Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού1
Τιμάται την 29 η Σεπτεμβρίου 2022 η Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας, μια μέρα αφιερωμένη στην παγκόσμια ναυτιλία που αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κινητήριους μοχλούς της οικονομίας. Υπό την αιγίδα του Διεθνούς Οργανισμού Ναυτιλίας διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις που τιμούν την μέρα και προσδιορίζουν τον θεματικό άξονα προτεραιότητας για το τρέχον έτος και το μέλλον της ναυτιλίας. Το φετινό θέμα αφορά στην χρήση νέων τεχνολογιών
για μια πιο πράσινη ναυτιλία και διαχείρισή της, τονίζοντας το ότι το νέο πράσινο είναι το γαλάζιο.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας διοργανώνει σχετικό συνέδριο που αφορά στην μετάβαση σε τεχνολογίες μηδενικών / χαμηλών εκπομπών ρύπων, ενώ ανά το παγκόσμιο εμβληματικά κτίρια και λιμάνια θα φωταγωγηθούν στα χρώματα μπλε και πράσινο, διαχέοντας την θεματική που τιμάται την παγκόσμια ημέρα ναυτιλίας. Τονίζεται το γεγονός ότι η πρωτοβουλία του ΙΜΟ για την πράσινη μετάβαση στη ναυτιλία και την γαλάζια οικονομία είναι μια σταθερή στρατηγική του Οργανισμού, ο οποίος ακριβώς αντιλαμβάνεται τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και τα ζητήματα πράσινης μετάβασης, γαλάζιας οικονομίας και κυκλικότητας που πρέπει να εφαρμοστούν στον ευρύτερο τομέα της ναυτιλίας.
Σε σχετικό επεξηγηματικό σημείωμα, ο Διεθνής Οργανισμός Ναυτιλίας τονίζει την σημασία της θεματικής ενότητας που έχει αποφασιστεί για την φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ναυτιλίας. Το πρώτο γεγονός είναι ότι απαιτούνται εκ των πραγμάτων βιώσιμες ναυτιλιακές μέθοδοι μεταφορών και μια εν γένει πιο πράσινη ναυτιλία που να υποστηρίζει την παγκόσμια αναγκαία
βιώσιμη ανάπτυξη και να περιλαμβάνει ασφαλή, ενεργειακά αποδοτική, προσιτή, έμπιστη, με χαμηλές εκπομπές ρύπων και θεσμοθετημένη μέθοδο ναυτιλίας που να σέβεται το περιβάλλον και να περιορίζει τις επιπτώσεις στην παγκόσμια κλιματική αλλαγή.
Το δεύτερο σημαντικό γεγονός που οριοθετεί την φετινή θεματική ενότητα είναι η εξεύρεση και χρήση των νέων τεχνολογιών για μια πιο πράσινη στο σύνολό της ναυτιλία και ναυτιλιακή δράση και δραστηριότητα. Η όλη παγκόσμια προσπάθεια για την πράσινη μετάβαση δεν μπορεί παρά να αντανακλάται και στον τομέα της ναυτιλίας και των ευρύτερων λιμενικών, για παράδειγμα, δραστηριοτήτων αλλά και του συνόλου της εφοδιαστικής / τροφοδοτικής αλυσίδας που να περιλαμβάνει, για παράδειγμα, τους τομείς του wet shipping και dry shipping. Η εξεύρεση νέων τεχνολογιών ενεργειακής απόδοσης και μειωμένων ή και μηδενικών ρύπων, η χρήση εναλλακτικών καυσίμων και η χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αποτελούν
σημαντικές παραμέτρους που αφορούν στη ναυτιλία και θα συζητηθούν στο σχετικό συνέδριο που αφορά στην μετάβαση σε τεχνολογίες μηδενικών / χαμηλών εκπομπών ρύπων (Hybrid Innovation Forum) που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Στο πλαίσιο αυτό τονίζεται η αναγκαιότητα πράσινης μετάβασης και στα
λιμάνια που αποτελούν τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της ναυτιλίας και του εθνικού περιβάλλοντος. Μια τέτοια μετάβαση περιλαμβάνει τους σχετικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το πακέτο μέτρων και ενεργειών με την ονομασία «Fit for 55», που αφορούν μεταξύ άλλων στη χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας, διαδικασίες ψηφιοποίησης και βελτιστοποίηση των λιμενικών πρακτικών.
Το τρίτο σημαντικό γεγονός που αποτιμάται στο πλαίσιο της θεματικής για νέες τεχνολογίες στη ναυτιλία είναι η χρήση συμπεριληπτικών καινοτόμων τεχνολογιών που να υποβοηθούν την πράσινη μετάβαση και την γαλάζια οικονομία, ως επίσης και την κυκλίκοτητα των ναυτιλιακών δράσεων και δραστηριοτήτων. Η βασική αρχή που διέπει τον παρόντα τομέα είναι αυτή των συνεργειών μεταξύ κυβερνήσεων, δημοσίων / κρατικών / ημικρατικών οργανισμών, ιδιωτικού τομέα και της ακαδημαϊκής κοινότητας για σκοπούς προώθησης των πυλώνων που αφορούν στην πράσινη μετάβαση της ναυτιλίας μέσω της χρήσης νέων τεχνολογιών.
Όλα τα πιο πάνω θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ για την πράσινη μετάβαση και την γαλάζια οικονομία και κυκλικότητα. Η ναυτιλία και η παγκόσμια ναυτιλιακή και λιμενική κοινότητα μπορούν και οφείλουν να συμβάλουν στην σημαντικότερη ίσως μετάβαση της παγκόσμιας κοινωνίας από την ορυκτή ενέργεια σε ενέργεια που να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές,
πράσινες τεχνικές και νέες τεχνολογίες φιλικότερες προς το περιβάλλον.
1 Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Πρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου Αρχής Λιμένων Κύπρου.
