Ζήτημα εθνικής στρατηγικής για ενιαία αντιμετώπιση των θεμάτων που άπτονται της φροντίδας και κοινωνικής ένταξης ατόμων με αυτισμό, συζήτησε σε χθεσινή της συνεδρίαση η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν εκπρόσωποι οργανώσεων για τον αυτισμό, εκπρόσωποι των Υπ. Παιδείας και Εργασίας, του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, των Γραφείων των Επιτρόπων Διοικήσεως και Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, καθώς και εκπρόσωποι της ΠΟΕΔ και ΟΕΛΜΕΚ.
Κατά τη συζήτηση αναδείχθηκαν προβλήματα που γεννά η περιπλοκότητα των διαδικασιών, οι διακρίσεις στην καταβολή επιδομάτων και οι ελλιπείς παροχές από πλευράς του κράτους, για τη στήριξη των ατόμων με αυτισμό, τόσο στην παιδική ηλικία, αλλά κυρίως μετά τα 21 έτη, όταν ολοκληρώνεται και η φοίτηση στα Ειδικά Σχολεία.
Συγκεκριμένα, η εκπρόσωπος του Γραφείου της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ανέφερε ότι δημοσίευσε έκθεση από το 2018, που υποστηρίζει ότι τα επιδόματα δεν πρέπει να παραχωρούνται με κριτήριο τη σοβαρή ή ήπια μορφή αναπηρίας και τόνισε ότι με τη διάκριση αυτή, συχνά στερούνται επιδόματα τα άτομα με αυτισμό. Στο πλαίσιο της συνεδρίασης συζητήθηκε η ανάγκη νομοθετικής ρύθμισης για την άρση της διάκρισης αυτής.
Εκπρόσωποι των οργανώσεων και συνδέσμων για άτομα με αυτισμό ανέδειξαν, επίσης, ως σοβαρά προβλήματα την έλλειψη πρόνοιας για τη ζωή των ατόμων με αυτισμό μετά τα 21 έτη, αλλά και για την ένταξη τους στην κοινωνία και αξιοποίηση των ταλέντων και δεξιοτήτων τους.
Οι γονείς παιδιών με αυτισμό, ανέφεραν ότι κάποια θετικά βήματα που σημειώνονται, γίνονται με πολύ αργούς ρυθμούς. Θετικές κινήσεις θεωρούνται η ίδρυση σπιτιών για φιλοξενία ατόμων με αυτισμό, όπως και του Κέντρου Πρώιμης Παρέμβασης, για παρακολούθησή τους από την ηλικία των 2 ετών.
Τονίστηκε, όμως, ότι χρειάζεται αποκέντρωση των υπηρεσιών του Κέντρου, αφού είναι ανέφικτο ένας γονέας να αφήνει ολόκληρη την οικογένειά του για να επισκέπτεται τακτικά τη Λευκωσία για τις ανάγκες ενός παιδιού. Επεσήμαναν δε ότι οι γονείς είναι σωματικά και ψυχικά καταβεβλημένοι από την προσπάθεια που καταβάλλουν για στήριξη των παιδιών με αυτισμό, ενώ συχνά δεν μπορούν να εργαστούν, λόγω του χρόνου που χρειάζεται να αφιερώσουν στη φροντίδα τους.
Συγκλίνοντας στην άποψη ότι χρειάζεται εξειδικευμένη προσέγγιση για τα θέματα που αφορούν στα άτομα με αυτισμό, η Επιτροπή αποφάσισε να προχωρήσει σε συνάντηση με την Υπουργό Εργασίας και την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας, προκειμένου να εξεταστούν εισηγήσεις και πιθανές λύσεις στα προβλήματα, που εντοπίστηκαν, όπως και η πρόταση για ολιστικό σχεδιασμό και εποπτεία στο πλαίσιο μίας Εθνικής Στρατηγικής για τον αυτισμό.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου, δήλωσε ότι οι αρμόδιοι ρίχνουν ο ένας στον άλλον τις ευθύνες, αφού για την εξασφάλιση στήριξης, τα άτομα με αυτισμό και οι οικογένειές τους είναι αναγκασμένοι να απευθύνονται σε πολλά διαφορετικά τμήματα και υπηρεσίες. «Γι’ αυτό χρειάζεται μια εθνική στρατηγική, που να ορίζει ένα αρμόδιο φορέα για συντονισμό και για επίλυση των διαφόρων προβλημάτων, αλλά και για αξιολόγηση και εποπτεία των διαφόρων προγραμμάτων που εφαρμόζονται», εξήγησε, σημειώνοντας ότι η επιτροπή ζήτησε συνάντηση με την Υπουργό Εργασίας και την Υφυπουργό Κοινωνικής Πρόνοιας προκειμένου να εξεταστούν εισηγήσεις και πιθανές λύσεις στα προβλήματα που εντόπισαν.
Τόνισε δε ότι είναι απαράδεκτη η διάκριση σε επίπεδο επιδομάτων, όπως και η αποκοπή δικαιωμάτων με το δικαιολογητικό ότι παρέχονται θεραπείες στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, οι οποίες δεν επαρκούν, όπως επίσης και την επείγουσα ανάγκη για στήριξη των εκπαιδευτικών, που καλούνται να διαχειριστούν τάξεις όπου φοιτούν και παιδιά με αυτισμό.
Με τοποθετήσεις τους κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, οι εκπρόσωποι των εκπαιδευτικών οργανώσεων υπογράμμισαν ότι οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται και επιμόρφωση και καθοδήγηση για τον χειρισμό τάξεων με παιδιά με αυτισμό. Η Πρόεδρος της ΠΟΕΔ, Μύρια Βασιλείου, είπε ότι οι εκπαιδευτικοί φροντίζουν να ενημερώνονται με δικές τους πρωτοβουλίες και να φροντίζουν με δικό τους υλικό και για την ευαισθητοποίηση της σχολικής κοινότητας, ενώ τόνισε την ανάγκη και για μείωση του αριθμού των μαθητών, σε τάξεις με παιδιά με αυτισμό.
Ο Πρόεδρος της ΟΕΛΜΕΚ, Κώστας Χατζησάββας, ανέφερε ότι οι εκπαιδευτικοί, που έχουν επιφορτιστεί με πολλές ευθύνες πέρα από το εκπαιδευτικό τους έργο τα τελευταία χρόνια, χρειάζονται βοήθεια για τον χειρισμό τάξεων με παιδιά που χρήζουν ειδικής προσοχής.
Η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Ρίτα Θεοδώρου Σούπερμαν, σε δηλώσεις της μετά τη συνεδρίαση της Επιτροπής ανέφερε ότι τα οικονομικό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα για τα άτομα με αυτισμό και εξήγησε ότι «τα επιδόματα δεν φτάνουν για την παρακολούθηση των προγραμμάτων που χρειάζεται το κάθε παιδί για τη δική του ανάπτυξη και ευημερία». Συμπλήρωσε ότι είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει και εξειδικευμένο προσωπικό για τη στήριξη ατόμων με αυτισμό, τόσο στα σπίτια φιλοξενίας που δημιουργήθηκαν από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης, όσο και στις σχολικές μονάδες, όπου απασχολούνται συνοδοί για τα παιδιά αυτά.
Μιλώντας κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής, η Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, είπε ότι «είναι ανησυχητικό το ότι δεν έχουμε σαφή αριθμό των ατόμων με αυτισμό στη χώρα». Χαιρέτισε το Εθνικό Σχέδιο Δράσης, την ίδρυση νέων κέντρων και τα κονδύλια που έχουν εξευρεθεί, αλλά τόνισε ότι «θα ήταν καλό για το θέμα του αυτισμού να γίνει κάτι εξειδικευμένο, με συντονισμό όλων των αρμόδιων τμημάτων». Υπογράμμισε ότι με την κατάλληλη στήριξη, τα άτομα με αυτισμό μπορούν να ενταχθούν στην κοινωνία και να εργαστούν.
Ως καλεσμένος συμμετείχε στη συζήτηση και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας και Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Παύλος Μυλωνάς, ο οποίος είπε ότι «τα σχολεία δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν ούτε σε ανεκτό επίπεδο στις ανάγκες παιδιών με αυτισμό». Όπως είπε, ούτε οι εκπαιδευτικοί είναι επαρκώς καταρτισμένοι, ούτε ο αριθμός των παιδιών ανά τάξη επιτρέπει σωστούς χειρισμούς, ούτε οι ανειδίκευτοι σχολικοί συνοδοί μπορούν να παράσχουν βοήθεια, αλλά ούτε και η κουλτούρα της αποδοχής έχει καλλιεργηθεί επαρκώς εντός της σχολικής κοινότητας.
Η Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, σημείωσε ότι είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν στατιστικές καταγραφές με τον αριθμό των ατόμων με αυτισμό στην Κύπρο, τον βαθμό της εκδήλωσης της διαταραχής στο κάθε άτομο και τις ανάγκες που παρουσιάζει, προκειμένου να θεσπιστεί ολοκληρωμένη πολιτική. Αναφέρθηκε στην ανάγκη επιδομάτων για οικογένειες όπου οι γονείς δεν μπορούν να εργαστούν, επειδή φροντίζουν παιδιά με αυτισμό.
Σε δήλωσή του ο Βουλευτής Αλέκος Τρυφωνίδης της ΔΗΠΑ, χαιρέτισε και αυτός την εισήγηση για καταρτισμό εθνικής στρατηγικής για την αντιμετώπιση των αναγκών των παιδιών με αυτισμό, ενώ δήλωσε ότι θεωρεί “απαράδεκτο να διαιωνίζονται τα προβλήματα αυτά και να συζητούνται ξανά και ξανά. Πρέπει να δοθούν άμεσα λύσεις”. Είναι, είπε, “δικαίωμα των παιδιών με αυτισμό να χαίρονται σε ίση βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα τους, όπως όλα τα άτομα στην κοινωνία. Να έχουν σωστή εκπαίδευση αλλά και ομαλή ένταξη στο κοινωνικό σύνολο”.
