Η Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, ανακήρυξε την Άκρα (Γκάνα) ως Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της UNESCO για το 2023, μετά την αξιολόγηση της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας Βιβλίου.
Μετά τη Γουαδαλαχάρα (Μεξικό) το 2022, η πόλη της Άκρα επιλέχθηκε για την έντονη εστίασή της στους νέους και τις δυνατότητές τους να συμβάλουν στον πολιτισμό και τον
πλούτο της Γκάνας. Το προτεινόμενο πρόγραμμα της Άκρα επιδιώκει να χρησιμοποιήσει τη δύναμη των βιβλίων για να προσελκύσει αυτούς τους νέους ανθρώπους, ως έναν
αποτελεσματικό τρόπο εξειδίκευσης της επόμενης γενιάς.
Η πόλη πρότεινε στην επιτροπή ένα ευρύ πρόγραμμα που στοχεύει σε περιθωριακές ομάδες με υψηλό επίπεδο αναλφαβητισμού, συμπεριλαμβανομένων γυναικών, νέων, μεταναστών, παιδιών του δρόμου και ατόμων με αναπηρία. Τα μέτρα που πρέπει να εφαρμοστούν περιλαμβάνουν την ενίσχυση της σχολικής και κοινοτικής υποδομής και τη
θεσμική υποστήριξη για τη διά βίου μάθηση, προκειμένου να προωθηθεί η κουλτούρα της ανάγνωσης. Προωθώντας τον εκδοτικό τομέα και άλλες δημιουργικές βιομηχανίες, το
πρόγραμμα στοχεύει επίσης στην ενθάρρυνση της ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων για την τόνωση του κοινωνικοοικονομικού μετασχηματισμού της χώρας.
Οι δραστηριότητες θα περιλαμβάνουν την εισαγωγή κινητών βιβλιοθηκών για την προσέγγιση περιθωριοποιημένων ομάδων, τη διεξαγωγή εργαστηρίων για την προώθηση
της ανάγνωσης και της γραφής βιβλίων σε διαφορετικές γλώσσες της Γκάνας, τη δημιουργία κέντρων δεξιοτήτων και κατάρτισης για άνεργους νέους και τη διοργάνωση
διαγωνισμών για την προβολή των τεχνών και του πολιτισμού της Γκάνας και να προωθήσουν την ένταξη.
Η προταση από την Άκρα περιλαμβάνει επίσης μια ισχυρή διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η οποία στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την
ελευθερία της πληροφόρησης και της έκφρασης, με βάση την προώθηση αυτών των δικαιωμάτων καθώς και τη συμμετοχή της στην Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου.
Το έτος των εορτασμών θα ξεκινήσει στις 23 Απριλίου 2023, την Παγκόσμια Ημέρα Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων.
Οι πόλεις που έχουν οριστεί ως Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της UNESCO αναλαμβάνουν να προωθήσουν βιβλία και διάβασμα για όλες τις ηλικίες και ομάδες πληθυσμού, εντός και εκτός των εθνικών συνόρων, και να οργανώσουν ένα πρόγραμμα δραστηριοτήτων για το έτος.
Ως η εικοστή τρίτη πόλη που φέρει τον τίτλο από το 2001, η Άκρα ακολουθεί τη Γουαδαλαχάρα (2022) και την Τιφλίδα (2021). Οι προηγούμενες πρωτεύουσες περιλαμβάνουν Μαδρίτη (2001), Αλεξάνδρεια (2002), Νέο Δελχί (2003), Άνβερς (2004), Μόντρεαλ (2005), Τορίνο (2006), Μπογκοτά (2007), Άμστερνταμ (2008), Βηρυτό (2009), Λιουμπλιάνα (2010), Μπουένος Άιρες (2011), Erevan (2012), Μπανγκόκ (2013), Port Harcourt (2014), Incheon (2015), Wroclaw (2016), Conakry (2017), Αθήνα (2018), Sharjah, (2019 ) και την Κουάλα Λουμπούρ (2020).
Η Συμβουλευτική Επιτροπή της UNESCO World Book Capital αποτελείται από εκπροσώπους της International Publishers Association (IPA), της International Federation of Library
Association (IFLA), του International Authors Forum (IFA) και της UNESCO.
Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της UNESCO
ΟΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ
Οι πόλεις που έχουν οριστεί ως Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου της UNESCO αναλαμβάνουν να διεξάγουν δραστηριότητες με στόχο την ενθάρρυνση της κουλτούρας της ανάγνωσης και τη διάδοση των αξιών της σε όλες τις ηλικίες και ομάδες πληθυσμού εντός και εκτός των εθνικών συνόρων. Μέσω του προγράμματος Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου, η UNESCO αναγνωρίζει τη δέσμευση των πόλεων για την προώθηση βιβλίων και την προώθηση της ανάγνωσης σε διάστημα 12 μηνών μεταξύ της Παγκόσμιας Ημέρας του
Βιβλίου και της Πνευματικής Ιδιοκτησίας και την επόμενη (23 Απριλίου).
Η Συμβουλευτική Επιτροπή αποτελείται από έναν εκπρόσωπο του Διεθνούς Φόρουμ Συγγραφέων (IAF), της Διεθνούς Ομοσπονδίας Συλλόγων και Ιδρυμάτων Βιβλιοθηκών (IFLA), της Διεθνούς Ένωσης Εκδοτών (IPA ) και ένας εκπρόσωπος της UNESCO και είναι υπεύθυνη για την εξέταση και την επιλογή των αιτήσεων.
Καταβάλλεται ιδιαίτερη προσπάθεια ώστε να συμμετάσχουν με τη σειρά τους όλες οι περιοχές του κόσμου, σύμφωνα με την αρχή της γεωγραφικής ισορροπίας και ακολουθώντας διαφορετικά κριτήρια ποιότητας. Η υποψήφια επιτροπή συνεδριάζει μία φορά κάθε χρόνο.
Ο Γενικός Διευθυντής της UNESCO είναι υπεύθυνος για τον ορισμό των πόλεων μετά από εσωτερικές και εξωτερικές διαβουλεύσεις με τα άλλα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής.
Η υποψηφιότητα δεν συνεπάγεται για την UNESCO κανένα οικονομικό έπαθλο, αλλά η κατάκτηση του τίτλου της Παγκόσμιας Πρωτεύουσας του Βιβλίου αντιπροσωπεύει μια σημαντική συμβολική αναγνώριση αποτελεσματική, για την νικήτρια πόλη, όσον αφορά την επικοινωνία και την προώθηση.
ΟΙ ΡΙΖΕΣ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΘΕΣΜΟΥ
Έξι χρόνια μετά την έναρξη της Παγκόσμιας Ημέρας Βιβλίου και Πνευματικών Δικαιωμάτων (23 Απριλίου), οι επαγγελματικές οργανώσεις της αλυσίδας βιβλίων είχαν την ιδέα, μετα την επιτυχημένη εμπειρία της πόλης της Μαδρίτης στη δρασεις φιλαναγνωσιας να υποδείξουν την προταση της ως το καλύτερο πρόγραμμα πόλης με στόχο την προώθηση βιβλίων
κατά τη διάρκεια ττου διάστηματος μεταξύ της «Ημέρας του Βιβλίου» και της επόμενης.
Μετά από πρόταση της Ισπανίας, υποστηριζόμενη από πολλές άλλες χώρες, η Γενική Διάσκεψη της UNESCO αποφάσισε, στις 2 Νοεμβρίου 2001, ότι ο Οργανισμός θα παράσχει την ηθική και πνευματική του υποστήριξη στη σύλληψη και την εφαρμογή αυτής της πρωτοβουλίας, προσκαλώντας τους διεθνείς επαγγελματικούς οργανισμούς της αλυσίδας βιβλίων για να συνεργαστούν για τη συγκεκριμενοποίησή του.
Η πρώτη παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου της UNESCO που ορίστηκε μετα την έγκριση του 31 C/29 ψήφισματος ήταν η Μαδρίτη (Ισπανία) το 2001.
Συμφωνήθηκε μεταξύ των εταίρων ότι, μετά τη Μαδρίτη, οι επόμενες πρωτεύουσες θα ήταν η Αλεξάνδρεια το 2002 και το Νέο Δελχί το 2003.
Από τοτε ο θεσμος εδραιωθηκε και παρουσιασε επιτευξεις και αξιολογες πρωτοβουλιες.
Επιμελεια ερευνα ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΓΕΙΩΤΗΣ-Από πηγες της ΟΥΝΕΣΚΟ και του ΟΗΕ
