_large.jpg)
Οι νάρκες και τα εκρηκτικά υπολείμματα πολέμου (ERW) μολύνουν περίπου 2.100 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης στο Ιράκ—έκταση ίση με 300.000 γήπεδα ποδοσφαίρου. Αυτοί οι θανατηφόροι κίνδυνοι εξακολουθούν να απειλούν τους αμάχους, εμποδίζουν την επιστροφή εκτοπισμένων οικογενειών, περιορίζουν την πρόσβαση σε γεωργικές εκτάσεις και επιβραδύνουν τις προσπάθειες ανοικοδόμησης.
Ενόψει της Διεθνούς Ημέρας Ευαισθητοποίησης για τις Νάρκες και Παροχής Βοήθειας (4 Απριλίου), η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού (ICRC) επαναλαμβάνει την έκκλησή της για εντατικοποίηση των προσπαθειών ώστε να μειωθεί η εκτεταμένη μόλυνση από νάρκες και εκρηκτικά υπολείμματα πολέμου στο Ιράκ.
Αυτά τα φονικά υπολείμματα συνεχίζουν να στοιχίζουν ζωές και να προκαλούν σοβαρούς τραυματισμούς. Μεταξύ 2023 και 2024, αναφέρθηκαν 78 θύματα, είτε νεκροί είτε τραυματίες. Στις αρχές του 2025, τρεις μαθητές έχασαν τραγικά τη ζωή τους από εκρηκτικά υπολείμματα πολέμου στην περιοχή Αμπού Χασέιμπ της Βασόρας.
Τα παιδιά παραμένουν τα πιο ευάλωτα. Ανάμεσά τους, ο 11χρονος Χουσεΐν από την επαρχία Ντιουανίγια, που τραυματίστηκε το 2021. «Παίζαμε έξω με τους φίλους μου—ήμασταν πέντε—και βρήκαμε ένα αντικείμενο, ένα ‘υπόλειμμα πολέμου’. Το κάψαμε και παίζαμε με αυτό, χωρίς να γνωρίζουμε τον κίνδυνο. Ξαφνικά, εξερράγη, τραυματίζοντάς μας όλους. Ο δικός μου τραυματισμός ήταν ο χειρότερος—έχασα το πόδι μου πάνω από το γόνατο», είπε.
Άλλο ένα θύμα, πιο βόρεια, στην επαρχία Νινευή που έχει πληγεί από τον πόλεμο, είναι η Σούντους. Η ζωή της άλλαξε για πάντα κατά τα ταραχώδη χρόνια της σύγκρουσης από το 2014 έως το 2017. Στην προσπάθειά της να διαφύγει με την οικογένειά της, πάτησε κατά λάθος σε νάρκη, χάνοντας και τα δύο της πόδια από την έκρηξη.
Αυτές οι ιστορίες είναι μόνο μερικές από τις χιλιάδες που αναδεικνύουν τις καταστροφικές συνέπειες της μόλυνσης στο Ιράκ. Κάθε τραυματισμός ή απώλεια ζωής αποτελεί μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι ο πόλεμος δεν τελειώνει όταν σταματούν οι μάχες—αφήνει πίσω του έναν θανατηφόρο απόηχο που διαρκεί για γενιές.
Η απειλή δεν περιορίζεται μόνο στους αμάχους, αλλά επεκτείνεται και στις ομάδες εκκαθάρισης ναρκών, οι οποίες διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να απομακρύνουν αυτούς τους φονικούς κινδύνους. Η Νούρα Μουράντ, ειδική σε αποναρκοθέτηση στη Σιντζάρ, στην επαρχία Νινευή, μοιράζεται τους καθημερινούς της φόβους: «Η κατάσταση δεν είναι εύκολη. Κάθε φορά που φεύγω για δουλειά, η κόρη μου κλαίει». Πρόσθεσε επίσης: «Νιώθουμε χαρούμενοι όταν καθαρίζουμε μια περιοχή που αργότερα γίνεται σχολείο ή όταν βλέπουμε τη γη που καθαρίσαμε πριν δύο ή τρία χρόνια να καλλιεργείται ξανά».
Η ICRC συνεχίζει να παρέχει εκπαίδευση για την ευαισθητοποίηση και την ασφαλή συμπεριφορά στους κατοίκους των πιο μολυσμένων περιοχών, δίνοντάς τους τις απαραίτητες γνώσεις για να προστατευτούν από αυτούς τους κρυφούς κινδύνους. Μόνο το 2024, σχεδόν 6.000 άτομα από ευάλωτες ή πληγείσες κοινότητες συμμετείχαν σε δια ζώσης εκπαιδευτικές συνεδρίες.
Παράλληλα, η ICRC συνεργάζεται με εξειδικευμένους φορείς για την αποναρκοθέτηση. Το 2024, δωρίστηκαν 2.440 κομμάτια εξοπλισμού και υλικών ανθρωπιστικής δράσης κατά των ναρκών στις ιρακινές εθνικές υπηρεσίες αποναρκοθέτησης και στην πολιτική άμυνα για την ενίσχυση των προσπαθειών τους.
Εκτός από την εκπαίδευση και την υποστήριξη στην αποναρκοθέτηση, η ICRC παραμένει αφοσιωμένη στη βοήθεια των θυμάτων των εκρηκτικών υπολειμμάτων πολέμου και συνεργάζεται στενά με τις εθνικές αρχές για την ενίσχυση του νομικού πλαισίου που αφορά τις αντιαρματικές νάρκες και τις διασπορικές βόμβες, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις του Ιράκ.
«Απαιτείται συλλογική δράση για την πρόληψη περαιτέρω απωλειών και την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Γι’ αυτό συνεργαζόμαστε στενά με τις εθνικές αρχές και την Ιρακινή Ερυθρά Ημισέληνο», δήλωσε ο Ιχτιγιάρ Ασλάνοφ, επικεφαλής της αποστολής της ICRC στο Ιράκ. «Ο ύψιστος στόχος μας είναι να στηρίξουμε τις πληγείσες κοινότητες και να βοηθήσουμε στη δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος για τα παιδιά και τις οικογένειες στο Ιράκ», πρόσθεσε.
Παρά την πρόοδο που σημειώνεται για τον περιορισμό των κινδύνων από τις νάρκες και τα εκρηκτικά υπολείμματα πολέμου, η πορεία προς ένα Ιράκ χωρίς νάρκες παραμένει μακρά. Η ICRC καλεί όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να εντείνουν τις προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ασφαλέστερου περιβάλλοντος για τις πληγείσες κοινότητες, να παρέχουν βιώσιμη στήριξη στα θύματα και να εργαστούν για την εξάλειψη αυτής της θανατηφόρας κληρονομιάς που συνεχίζει να εμποδίζει την ανάκαμψη και την ανάπτυξη στο Ιράκ.
