιμητικού επιδόματος μάνας,
στον εξορθολογισμό του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος,
στην αύξηση κατά 5% της κατώτατης σύνταξης,
στην πιο γρήγορη έγκριση των αιτήσεων για καταβολή δημόσιων επιδομάτων, και
στην ψήφιση νομοθεσίας για το e-kalathi.
Την ίδια στιγμή, στο πλαίσιο του διαλόγου με τους κοινωνικούς εταίρους:
Αυξήσαμε τον εθνικό κατώτατο μισθό στα 1.000 ευρώ, και πετύχαμε τη συμφωνία για την ΑΤΑ, από την οποία επωφελούνται 180 χιλιάδες εργαζόμενοι στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα.
Φίλες και Φίλοι,
Με αποφασιστικότητα και προσήλωση στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, προχωρήσαμε σε σημαντικές παρεμβάσεις. Οι παρεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν την απόφασή μας για τη νέα στεγαστική πολιτική για την προσιτή στέγη, την ουσιαστικότερη που ανακοινώθηκε ποτέ, η οποία φιλοδοξεί να προσφέρει λύσεις σε εκατοντάδες συμπολίτες μας, ιδιαίτερα τη Νέα Γενιά, μέσα από συγκεκριμένα κίνητρα, όπως:
Το Σχέδιο «Ανακαινίζω - Ενοικιάζω»,
Το Σχέδιο «Κτίσιμο για Ενοικίαση» σε ιδιωτική γη για προσφορά στέγης σε προσιτό ενοίκιο.
Οι χορηγίες σε νεαρά ζευγάρια και νέους για απόκτηση πρώτης κατοικίας.
Το Σχέδιο Επιδότησης Επιτοκίου για αγορά και ανέγερση πρώτης κατοικίας.
Το Σχέδιο Διάθεσης Οικοπέδων σε Οικογένειες.
Τα Αναθεωρημένα Πολεοδομικά κίνητρα για προσφορά στέγης σε προσιτή τιμή.
Την επέκταση και αναβάθμιση του Σχεδίου Παροχής Πολεοδομικών Κινήτρων για ανάκαμψη της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Ταυτόχρονα, αποφασίσαμε να υλοποιήσουμε μια σειρά μέτρων για μείωση της γραφειοκρατίας, ειδικότερα στον τομέα της αδειοδότησης οικιστικών αναπτύξεων.
Σε σχέση με τον προσφυγικό κόσμο, από τις πρώτες μας ενέργειες ήταν η προώθηση λύσεων σε σχέση με τις ακατάλληλες προσφυγικές πολυκατοικίες, μέσα από το Σχέδιο ΚτιΖΩ, ύψους 110 εκατομμυρίων ευρώ. Στην προσφυγική μας πολιτική επίσης, ιδιαίτερης σημασίας ήταν και οι αποφάσεις για εξορθολογισμό και πλήρη διαφάνεια στη διαχείριση των τουρκοκυπριακών περιουσίων, καθώς και η σημαντική βελτίωση και ο εμπλουτισμός των σχεδίων του Κεντρικού Φορέα Ισότιμης Κατανομής Βαρών, που ανακοίνωσα πριν λίγες μέρες.
Σημαντικές δράσεις που υλοποιήθηκαν για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών αποτελούν επίσης:
Ο Κοινωνικός Λειτουργός της Γειτονιάς, φέρνοντας τις κοινωνικές υπηρεσίες του κράτους κοντά στον πολίτη.
Η λειτουργία του τηλεφωνικού κέντρου 1450 για υπηρεσίες που αφορούν επιδόματα.
Η κατάθεση νομοσχεδίου για θέσπιση κανόνων για τη διαχείριση και λειτουργία πολυκατοικιών.
Το Pame Express για άμβλυνση του κυκλοφοριακού, που είχε ως αποτέλεσμα να αφαιρεθούν περίπου 400 οχήματα την ημέρα από το οδικό δίκτυο Λευκωσίας.
Ταυτόχρονα, υψίστης σημασίας δράση κατά τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησής μας ήταν η αντιμετώπιση του Μεταναστευτικού, με στόχο η χώρα μας να σταματήσει να θεωρείται πλέον ελκυστικός προορισμός. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο και ως είχαμε υποσχεθεί, ανάμεσα σε άλλα:
Καταθέσαμε από τον Ιούνιο το νομοσχέδιο για ίδρυση του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, το οποίο ψηφίστηκε πριν από μερικές μέρες.
Ενισχύσαμε ουσιαστικά την Υπηρεσία Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.
Υπερδιπλασιάσαμε τους εξεταστές των αιτήσεων ασύλου.
Μειώσαμε δραστικά τον χρόνο εξέτασης των αιτήσεων σε 3 μόλις μήνες.
Αυξήσαμε κατά 200% τον ρυθμό απελάσεων.
Διασυνδέσαμε τα μηχανογραφικά συστήματα των Υπουργείων Εσωτερικών και Εργασίας, πετυχαίνοντας τον εντοπισμό παράτυπων μεταναστών που εργάζονταν.
Ως αποτέλεσμα της δουλειάς μας, για πρώτη φορά, οι αιτητές ασύλου και οι μη δικαιούχοι που φεύγουν από την πατρίδα μας έχουν αυξηθεί κατά 66% και είναι σαφώς περισσότεροι από όσους έρχονται. Τα στοιχεία μιλούν από μόνα τους.
Φίλες και φίλοι,
Η Πράσινη Μετάβαση και η προστασία του περιβάλλοντος διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της καθημερινότητας και αποτελούν βασική συνιστώσα του πολιτικού προσανατολισμού της διακυβέρνησής μας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, προχωρήσαμε, ανάμεσα σε άλλα, με:
Ενισχυμένα σχέδια για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για τα νοικοκυριά, με σημαντικότερο το Σχέδιο «Φωτοβολταϊκά για Όλους».
Σχέδιο για Εικονικό Συμψηφισμό Μετρήσεων (virtual net metering). ώστε να καταστεί εφικτή η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Σχέδιο για πρώτη φορά για ενεργειακή αναβάθμιση μεγάλων επιχειρήσεων.
Ενισχυμένα Σχέδια Επιδότησης Αγοράς Ηλεκτρικών Οχημάτων.
Κυρίες και Κύριοι,
Όπως έχω επισημάνει, σημαντική διάσταση για τη θεμελίωση του καλύτερου αύριο που επιθυμούμε είναι η αναβάθμιση της Παιδείας και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών Υγείας. Πρόκειται για δύο τομείς πολιτικής που αγγίζουν, καθημερινά σχεδόν, τον κάθε ένα και την κάθε μια από εμάς, και αποτελούν για τη δική μας διακυβέρνηση τομείς υψίστης σημασίας. Αναφέρω πολύ επιγραμματικά ότι στο πρώτο έτος προχωρήσαμε με:
Το νέο σύστημα αξιολόγησης των μαθητών,
τον εκσυγχρονισμό απογευματινών και βραδινών προγραμμάτων και την αλλαγή καθεστώτος εργασίας,
την ολοκλήρωση της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε 405 σχολεία και την έναρξη υλοποίησης της απόφασής μας για εγκατάσταση κλιματιστικών σε όλα τα Σχολεία,
την επέκταση του Ολοήμερου Σχολείου στη μέση και τη δημοτική εκπαίδευση,
την έναρξη της διαδικασίας επικαιροποίησης των αναλυτικών προγραμμάτων των μαθημάτων όλων των βαθμίδων,
την ολοκλήρωση πρότασης και την κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου για τη δωρεάν υποχρεωτική φοίτηση από 4 χρόνων,
την Κάρτα Πολιτισμού Νέων,
τη Λειτουργία Πρώτων Βοηθειών σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια και την βελτίωση του ΤΑΕΠ στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας,
την τοποθέτηση Νοσηλευτών σε σχολεία απομακρυσμένων περιοχών, και
τα Σχέδια επιδότησης εξοπλισμού και διαπίστευσης νοσηλευτηρίων.
Φίλες και Φίλοι,
Ο εκσυγχρονισμός του Κράτους, και ιδιαίτερα των θεσμών, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο των πολιτικών μας. Στο πλαίσιο αυτό, οι συνεχείς θεσμικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν βασική συνιστώσα του κυβερνητικού μας προγράμματος. Εργαζόμαστε μεθοδικά για την επιτυχή υλοποίηση των τριών εμβληματικών μεταρρυθμίσεων που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τη Δικαιοσύνη και τη Δημόσια Υπηρεσία. Σε αλλαγές αυτού του μεγέθους οι προκλήσεις είναι αναμενόμενες και σε μεγάλο βαθμό, θα έλεγα, αναπόφευκτες. Όπου αποδειχθεί ότι υπάρχουν δομικές στρεβλώσεις, η κυβέρνηση, σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους και τη Βουλή, θα προβεί σε διορθωτικές παρεμβάσεις.
Στο πλαίσιο του θεσμικού εκσυγχρονισμού του Κράτους, αλλά και της ανάγκης για ανάκτηση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, μια από τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιήσαμε αφορά τη διαδικασία επιλογής μελών στα Διοικητικά Συμβούλια Ημικρατικών Οργανισμών. Η σύσταση και λειτουργία του Γνωμοδοτικού Συμβουλίου είναι ένα σημαντικότατο βήμα προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης της ισοπολιτείας, που επιτρέπει την ίδια στιγμή, για πρώτη φορά, σε εκατοντάδες συμπολίτες μας να διεκδικούν διορισμό.
Στο ίδιο πλαίσιο του θεσμικού εκσυγχρονισμού του Κράτους μας, ρυθμίσαμε για πρώτη φόρα νομοθετικά το καθεστώς πρόσληψης και εργοδότησης συμβούλων και συνεργατών του Προέδρου και μελών του Υπουργικού Συμβουλίου, ενώ
Με στόχο την αποτελεσματική υλοποίηση των αποφάσεων που λαμβάνει η κυβέρνηση, συστήσαμε τη Γραμματεία Συντονισμού και Υποστήριξης Κυβερνητικού Έργου στην Προεδρία της Δημοκρατίας.
Ταυτόχρονα, όπως προανέφερα, ξεκάθαρη και απόλυτη είναι η προσέγγισή μας έναντι φαινομένων διαφθοράς και διαπλοκής. Πέραν της έμπρακτης μηδενικής ανοχής σε τέτοιου είδους φαινόμενα που πλήττουν τη φήμη και την αξιοπιστία της χώρας μας, προχωρήσαμε και σε άλλες σημαντικές δράσεις που αποδεικνύουν στην πράξη την αδιαμφισβήτητη πολιτική μας βούληση. Αναφέρω ενδεικτικά την ουσιαστική στήριξη της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς, τη συγκρότηση Επιτροπής Παρακολούθησης των Συστάσεων της Ομάδας Greco, τη σύσταση μονάδας εσωτερικού ελέγχου στο Προεδρικό και την ενίσχυση της Επιτροπής Δεοντολογίας και Προστασίας του Αθλητισμού.
Φίλες και Φίλοι,
Οι πολιτικές και δράσεις που αποφασίσαμε, που υλοποιήσαμε ή που έχουμε δρομολογήσει, πάντα μέσα από μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση, θα δοθούν αναλυτικά και με περισσότερη λεπτομέρεια στη δημοσιότητα, ώστε οι πολίτες να έχουν πλήρη γνώση, ΕΝΩ, την ίδια στιγμή, μέσα στο πλαίσιο της συνεχούς λογοδοσίας, οι Υπουργοί και Υφυπουργοί θα παρουσιάσουν σε δημοσιογραφικές διασκέψεις, τις επόμενες των ημερών, το έργο που έχουν επιτελέσει.
Απόψε αναφέρθηκα πολύ επιγραμματικά στις σημαντικότερες από τις πολιτικές που προωθήσαμε και υλοποιήσαμε τον πρώτο χρόνο της διακυβέρνησής μας. Ασφαλώς και δεν ισχυρίζομαι ότι αυτούς τους πρώτους δώδεκα μήνες δεν αποφύγαμε λάθη. Μπορώ όμως με βεβαιότητα να υποστηρίξω ότι θεμελιώσαμε το οικοδόμημα, για να πετύχουμε την καλύτερη Κύπρο που όλοι οραματιζόμαστε.
Σας ευχαριστώ πολύ.
