Ποια η ιστορία του και πως συνδέεται με το αριστερό κίνημα; Τι το μοναδικό έχει η 8ωρη εργασία όπου τηρείται θρησκευτικά από πολλές οργανώσεις και χώρες όπου επιλέχθηκε ως πρότυπο και μετρήσιμο για πλήρης ή μερική απασχόληση από τις εκάστοτε κυβερνήσεις;
Μακριά από κομματικές αγκυλώσεις, θεωρείται ξεπερασμένη μορφή στη σύγχρονη αγορά εργασίας και ποιες οι ενναλακτικές;
Φανταστείτε ότι είστε εργάτης στο Μάντσεστερ στις αρχές του 19ου αιώνα. Κάθε μέρα ξυπνάτε νωρίς το πρωί, αποχαιρετάτε την οικογένειά σας και πηγαίνετε στη δουλειά σας. Ξοδεύετε 8 ώρες μονότονης εργασίας που σας καταστρέφει την ψυχή και μετά... ξοδεύετε άλλες 8 ώρες από την ίδια εργασία. Αργά το βράδυ, κατευθύνεστε στο σπίτι λέτε καληνύχτα στην οικογένειά σας και πέφτετε σε έναν ύπνο χωρίς όνειρα μόνο και μόνο για να ξυπνήσετε την επόμενη μέρα για άλλες 16 ώρες εργασίας. Μια από αυτές τις μέρες ακούτε για έναν μύλο στη Σκωτία, που διευθύνεται από έναν ιδεαλιστικό κατασκευαστή που μιλά για τον περιορισμό της εργάσιμης ημέρας. Οκτώ ώρες εργασίας, οκτώ ώρες αναψυχής, οκτώ ώρες ανάπαυσης, λέει. Φανταστείτε μια τέτοια ιδέα πως θα ακούγεται στα αυτιά αυτών των ανθρώπων. Δεν υπήρχε πιθανότατα από το 1817, όταν ο κατασκευαστής, με το όνομα Robert Owen, άρχισε να υποστηρίζει για μια εργάσιμη ημέρα οκτώ ωρών, κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι να μην διαδήλωναν για να το ζητήσουν. Σταδιακά με τα χρόνια τα εργοστάσια και οι εταιρείες σε όλο τον κόσμο άρχισαν να
υιοθετούν μια 8ωρη εργάσιμη ημέρα. Ωστόσο, καθιερώθηκε το 1914 όταν ο καινοτόμος Henry Ford το παρουσίασε σε χιλιάδες εργαζόμενους. Χρειάστηκαν όμως αρκετές δεκάδες χρόνια για τις κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο να την υιοθετήσουν σε μια προστατευόμενη νομική απαίτηση, ολοκληρώνοντας έτσι έναν αιωνόβιο αγώνα για καλύτερες συνθήκες εργασίας.
Είναι εύκολο να εκτιμήσετε μια τέτοια ιστορία σαν μία τεράστια επιτυχία κυρίως του αριστερού κινήματος μόνο και μόνο από μία πτυχή του χαρακτήρα του Robert Owen όπου θεωρείτο ως ιδεαλιστής σοσιαλιστής, παραβλέποντας την συμμετοχή του Henry Ford όπου εκτός το 8ωρο, καθιέρωσε την 5ημερη εργασία και τον διορισμό ατόμων με αναπηρία, όπου όμως είχε βραβευτεί από τους ναζί με τον μεγαλόσταυρο. Το σίγουρο είναι ότι ο αγώνας όλων αυτών των ανθρώπων οδήγησε σε θεμελιώδη επίδραση στη ζωή σχεδόν όλων μας, ανεξάρτητα από τυχόν ιδεολογίες που είχανε. Και όμως σήμερα απαιτείται μια νέα πρόκληση όπου θα πρέπει να
απαγκιστρωθούμε από τα στενά ιστορικά αλλά και κομματικά πλαίσια για το status quo του 8ωρου.
Αυτό που κάποτε ήταν προοδευτικό σύστημα δεν λειτουργεί πια. Είναι ξεπερασμένο.
Δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της Βιομηχανικής Επανάστασης, για μια πολύ διαφορετική γενιά εργαζομένων. Η πλειοψηφία από αυτούς έκαναν μία επαναλαμβανόμενη εργασία, η ποιότητα της οποίας θα μπορούσε να εκτιμηθεί από τον αριθμό των ωρών που αφιέρωσαν σε αυτήν.
Καθώς η πολυπλοκότητα των εργασιών αυξήθηκε και η εργασία με βάση τη γνώση έγινε συνηθισμένη, δυσκολευόμαστε πλέον να βασιστούμε μόνο σε χρονικά κριτήρια. Αυτό το πρόβλημα μπορούσε να προβλεφθεί ακόμη και όταν μια 8ωρη εργάσιμη ημέρα έγινε ένα καθολικό πρότυπο. Το 1930, ένας διάσημος Βρετανός οικονομολόγος John Maynard Keynes μιλούσε ήδη για έναν κόσμο του 2030, στον οποίο η τεχνολογική ανάπτυξη θα δημιουργούσε μια ευκαιρία για την σημερινή παγκόσμια ποσότητα όπου δεν θα είναι ίση με την ποιότητα.
Κάποιος που κάνει δημιουργική δουλειά μπορεί να έχει μια αλλαγή στρατηγικής σε 5 λεπτά, κάτι που θα ήταν ευεργετικότερο από εβδομάδες τακτικής εργασίας. Μια 8ωρη εργάσιμη ημέρα δεν σχεδιάστηκε ποτέ για να υποστηρίξει έναν τέτοιο κόσμο.
Ο Anders Ericsson, ψυχολόγος και ερευνητής της ανθρώπινης παραγωγικότητας, διαπίστωσε ότι η ικανότητα του εγκεφάλου μας για συγκέντρωση στη δουλειά, ακόμη και για κορυφαίες επιδόσεις, είναι λιγότερο από 2 ώρες. Δεν υπάρχει αμφιβολία, εγκλωβισμένος στη συνεχόμενη 8ωρη εργάσιμη ημέρα, πολλοί άνθρωποι κάνουν πράγματα που δεν σχετίζονται με την εργασία.
Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι περισσότεροι υπάλληλοι γραφείου δεν εργάζονται τις περισσότερες φορές όταν «εργάζονται». Για παράδειγμα, σύμφωνα με μια πρόσφατη μελέτη σχεδόν 2.000 ατόμων διαπίστωσε ότι ένας μέσος εργαζόμενος ξοδεύει μια ώρα διαβάζοντας τις ειδήσεις, 44 λεπτά ελέγχοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, 40 λεπτά συζητώντας για πράγματα που δεν σχετίζονται με την εργασία, 26 λεπτά αναζήτηση νέων θέσεων εργασίας, 23 λεπτά κάπνισμα, 18 λεπτά κάνοντας κλήσεις σε πάρτι και φίλους. Αυτό το σύστημα δεν σχεδιάστηκε ποτέ για να βελτιστοποιήσει την παραγωγικότητά μας γύρω από τις βέλτιστες
βιολογικές μας ανάγκες. Ως συμπέρασμα λοιπόν μια 8ωρη εργάσιμη ημέρα δεν είναι παραγωγική.
Υπάρχουν όμως ενναλακτικές; Για το πρόβλημα της 8ωρης εργασίας, σίγουρα θα πρέπει να μετρηθεί η αναμενόμενη παραγωγικότητα που θα πρέπει να έχει ένα είδος επαγγέλματος μέσα σε 8 ώρες και ο εργαζόμενος να πληρώνεται ανάλογα αυτής. Διαφαίνονται δύο βασικοί τρόποι για την επίλυσή του προβλήματος. Και οι δύο έχουν σαφή στοιχεία που υποστηρίζονται από την έρευνα, που δείχνουν ότι είναι καλύτερα από την υπάρχουσα κατάσταση. Μπορούμε είτε να εργαστούμε λιγότερο σε ώρες ή ημέρες είτε να εργαζόμαστε πιο έξυπνα.
Λιγότερες ώρες: Μία στερεοτυπική εκδοχή ενός παραγωγικού ατόμου φαίνεται να μοιάζει με τον Ιούλιο Καίσαρα, που αντιμετωπίζει πέντε διαφορετικά πράγματα ταυτόχρονα, πάντα απασχολημένο και γεμάτο με εργασίες. Η αλήθεια είναι ότι δεν είμαστε παραγωγικοί όταν εργαζόμαστε περισσότερο, δεν είμαστε καλύτεροι όταν εργαζόμαστε υπερωρίες. Βασικά αλλάζουμε μεταξύ των τρόπων ώθησης του εαυτού σας στην υπερβολική παραγωγικότητα και αγωνιζόμαστε από την επακόλουθη εξάντληση. Όταν αρχίζουμε να δουλεύουμε λιγότερο, διαισθητικά μπορούμε να δείξουμε με συνέπεια υψηλή παραγωγικότητα. Για μια εκτεταμένη χρονική περίοδο, μια τέτοια ρύθμιση δείχνει μεγαλύτερες συγκεντρωτικές αποδόσεις τόσο για την επιχείρηση όσο και για ιδιώτες, λόγω των σταθερά υψηλών επιπέδων παραγωγικότητας όλων. Παρόλο που οι περισσότεροι ερευνητές φαίνεται να συμφωνούν ότι η λιγότερη εργασία μπορεί να είναι μια καλύτερη λύση στον τρόπο με τον οποίο εργαζόμαστε, δεν υπάρχει ένας γενικός συμβιβασμός των επιχειρηματιών για να το επιτύχουμε.
Ο Alex Pang, ένας ερευνητής σε αυτόν τον τομέα δηλώνει ότι μια 4ωρη εργάσιμη ημέρα είναι στην πραγματικότητα βιολογικά βέλτιστη για θέσεις εργασίας που απαιτούν σκέψη και συγκέντρωση. Η λογική για τον περιορισμό των ωρών διατηρώντας παράλληλα μια εβδομάδα πέντε ημερών έγκειται στη διατήρηση της εστίασης. Εάν χρησιμοποιήσουμε το μέγιστο ποσό παραγωγικού χρόνου, χωρισμένο σε πολλές ημέρες, θα είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε την υψηλή παραγωγικότητα. Πρόσφατα η Σουηδία δοκίμασε πιλοτικά την 6ωρη εργασία σε ένα από τα κέντρα νοσηλευτικής φροντίδας. Μετά από 18 μήνες, έδειξε μια εξαιρετικά θετική αντίδραση από τους συμμετέχοντες που οδήγησαν σε λιγότερες αιτήσεις άδειας ασθενείας, και αύξησαν την παραγωγικότητα κατά 85% περισσότερων δραστηριοτήτων για τους ασθενείς τους. Ομοίως, όταν ο ιδρυτής του Tower Paddle Boards όταν μείωσε την εργάσιμη ημέρα από οκτώ ώρες σε
πέντε ώρες, είδε μια αυξημένη αντιληπτή ευτυχία της ομάδας και μια αύξηση 42% στα έσοδα μετά από ένα χρόνο.
Λιγότερες ημέρες: Ορισμένοι ερευνητές από την άλλη πιστεύουν ότι ο περιορισμός του αριθμού των ημερών που εργαζόμαστε είναι το κλειδί.. Η ιδέα να εργαζόμαστε λιγότερες ημέρες, διατηρώντας παράλληλα μια πιο τυπική ημέρα 8 ωρών είναι να δώσουμε στους ανθρώπους αρκετό χρόνο για να χαλαρώσουν και να επαναφορτίσουν Ο Ryan Carson, ιδρυτής της Treehouse, λέει ότι η ομάδα του έγινε πιο παραγωγική και χαρούμενη αφού άλλαξαν σε 32ωρη εβδομάδα εργασίας το 2006. Ακόμη και μεγάλες εταιρείες πειραματίζονται με αυτό. Για παράδειγμα, η Amazon εφαρμόζει τόσο μικρότερες ημέρες όσο και μικρότερες εβδομάδες. Πριν
από ένα χρόνο ξεκίνησαν ένα πείραμα όπου αρκετές δεκάδες εργαζόμενοι άρχισαν να εργάζονται από τις 10 π.μ έως τις 2 μ.μ. και μόνο από τη Δευτέρα ως την Πέμπτη. Στην Κύπρο την ίδια τακτική χρησιμοποιούν αρκετά ξενοδοχεία μεγάλη επιτυχία.
Εργαστείτε έξυπνα: Τέλος ένας άλλος τρόπος να προσεγγίσουμε το θέμα είναι να απαλλαγούμε εντελώς από σταθερές ώρες εργασίας και να δώσουμε σε κάθε άτομο τη δυνατότητα να επιλέξει το δικό του ευέλικτο πρόγραμμα. Θα επέτρεπε να επιλέξουμε την ώρα της ημέρας και τον αριθμό των ωρών που μας ταιριάζουν καλύτερα. Στην Κύπρο οι πιο επιτυχημένοι εργαζόμενοι όπου έχω γνωρίσει είναι αυτοί που τους έδιναν τη δυνατότητα οι εργοδότες τους να ξεκινούν την εργασία την ώρα που αυτούς του ήταν βέλτιστο. Το τελευταίο αν και το πιο καινοτόμο είναι αυτό που κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος εφόσον έχει μεγαλύτερη αποδοχή από τους επιχειρηματίες.
Συμπέρασμα: Η 8ωρη εργάσιμη ημέρα ήταν μια εξαιρετική καινοτομία πριν από περίπου 200 χρόνια, που επέτρεψε την αξιοπρεπή ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής για δισεκατομμύρια ανθρώπους. Ήταν αυτός ο τυχαίος αριθμός που είχε νόημα. 8 ώρες για εργασία, 8 ώρες για αναψυχή και 8 ώρες για ύπνο. Αλλά φαίνεται ότι ξεχάσαμε ότι ήταν απλώς ένας τυχαίος αριθμός που αποφάσισε ένας επιχειρηματίας, όπου μεταξύ άλλων ισχυριζόταν ότι
ήταν μέντιουμ και μίλαγε με νεκρούς πρώην Αμερικάνους προέδρους και όχι ένας ερευνητής.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να ξεκινήσουμε ένα πείραμα, ίσως το μεγαλύτερο στην ανθρώπινη ιστορία. Γύρω από αυτόν τον αριθμό αγκυλωθήκαν οργανώσεις όπου θεωρούν τον εαυτό τους προστάτη του 8ωρου και αντιπάλους τους επιχειρηματίες. Είναι καιρός λοιπόν, ιδίως τον καιρό της πανδημίας όπου μας προσφέρονται νέες ευκαιρίες, να ακούσουμε τους ερευνητές μας σαν πολιτεία και επιτέλους να περάσουμε στο επόμενο βήμα...
*Μέλος ΟΝΕ ΔΗΣΥ Λεμεσού
