Οι γεωπολιτικοί συσχετισμοί, τα πιθανά στρατηγικά οφέλη και οι παγκόσμιοι κίνδυνοι από την έκβαση της σύγκρουσης
Η σύρραξη Ισραήλ – Ιράν, που πλέον έχει εξελιχθεί σε ανοικτό πολεμικό μέτωπο με άμεσες στρατιωτικές επιθέσεις και χτυπήματα σε πυρηνικές εγκαταστάσεις, αποτελεί την πιο επικίνδυνη αναμέτρηση των τελευταίων δεκαετιών στη Μέση Ανατολή. Όμως η σημασία της υπερβαίνει τα τοπικά σύνορα.
Πρόκειται για έναν πόλεμο με παγκόσμιες διαστάσεις, όπου η έκβαση μπορεί να επηρεάσει τη σταθερότητα σε όλο τον πλανήτη. Ποια είναι τα πιθανά οφέλη για κάθε πλευρά – και τι πραγματικά σημαίνει μια ενδεχόμενη νίκη του Ιράν ή του Ισραήλ;
Εάν νικήσει το Ισραήλ
1. Εδραίωση στρατηγικής ηγεμονίας στη Μέση Ανατολή
Μια στρατιωτική νίκη του Ισραήλ θα επιβεβαιώσει την υπεροχή του ως τη βασική περιφερειακή δύναμη. Το μήνυμα θα είναι σαφές: καμία επιθετική δύναμη δεν μπορεί να αμφισβητήσει την ασφάλεια του εβραϊκού κράτους.
2. Αποδυνάμωση του Ιράν και των συμμάχων του
Η καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεων και των στρατηγικών υποδομών του Ιράν θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα στους Φρουρούς της Επανάστασης και θα μειώσει σημαντικά την ικανότητα της Τεχεράνης να χρηματοδοτεί παραστρατιωτικές οργανώσεις (Χεζμπολάχ, Χούθι, PMU στο Ιράκ κ.ά.).
3. Ενίσχυση του γεωπολιτικού άξονα Ισραήλ–ΗΠΑ–Δύσης
Μια νίκη του Ισραήλ θα λειτουργήσει ως επιβεβαίωση της δυτικής στρατηγικής αποτροπής. Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της θα αποκτήσουν αυξημένη διαπραγματευτική ισχύ στην περιοχή.
4. Αναστολή του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος
Το μεγαλύτερο στρατηγικό όφελος για το Ισραήλ: η εξουδετέρωση του πυρηνικού κινδύνου που συνιστά το Ιράν, αποτρέποντας την κατοχή πυρηνικών όπλων από ένα καθεστώς που έχει απειλήσει με την «καταστροφή» του εβραϊκού κράτους.
Εάν νικήσει το Ιράν
Αν και λιγότερο πιθανό, ένα επιτυχές στρατιωτικό ή πολιτικό πλήγμα του Ιράν θα είχε σοβαρές επιπτώσεις:
1. Κατάρρευση του «μύθου» της ισραηλινής αποτροπής
Εάν το Ιράν καταφέρει να πλήξει κρίσιμες στρατιωτικές ή αστικές δομές εντός Ισραήλ ή να προκαλέσει σημαντικές απώλειες, τότε ο μύθος του αήττητου Ισραήλ θα κλονιστεί. Αυτό θα εμπνεύσει ριζοσπαστικά καθεστώτα και οργανώσεις σε ολόκληρη την περιοχή.
2. Ενίσχυση του "άξονα αντίστασης"
Η επιρροή του Ιράν σε Λίβανο, Συρία, Υεμένη και Ιράκ θα ενισχυθεί κατακόρυφα. Θα προβληθεί ως ο «νικητής» ενάντια στη συμμαχία ΗΠΑ–Ισραήλ και ως πρότυπο για άλλες δυνάμεις που αντιστέκονται στη δυτική τάξη πραγμάτων.
3. Αποσταθεροποίηση των αραβικών καθεστώτων
Μια ιρανική νίκη θα προκαλέσει κρίση στα φιλοδυτικά κράτη του Κόλπου (Σ. Αραβία, ΗΑΕ), τα οποία θα θεωρηθούν αδύναμα και εκτεθειμένα. Το κύμα ριζοσπαστικοποίησης θα απειλήσει την εσωτερική τους συνοχή.
4. Ιδεολογική νίκη κατά της Δύσης
Ένα καθεστώς που καταπατά ελευθερίες, δικαιώματα και βασίζεται στον φανατισμό θα εμφανιστεί ως παγκόσμιο σύμβολο «νίκης κατά του ιμπεριαλισμού». Αυτή η εξέλιξη δεν θα περιοριστεί στη Μέση Ανατολή, αλλά θα έχει επιπτώσεις σε Ευρώπη, Αφρική και Ασία.
Γιατί η νίκη του Ιράν θα είναι απειλή για τον κόσμο
Σε αντίθεση με την περίπτωση του Ισραήλ, η ενίσχυση του Ιράν ισοδυναμεί με νίκη ενός αυταρχικού, αντιδημοκρατικού και φανατικού καθεστώτος.
Θα ενισχυθεί η κρατική τρομοκρατία
Θα υπονομευθούν οι φιλελεύθερες αξίες
Θα υπάρξει ανατροπή των ισορροπιών ασφαλείας σε ολόκληρη την Ευρασία
Θα αποσταθεροποιηθεί περαιτέρω η διεθνής οικονομία και ενεργειακή αγορά
Η παγκόσμια κοινότητα δεν έχει να κερδίσει τίποτα από μια τέτοια εξέλιξη. Η στήριξη της ειρήνης δεν σημαίνει ουδετερότητα όταν το διακύβευμα είναι τόσο καθοριστικό.
Συμπέρασμα: Ο πόλεμος χωρίς νικητές και η ευθύνη της διεθνούς κοινότητας
Είτε επικρατήσει στρατιωτικά το Ισραήλ είτε αντισταθεί το Ιράν με απώθηση της επίθεσης, ο κόσμος βρίσκεται ήδη σε μια ζώνη υψηλού κινδύνου. Όμως η πιθανότητα επικράτησης του Ιράν δεν αφορά μόνο τη Μέση Ανατολή. Είναι απειλή για τη δημοκρατία, την ελευθερία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παγκόσμια ειρήνη.
Η ιστορία έχει δείξει πως η αδράνεια απέναντι σε απολυταρχικά καθεστώτα έχει βαρύ τίμημα. Και αυτή τη φορά, δεν θα αφορά μόνο τη μία πλευρά.
