Του Αντώνη Φραγκίσκου, Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Στ’ (ΚΑ) – Αγίου Νικολάου
Το Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Στ’ (ΚΑ) – Αγίου Νικολάου, στα πλαίσια του προγράμματος Erasmus+ KA1 «Συμπερίληψη, Επικοινωνία και Μαθητοκεντρικά Περιβάλλοντα Μάθησης με τη χρήση των ΤΠΕ», συμμετείχε σε εξαήμερο εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα «Art, Music and Dance Therapy for an Inclusive Classroom», στη Βαρκελώνη της Ισπανίας. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε στις 15-20 Απριλίου 2024 και συμμετείχαν σε αυτό εκπαιδευτικοί από την Κύπρο, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Σλοβακία, την Κροατία και τη Λιθουανία.
Το πρόγραμμα Erasmus αποτελεί μια αστείρευτη πηγή ιδεών και έμπνευσης, μέσω δικτύωσης με άλλα σχολεία και εκπαιδευτικούς. Οι συμμετέχοντες μέσω των επιμορφωτικών δραστηριοτήτων που προσφέρουν τα σχέδια μαθησιακής κινητικότητας, έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τις γνώσεις τους, γλωσσικές και άλλες δεξιότητες, αλλά και τις ικανότητές τους. Μπορούν να έρθουν σε επαφή με μια νέα κουλτούρα και πολιτισμό, αναπτύσσοντας το αίσθημα της ευρωπαϊκής ταυτότητας.
Το Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού Στ’ (ΚΑ) – Αγίου Νικολάου είναι ένα σχολείο στο οποίο ένα ποσοστό 90% των παιδιών έχουν μεταναστευτική βιογραφία και η ελληνική γλώσσα δεν είναι η μητρική τους γλώσσα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε κάθε τάξη να παρουσιάζονται πολλαπλά γλωσσικά επίπεδα και να εμφανίζονται δυσκολίες στην επικοινωνία μεταξύ των μαθητών, των κηδεμόνων τους και των εκπαιδευτικών, καθώς επίσης και δυσκολίες προσαρμογής των καινούριων παιδιών που έρχονται στο σχολείο. Οι δημιουργικές και εκφραστικές τέχνες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικότατο ρόλο στη δημιουργία γεφυρών επικοινωνίας, τόσο μεταξύ των παιδιών, όσο και ανάμεσα στα παιδιά και στους εκπαιδευτικούς. Οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες παρέχουν στους μαθητές έναν ασφαλή χώρο, στον οποίο μπορούν να εκφράσουν τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες τους, καλλιεργώντας τη συναισθηματική τους νοημοσύνη και αυτοέκφραση. Συμβάλλουν, έτσι, στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης των παιδιών, παρέχοντάς τους ευκαιρίες επιτυχίας. Οι μαθητές, μέσω των τεχνών, μπορούν να γίνουν καινοτόμοι, να λύνουν προβλήματα με μεγαλύτερη ευκολία και να στοχάζονται κριτικά, καθώς οι καλλιτεχνικές δραστηριότητες ενισχύουν την κριτική σκέψη, την επίλυση προβλημάτων, την επικοινωνία και τις δεξιότητες συνεργασίας. Η τέχνη μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό εργαλείο για την καλλιέργεια της διαφορετικότητας σε πολυπολιτισμικά σχολεία, όπως είναι και το δικό μας.
Στο εκπαιδευτικό σεμινάριο «Art, Music, and Dance Therapy for an Inclusive Classroom», οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν διάφορες μορφές θεραπευτικών πρακτικών που χρησιμοποιούν τις εικαστικές τέχνες, τη μουσική, την κίνηση, το θέατρο και τη δημιουργική γραφή ως μέσα αυτοέκφρασης και εξερεύνησης. Mέσα από μια ποικιλία διαδραστικών δραστηριοτήτων που έλαβαν χώρα στην ακαδημία «Europass Academy Barcelona», σε μια αίθουσα χορού/γιόγκα και στο Εθνικό Μουσείο Τέχνης της Καταλονίας, οι συμμετέχοντες γνώρισαν τεχνικές «θεραπείας μέσω της τέχνης», που ορίζεται ως η σκόπιμη χρήση υλικών και μέσων εικαστικών τεχνών στην παρέμβαση, συμβουλευτική, ψυχοθεραπεία και αποκατάσταση (Edwards, 2004; Malchiodi, 2012). Παράλληλα, οι συμμετέχοντες γνώρισαν τεχνικές μουσικοθεραπείας, που μπορούν να συμβάλουν στην επίτευξη θετικών αλλαγών στη ψυχολογική, σωματική, γνωστική ή κοινωνική λειτουργία ατόμων με προβλήματα υγείας ή εκπαιδευτικά προβλήματα. Η θεραπεία μέσω του χορού και της κίνησης βασίζεται στην υπόθεση ότι το σώμα και το μυαλό είναι αλληλένδετα και ορίζεται ως η ψυχοθεραπευτική χρήση της κίνησης ως διαδικασίας που προωθεί τη συναισθηματική, γνωστική και σωματική ολοκλήρωση του ατόμου (American Dance Therapy Association, 2014).
Mέσα από το σεμινάριο, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις βασικές αρχές των δημιουργικών και εκφραστικών τεχνών και να κατανοήσουν βαθύτερα όρους, όπως οι «δεξιότητες ζωής (life skills)», η «συναισθηματική νοημοσύνη (emotional intelligence)» , η «αυτογνωσία (self-awareness)», η «ενσυνείδηση (mindfulness)» και «η ενσυναίσθηση (empathy)». Kατανοώντας τα πιο πάνω, οι συμμετέχοντες απέκτησαν μια πιο σφαιρική αντίληψη ως προς τον τρόπο με τον οποίο μπορούν να εφαρμόσουν τις εκφραστικές και δημιουργικές τέχνες στα σχολεία, ώστε να ενισχύσουν τις δημιουργικές δυνατότητες των παιδιών, οδηγώντας τα σε μια κατάσταση «ροής (flow)», που σύμφωνα με τον Mihaly Csikszentmihalyi ορίζεται ως «η κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι εμπλέκονται τόσο πολύ σε μια δραστηριότητα, που τίποτα άλλο δε φαίνεται να έχει σημασία» (Csikszentmihalyi, 1975), χάνοντας την αίσθηση του χρόνου.
Για τη διασφάλιση και τη μεγιστοποίηση του αντικτύπου των δραστηριοτήτων στην επαγγελματική εξέλιξη όλων των μελών του προσωπικού, με την ολοκλήρωση των σεμιναρίων, έγινε διάχυση των γνώσεων και των εμπειριών που αποκτήθηκαν από τη συμμετοχή στο πρόγραμμα και στο υπόλοιπο προσωπικό, με παράλληλη ενσωμάτωση και εφαρμογή των ικανοτήτων που απέκτησα στη διδακτική πρακτική.
