Η μάχη των πληροφοριών γύρω από τους Ταλιμπάν και το Αφγανιστάν αποτελουσε ένα μυστήριο εκείνων των ημερών για στοχαστές και ερευνητές του κλάδου αυτού της ιστοριογραφίας και της γεωστρατηγικής ανάλυσης.
Οι πληροφορίες που διαρρεαν μιλούσαν για μια σειρά πιθανών σεναρίων που ετοίμασαν οι αμερικανικές Υπηρεσίες μετά τη συμφωνία του Κατάρ. Αυτά που ακολούθησαν ήταν ένα από τα σενάρια αλλά όχι στην ακραία εκδοχή που παρακολουθησαμε
Βέβαια όσοι γνωρίζουν στοιχειωδώς την ανθρωπογεωγραφία της χώρας τα τελευταία τριάντα χρόνια και το παρελθόν της περιοχής σε βάθος δύο τουλάχιστον αιώνων είχαν από καιρού συνειδητοποιήσει την πολύπλοκη πραγματικότητα του Αφγανιστάν και των επαρχιών του.
Υπηρχαν περιοχές απάτητες και από τους Σοβιετικούς και από τους Αμερικανούς και από τους ίδιους τους Ταλιμπάν.
Το κομβικό ερώτημα ήταν τότε τι οδήγησε στη διάλυση ενός ολόκληρου αφγανικού στρατού με σύγχρονο εξοπλισμό και καλή εκπαίδευση. Ιδιαίτερα στις μεγάλες πόλεις και την Καμπούλ. Η άμυνα μιας τέτοιας πόλης αποκλείεται να μην απασχόλησε τακτικά και στρατηγικά τα έμπειρα δυτικά στρατιωτικά στελέχη για είκοσι ολόκληρα χρόνια. Οι απαντήσεις θα είναι πολλαπλές. Με πρώτη, μια εμφανή διαφωνία ανάμεσα στους στρατιωτικούς και τις τρεις τελευταίες αμερικανικές κυβερνήσεις με εντονότερη τη ρήξη με την κυβέρνηση Τραμπ. Εκείνο που απασχολουσε τα διάφορα επιτελεία στη Δύση ήταν ο έλεγχος των σύγχρονων οπλικών συστημάτων δυτικής προέλευσης που παρέμειναν στη χώρα και εγκαταλείφτηκαν από τον αφγανικό στρατό.
Κατόπιν, οι φυλές και οι τοπικοί ηγέτες όριζαν ένα άλλο πολύπλοκο τοπίο. Οι επικοινωνίες ανάμεσα στα μέρη δεν ήτο ούτε είναι δυτικού τύπου. Εδώ διερρεαν πληροφορίες για επικοινωνία προ δέκα και περισσοτέρων ετών ανάμεσα στους Ταλιμπάν και τον Καρζάι, τον προηγούμενο ηγέτη της αφγανικής κυβερνήσεως.Κατα τον Ιούνιο του 2021 οι υπηρεσίες πληροφοριών δρουσαν με όποιο διαθέσιμο μέσο για να διασφαλίσουν το αεροδρόμιο της Καμπούλ, τη συνεχή λειτουργία του και την απελευθέρωση των οδών προς αυτό, ενώ παράλληλα χαρτογραφούσαν τις τάσεις εντός των Ταλιμπάν, της κεντρικής ηγετικής ομάδας και των ηγετών στις μεγάλες πόλεις και τις επαρχίες που ελέγχαν πραγματικά οι Ταλιμπάν. Οι αμερικανικές και οι βρετανικές υπηρεσίες ερευνούσαν το περιεχόμενο των τυχόν επαφών της Κίνας και της Ρωσίας με τους Ταλιμπάν και τις συζητήσεις για τον ορυκτό πλούτο της χώρας και άλλα διμερή θέματα ενδιαφέροντος. Η Τουρκία και η ΜΙΤ φαίνεται να περίμενε τις εξελίξεις γι’ αυτό και συνομιλούσε άνετα μετά την κρίση για παροχή ασφαλείας από μέρους της στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Άλλο θέμα αποτελουσε η αλλαγή της καθημερινότητας των κατοίκων στην Καμπούλ και τα μεγάλα αστικά κέντρα, καθώς υπηρχε ο φόβος για τυχόν βίαιες ενέργειες κατά του πληθυσμού και κυρίως των γυναικών από τους Ταλιμπάν
Τέλος, η πιθανότητα να ξεσπάσει μια ανθρωπιστική κρίση απασχολουσε τον ΟΗΕ, την ΕΕ και διεθνείς ανθρωπιστικούς οργανισμούς.
Το τοπίο δεν ήταν τόσο απλό. Μας περιμέναν ποικίλες εκπλήξεις. Η εικόνα στο Αφγανιστάν δεν είχε ξεκαθαρίσει. Θα χρειαζονταν μήνες και πάμπολλες δημόσιες, μυστικές αλλά και άκρως απόρρητες επαφές των Μεγάλων Δυνάμεων αλλά και όποιων άλλων κρατών επιθυμούσαν να να εμπλακούν στη μορφοποίηση του νέου Αφγανιστάν για να ξεκαθαρίσει η νέα πραγματικότητα. Προσωπικά, πιστεύα από τότε πως οι Ταλιμπάν από μόνοι τους δεν θα ελέγχαν ολόκληρη τη χώρα..
Η άμεση έκκληση τους σε διεθνείς οργανισμούς βοήθειας αμέσως μετά την άνοδο τους στην εξουσία κατέδειξαν πως δεν μπορούσαν από μόνοι τους να κρατήσουν τον λαό του Αφγανιστάν ζωντανό
Γιάννης Πεγειωτης
