Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού, Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Ούσα η εγκείτερη προς την Λωρίδα της Γάζας ευρωπαϊκή χώρα, η Κυπριακή Δημοκρατία διαδραματίζει ένα ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην διαμετακόμιση και παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας που αντιμετωπίζουν μια πρωτοφανή ανθρωπιστική κρίση στα όρια του λιμού μάλιστα, ένεκα του πολέμου που μαίνεται από την 7 η Οκτωβρίου 2023. Η εφαρμογή του σχεδίου «Αμάλθεια» από την Κυπριακή Κυβέρνηση που στηρίζεται από την διεθνή κοινότητα και την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί μια ουσιώδη διεθνή πράξη της Κύπρου και έχει τύχει των καλύτερων σχολίων.
Προφανώς η εφαρμογή του σχεδίου έχει εγγενείς δυσκολίες που πέραν του γεγονότος ότι αφορά παροχή βοήθειας σε μια εμπόλεμη περιοχή, περιλαμβάνουν: την απουσία λιμανιού που να μπορούν να προσδέσουν μεγάλα πλοία μεταφοράς φορτίων λόγω των αβαθών υδάτων∙ ζητήματα ασφάλειας του προσωπικού και πλοίων μεταφοράς∙ ζητήματα που αφορούν στο σύνολο της εφοδιαστικής αλυσίδας∙ πρακτικά ζητήματα μεταφοράς φορτηγίδων σε ανοικτή θάλασσα∙διανομή της ανθρωπιστικής βοήθειας στους τελικούς αποδέκτες και διασφάλιση ότι τούτη θα αποδοθεί εκεί και όπου πρέπει με συντονισμένο τρόπο. Η επιμονή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην υλοποίηση της όλης προσπάθειας έχει οδηγήσει στην επίλυση των πλείστων από τα πιο πάνω ζητήματα, ενώ για τα εναπομείναντα ζητήματα ευθύνη, πλέον, έχει η διεθνής κοινότητα.
Ήδη, Μη Κυβερνητικοί Οργανισμοί ετοιμάζουν προβλήτα για την πρόσδεση της φορτηγίδας, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έχουν ανακοινώσει την δημιουργία λιμενικής εγκατάστασης ικανής να εξυπηρετήσει την εφαρμογή του σχεδίου «Αμάλθεια» ή / και να συνεισφέρουν στην εφαρμογή του.
Η πρώτη πιλοτική εφαρμογή υλοποίησης του ναυτικού ανθρωπιστικού διαδρόμου από το Λιμάνι της Λάρνακας αναμένεται να ολοκληρωθεί τα αμέσως επόμενα εικοσιτετράωρα νοούμενου ότι θα διασφαλιστεί η ασφάλεια του προσωπικού και του πλοίου «Open Arms». Το πλοίο «Open Arms» είναι σκάφος διάσωσης / ναυαγιαίρεσης νηολογημένο στην Ισπανία, το οποίο ανήκει στον Μη Κυβερνητικό Οργανισμό «Proactiva Open Arms». Έχει μήκος 36.9 μέτρα και πλάτος 9.5 μέτρα και θα ρυμουλκεί φορτηγίδα που έχει φορτωθεί με 200 τόνους περίπου ανθρωπιστικής βοήθειας (ενώ υπάρχουν ήδη άμεσα διαθέσιμοι περίπου 500 επιπρόσθετοι τόνοι για μελλοντική τους μεταφορά) που έχει παρασχεθεί από τον Μη Κυβερνητικό Οργανισμό «World Central Kitchen» που έχει χρηματοδοτηθεί από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Οργάνωση «Open Arms» είναι περισσότερο γνωστή για την διάσωση μεταναστών που διασχίζουν την Μεσόγειο με έδρα ενώ η Οργάνωση «World Central Kitchen» ιδρύθηκε το 2010 από τον Σεφ José Andrés μετά την δράση του στην Αϊτή που είχε πληγεί τότε από έναν καταστροφικό σεισμό και δραστηριοποιείται στην Γάζα με έδρα την Ράφα και ένα δίκτυο κουζινών στην Λωρίδα της Γάζας αλλά και στο Ισραήλ, με την παρασκευή πέραν των 30 εκατομμυρίων γευμάτων από την έναρξη των εχθροπραξιών.
Από πλευράς των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής έχει ανακοινωθεί η κινητοποίηση της 7 ης Ταξιαρχίας Μεταφορών του Αμερικανικού Στρατού για την εγκατάσταση πλωτής αποβάθρας παράκτια της Γάζας εντός 60 ημερών με την συμμετοχή 1,000 Αμερικανών στρατιωτών που δεν θα αποβιβαστούν στη Γάζα σύμφωνα με ανακοινώσεις της Κυβέρνησης των ΗΠΑ, για την υποβοήθηση μεταφοράς της ανθρωπιστικής βοήθειας. Σύμφωνα με την πρακτική για τέτοιου είδους πλωτές λιμενικές εγκαταστάσεις, η προτεινόμενη για την Γάζα θα αποτελείται από αυτό που ονομάζεται Joint Logistics Over The Shore (JLOTS) – μεταλλικές κατασκευές μήκους 40 ποδών (12 μέτρα) που ενώνονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν προβλήτα και διαδρόμους μήκους 1,800 ποδών (550 μέτρα) και πλάτους δυο λωρίδων.
Ένα από τα βασικά ερωτήματα είναι η στάση του Ισραήλ σε σχέση με την υποβοήθηση εφαρμογής των πιο πάνω. Το Ισραήλ έχει χαιρετήσει την όλη ανθρωπιστική προσπάθεια αλλά κατ’ εκτίμηση, το Ισραήλ θα επιθυμεί τον έλεγχο της προβλήτας και τον περιορισμό του πλήθους που ενδεχομένως να προσπαθήσει να έχει πρόσβαση στην εκφόρτωση της ανθρωπιστικής βοήθειας, ως επίσης και την προστασία της από επιθέσεις.
Το ταξίδι των 230 μιλίων (370 χλμ.) από την Κύπρο στη Γάζα αποτελεί την ελπίδα για την αντιμετώπιση των χειρότερων καταστάσεων στην τραγική ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα και ειδικότερα στο βόρειο τμήμα της. Προφανώς, η πρωτοβουλία της Κυβέρνησης της Κυπριακής Δημοκρατίας αποτελεί μια εξαιρετικής σημασίας προσπάθεια που έχει αγκαλιαστεί από την
διεθνή κοινότητα και έχει δεχθεί τα εύσημά της. Αυτή η προσπάθεια αναδεικνύει έτι περισσότερο τον τεράστιο γεωπολιτικό ρόλο της Κύπρου σε μια από τις πλέον διαταραγμένες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη.
