Το Ιράν, οι ΗΠΑ και οι επιλογές της Τεχεράνης για αποτροπή και άμυνα
Του Najah Mohammad Ali
ΛΟΝΔΙΝΟ – Η σχέση μεταξύ του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών θεωρείται ένα από τα πιο σύνθετα ζητήματα στη διεθνή πολιτική και από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, έχει χαρακτηριστεί από συνεχείς εντάσεις και αμοιβαία κλιμάκωση.
Παρά τις διάσπαρτες προσπάθειες για μείωση των εντάσεων, η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται την Τεχεράνη ως απειλή για τα περιφερειακά της συμφέροντα, ενώ το Ιράν θεωρεί τις πολιτικές των ΗΠΑ και των συμμάχων του ως προσπάθειες αποδυνάμωσης της στρατηγικής του θέσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι πιέσεις του καθεστώτος των ΗΠΑ και του Ισραήλ για την αποτροπή της ειρηνικής ανάπτυξης του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν έχουν αυξηθεί, υποστηρίζοντας ότι οι μελλοντικές δυνατότητες του Ιράν αποτελούν πιθανή απειλή. Από την άλλη πλευρά, η λογική της αποτροπής είναι βασικό συστατικό στις στρατηγικές εθνικής ασφάλειας του Ιράν, ειδικά καθώς οι μεγάλες δυνάμεις και οι περιφερειακοί ανταγωνιστές διαθέτουν πυρηνικά όπλα, ενώ το Ιράν, παρά την τήρηση των διεθνών δεσμεύσεών του, παραμένει στόχος συνεχών διεθνών πιέσεων.
Σήμερα, το Ιράν βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή που απαιτεί μια ολοκληρωμένη στρατηγική - μια στρατηγική που ενσωματώνει στρατιωτική αποτροπή, αποτελεσματική διπλωματία και οικονομική ανεξαρτησία.
Δόγμα πυρηνικής αποτροπής και άμυνας
Παρά την έμφαση που δίνει το Ιράν στον ειρηνικό χαρακτήρα του πυρηνικού του προγράμματος, οι δυτικές πιέσεις και οι συνεχείς απειλές ανάγκασαν την Τεχεράνη να επανεξετάσει τις αμυντικές της στρατηγικές. Οι πολιτικές του Ιράν πρέπει να βασίζονται στις ακόλουθες αρχές:
- Ανάπτυξη της ειρηνικής πυρηνικής τεχνολογίας ως αναφαίρετο δικαίωμα, παράλληλα με την ενίσχυση των συμβατικών αμυντικών δυνατοτήτων για τη δημιουργία ισορροπίας αποτροπής.
- Ανάπτυξη δυνατοτήτων βαλλιστικών πυραύλων ακριβείας και πυραύλων κρουζ για την ενίσχυση των στρατηγικών συστημάτων αποτροπής.
- Βελτίωση συστημάτων αεράμυνας και ηλεκτρονικού πολέμου για την αντιμετώπιση απειλών από αέρα και πυραύλους.
Διαφοροποίηση στρατηγικών συμμαχιών
Το Ιράν θα πρέπει να ενισχύσει τις σχέσεις με μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία για να εξασφαλίσει διπλωματική υποστήριξη και πρόσβαση σε προηγμένες στρατιωτικές τεχνολογίες.
Επιπλέον, θα πρέπει να επεκτείνει την αμυντική συνεργασία με τις συμμαχικές χώρες εντός του Άξονα της Αντίστασης για να δημιουργήσει ένα κοινό περιφερειακό σύστημα αποτροπής.
Ένα άλλο σημαντικό βήμα θα ήταν η επένδυση σε οικονομικές σχέσεις με ουδέτερες χώρες για τη μείωση της εξάρτησης από το δυτικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Ενίσχυση των οικονομικών δυνατοτήτων για την αντιμετώπιση των κυρώσεων
Το Ιράν θα πρέπει να επικεντρωθεί περισσότερο στην ανάπτυξη των εγχώριων στρατιωτικών και οικονομικών βιομηχανιών για να ελαχιστοποιήσει τον αντίκτυπο των κυρώσεων.
Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να δημιουργήσει εναλλακτικούς εμπορικούς μηχανισμούς μέσω της χρήσης τοπικών νομισμάτων και του ανταλλακτικού εμπορίου με τους συμμάχους.
Η μείωση της εξάρτησης του δημόσιου προϋπολογισμού από τις εξαγωγές πετρελαίου μέσω της διαφοροποίησης των πηγών εισοδήματος και της ενίσχυσης μη πετρελαϊκών τομέων όπως η μεταποίηση, η τεχνολογία και η γεωργία είναι μια άλλη δυνητικά αποτελεσματική επιλογή. Η πολιτική μείωσης της εξάρτησης από το πετρέλαιο ως ακρογωνιαίος λίθος της οικονομικής διακυβέρνησης μπορεί να κάνει τη χώρα πιο ανθεκτική στις διεθνείς πιέσεις και να μειώσει τον άμεσο αντίκτυπο των δυτικών κυρώσεων.
Πολιτικά μηνύματα προς τη Δύση και το ισραηλινό καθεστώς
Είναι σημαντικό να υπενθυμίσουμε στις δυτικές δυνάμεις ότι η κατοχή πυρηνικών όπλων δεν περιορίζεται στις παραδοσιακές δυνάμεις, και ότι διάφοροι διεθνείς παίκτες έχουν αποκτήσει τέτοιες δυνατότητες. Στο πλαίσιο αυτό, παρά τις πολλαπλές απειλές για την ασφάλεια που αντιμετωπίζουν οι σιίτες, παραμένουν στερημένοι αυτής της επιλογής. Επίσης, το ισραηλινό καθεστώς, το οποίο διαθέτει αδήλωτο πυρηνικό οπλοστάσιο, δεν μπορεί να περιορίσει την επιλογή αμυντικών στρατηγικών από το Ιράν.
Επιπλέον, η Δύση πρέπει να κατανοήσει ότι η συνεχής πίεση στο Ιράν θα ενισχύσει την αποφασιστικότητά του να ενισχύσει τις αμυντικές του ικανότητες. Το Ιράν συνειδητοποιεί ότι οι ΗΠΑ σέβονται μόνο χώρες που διαθέτουν στοιχεία πραγματικής ισχύος, όπως αποδεικνύεται στις συναλλαγές του με τη Βόρεια Κορέα και την Κίνα. Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ δείχνει ότι η ισχύς είναι ο καθοριστικός παράγοντας στις αλληλεπιδράσεις της με τις χώρες. Το Ιράν και πολλά άλλα έθνη γνωρίζουν αυτές τις πληροφορίες εδώ και πολύ καιρό.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΡΕΥΝΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΓΕΙΩΤΗΣ
