Ο Σάββας Παυλου υπέστει πάμπολλους διωγμους και αδικίες. Εζησε πολλά αντιστεκόμενος. Πολεμώντας και κυριολεκτικά στην πρώτη γραμμή. Αν και δεν μιλούσε συχνά ιδιαίτερα για τις μέρες της εισβολής.
Για τους διωγμούς και τις αδικίες τις συκοφαντίες που υπέστει.
Στα χρόνια που υπηρέτησα στην ΠΟΕΔ είχα πληροφορηθει από αξιόπιστη πηγή τις αδικίες που εξυφαινοντο εις βάρος του. Δεν θα ξεχάσω όμως μιαν από τις πιο πικρές στιγμές της θητείας μου ως Β.Γ.Γραμματέας της ΠΟΕΔ όταν σε μια συνάντηση θεσμική άκουσα κορυφαίο ποόιτικο, Υπουργο τότε της Παιδείας να αναφέρει με θλίψη τον Σάββα Παύλου ως κορυφαίο παράδειγμα αδικίας και παραγκωνισμού παράτις σχετικές δικαστικές αποφάσεις. κοντά στο 2000 αν δεν με απατά η μνήμη μου.
Η περιγραφή του ήταν εικονογράφηση μιας κοινωνίας όπου ο έντιμος και ο αρνητής των παρασκηνίων ήταν καταδικασμένος σε συνεχή πάλη για τα αυτονόητα.
Και αυτός εκεί τερατσιά του τόπου. Να αρθρογραφεί για τους διωγμούς του Παντελή Μηχανικού για τα άτυπα διευθυντήρια προγραφών διαφωνούντων και αντιστεκομένων στον συρμό λογοτεχνών. Να αγωνίζεται για τα δίκαια των παλαιοτέρων.
Να αρθρογραφεί για αυτά αδιαφορώντας για τις συνέπειες....
Δεν άντεξε τον εξευτελισμό των σχισμένων σελίδων στα διδακτικά βιβλία που θα αποστέλλοντο στα κατεχόμενα σχολεία μας. Αντιστάθηκε στις προοδευτικές αλχημείες όσο κανένας άλλος στο νησί...
Αντιστεκόμενος παρέμενε ανοικτός σε συνεργασίες. Όταν έβρισκε ένα μετερίζι έκφρασης. Ο επόμενος λόγος του ήταν ΄΄Να φωνάξουμε και τον.. και την... Και όλα αυτά με αγάπη περισσή. Υπερέβαλλε τις ικανότητές και τις αρετές των φτωχων του μαθητών και ακολούθων στον αντικατοχικό αγώνα. Ακόμα και ανθρώπων που τον αδίκησαν...
2.ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
ΜΙΑ διδαχη του Σαββα Παυλου και του ΘΕΟΔΟΣΗ Νικολαου
Ταπεινα λοιπόν και εκει εξω εχει και καλύτερους μας...
Μου εξηγούσεν ο Σαββας για τις συναντησεις του με το Φοίβο Σταυρίδη και το ΘΕΟΔΟΣΗ Νικολάου όταν τους ανακάλυψε στα χρόνια του ογδοντα και με πόση αγάπη τον αγκαλιασαν. Ωρες ολόκληρες να συνομιλουν μαζί του να τον φορτωνουν δώρα να τον στηρίζουν, να τον επαινουν να τον προσανατολιζουν ευγενικα....
Καποτε όμως ο Σάββας Παύλου εξομολογητικα με δίδαξε και με την εκφραση του θαυμασμού του για την ταπεινή σοφή τοποθέτηση του Θεοδόση Νικολάου εναντι του μαρξισμου με οδηγό τους αρχαίουςΕλληνες. Οταν Γιάννη μου επισημανε σελίδα σελίδα από το Κεφαλαιο του Μάρξ υπήρχαν σκέψεις που τις πρωτοειπαν οι αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι ονοματιζοντας τους. Και νηφαλια μου επισημανε...Δεν λέει Σαββα μου κάτι νεο....Εστράφηκα πίσω Γιαννη και είπα να ξαναδιαβάσω τους αρχαιους Ελληνες. Με λάμποντα πρόσωπο ο Σάββας μας ο σοφός ολίγον προ του θανάτου μου τα διηγήθει εξηγώντας μου πως εκει εξω υπήρχαν σοφότεροι μας ωσαν τον ταπεινον Θεοδόσην που ειχαν εννοιαν να μας βοηθήσουν να δούμεν φως.
Που να ξερεν ο σοφος ο φίλος μας ο Σαββας Παυλου πως ετσι ενοιωθα οταν τον διαβαζα και τον ακουγα. Υπάρχουν και υπήρχαν σοφότεροι και καλύτεροι μας. Γι αυτό ταπεινά και με οδοδείκτες τους σοφούς της παραδόσεως μας αν θα δούμεν ασπρην μέραν αγαπητοι φίλοι και συμπατριώτες και συμπατριωτισσες που περιπατείτε τον αγώναν του Ελληνικου λόγου μα και των κοινών πραγμάτων της νήσου Κύπρου
Αυτά ως ολιγότερον γνώστης τα γράφω και οχι ως διδάσκαλος.
Ως γραφήν αδερφου να τα διαβασετε που θέλει να αποφευχθουν οι κακοτοπιες της επαρσης και της αμετρίας.
3.Ο ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΑΠΑΝΤΆΧΟΥ ΕΛΛΗΝΕΣ - Ο ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΤΙΝΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Ανάμνηση πρώτη
Ο Σάββας αγαπούσε τους απανταχού Ελληνες και όντας ανθρωπος πρακτικός μας συντόνισε όλους μαζί με τον Κύπρο Χρυσάνθη σε εκείνη τη μεγάλη πρωτοβουλία του 1991 92 για αποστολή ελληνικών βιβλίων στους Ελληνες ομογενείς της Πρώην Σοβιετικής Ενώσεως.
Σε εκείνη την παγκύπρια προσπάθεια ενήργησε ενωτικά και συναινετικά.Δουλέψαμε δεκαδες ανθρώποι με αδελφωσύνη από πάμπολλες ΄΄τάσεις΄΄ και ΄΄στρατόπεδα΄΄ και νοοτροπίες εκεινης της εποχής.
Από εκείνες τις μέρες κατάλαβα πως τον αδικούσαν πολλοί. Τον έβλεπα με ταπείνωση και υποπίπτον φρόνημα πλάι στον αειθαλή Κύπρο Χρυσάνθη τιθασευοντας όλους εμάς στην παγκύπρια συγκέντρωση των βιβλίων.
Στην πρώτη καθορίστική συνάντηση στο πατάρι του Σύμη στα Επεα Πτεροεντα αφού με αξιοθαύμαστη ενότητα συμφωνήσαμε όλοι πως θα εργαστούμε κατα επαρχία σήκωσαν το βάρος των επαφων με το Υπουργειο Παιδείας οι δυο Αρχοντες άτυποι επικεφαλείς . Ο κύριος Κύπρος Χρυσάνθης με μια πρακτικότητα και μια δραστική τεκμηρίωση στις ομόφωνες μας αποφάσεις και ο Σάββας Παύλου ως ο φυσικός ακι αποδεκτός ηγέτης όλων ημων των αυθόρμητων νεαρών και λοιπών ΄΄ανταρτων΄΄ που ονειρεύονταν πολλά και διάφορα περί του ελληνικού βίου και ενός νέου πνευματικού ξεκινήματος σε εκείνη τη ζωντανη ακόμη Κύπρο των αρχών του ενενήντα....
5.Ο ΣΑΒΒΑΣ ΠΑΥΛΟΥ ΤΗΣ ΠΡΩΤΙΝΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Ανάμνηση δεύτερη
Χρόνια μετά κυκλοφορούσαν ποικίλες διηγήσεις για τη δύναμη με την οποία χειρίστηκαν σχεδόν ως πατέρας και υιος ο Κύπρος Χρυσάνθης και ο Σάββας Παύλου .Με την ανεση της έγνοιας για τους Έλληνες αδερφούς .Με άνεση παντού καταφεραν να ετοιμαστουν και να αποσταλουν έγκαιρα πολλά μεγάλα εμπορευματοκιβώτια στους αδερφους της Σοβιετικής Ενώσεως.
'Οταν μάλιστα έφτασαν μετά τις τυπικες εγκρίσεις στην Αποθήκη του Υπουργείου Παιδείας ο Σάββας πανηγύριζε από χαρά με εκείνο τον ευγενή του τρόπο....
Μελίσσι οι υπάλληλοι της αποθήκης συμπλήρωναν όσα βιβλία είχαμε όλοι συγκεντρώσει από τις επαρχίες. Ποσότητες υλικών γραφικής ύλης , βιβλία ,τετράδια για τα αδερκια τους. Ενώ ο αειθαλής Χρυσάνθης επέβλεπε με χαμόγελο αρχοντικό.
Μας τα ιστορούσε ο Σάββας εύχαρης. Με τη χαρά των δυνατοτήτων συνεργασίας των νέων και των ΄΄ανταρτών΄΄΄ με τους καλης πάστας γηραιότερους συγγραφεις και πνευματικους ανθρώπους. Εκείνη η συνεργασία κάρπησε ύστερα και σε άλλες πολλές συνάξεις και περιστάσεις.στους κατοπινους καιρούς.
Ο Σάββας Παυλου ήταν το αγκωνάρι εκείνης της τολμηρης σύναξης που είχε πολλές καρποφόρες συνέχειες.....
Πρωτινά γράμματα και πράγματα....
Ο φίλος μας ο Σάββας Παύλου
6..Από το 1990 απλόχερα μας στήριζε..
Όταν βγήκαν οι ομπρέλλες είχα δημοσιεύσει ένα κείμενο του για τον τάφο του Βασίλη Μιχαηλίδη.σε τοπική εφημεριδα της Λέμεσού. Μιλούσαμε στο τηλέφωνο. Ξαφνικά μου λέει
''Θα σου στείλω ένα κασόνι βιβλία και να τα δώσεις σε νέους ανθρώπους να πιάσουν τόπο. Ξέρεις εσύ.''
Μου μιλούσε λες και ήταν ο μεγάλος μου αδερφός. Μας ένωνε και ο Κωστής ο Κοκκινόφτας που τον είχαμε και οι δυο στηριγμα και παρηγορητή.
Ήταν πρωτινός άδρωπος. Πρωτινό παλληκάρι.
Ο αρχηγός των μονομάχων του ήθους.
Πόσες φορές τον διάβαζα και έλεγα. Άμα κρατά ο Σάββας να αντεξουμεν τζιαι λλίον εμεις.
Το βασίλειο των επιτηδείων ποτέ δεν άντεξε την βαθιά βιωμένη γνώση ενός αδρώπου που ποτέ δεν αρνήστηκε το χωρκόν του.
