Σήμερα κατατέθηκαν στην κοινοβουλευτική επιτροπή Νομικών τα νομοσχέδια για τη Μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης. Στη συνέχεια, η Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης κα Έμιλυ Γιολίτη προέβη σε δήλωση στα ΜΜΕ ως ακολούθως:
«Η σημερινή μέρα αποτελεί ορόσημο στην πολύ-αναμενόμενη μεταρρύθμιση της δικαιοσύνης, που αποτελεί προτεραιότητα της παρούσας Κυβέρνησης αλλά και εμένα προσωπικά. Η θέση μας, την οποία θεωρώ ότι ενστερνίζονται όλοι οι εμπλεκόμενοι σε αυτήν την προσπάθεια, είναι ότι το δικαστικό μας σύστημα χρειάζεται αλλαγές. Κι αυτό γιατί η ταχύτητα με την οποία απονέμεται σήμερα η Δικαιοσύνη στη χώρα μας, όχι μόνο δεν μας τιμά, αλλά δημιουργεί και αλυσιδωτές επιπτώσεις σε νευραλγικούς τομείς της χώρας: στην κοινωνία, την οικονομία, την επιχειρηματικότητα. Ταυτόχρονα, πλήττει την εμπιστοσύνη των πολιτών έναντι του δικαστικού συστήματος. Καθημερινά ακούμε πολίτες να διαμαρτύρονται για τη βραδεία ταχύτητα που παρατηρείται στην εκδίκαση των υποθέσεών τους. Και έχουν δίκαιο.
Η ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης που ξεκίνησαν οι προκάτοχοί μου, Ιωνάς Νικολάου και Γιώργος Σαββίδης, τους οποίους και ευχαριστώ, αφορά στη ριζική, εκ θεμελίων αναδόμηση του συστήματος απονομής της δικαιοσύνης, τουλάχιστον όπως το ξέρουμε σήμερα, αφού αυτή θα αλλάξει άρδην και τον τρόπο αλλά και την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Ομάδα Εργασίας, δηλαδή τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής νομικών από τον ΔΗΣΥ, το ΑΚΕΛ, το ΔΗΚΟ και την ΕΔΕΚ, καθώς και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, για τη σημαντική εργασία που έχει κάνει, για τη συμμετοχή της στις πολύωρες συνεδριάσεις που είχαμε στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και για τη συμβολή της στην αναδιαμόρφωση των νομοσχεδίων. Ευχαριστίες και στο Ανώτατο Δικαστήριο, που έχει συμβάλει τα μέγιστα και έχει προβληματιστεί σοβαρά και μελετήσει εις βάθος τις προτεινόμενες αλλαγές στα νομοσχέδια. Επιθυμία και επιδίωξη ήταν να καταστούν όλοι κοινωνοί αυτής της προσπάθειας.
Πιστεύω ότι το αποτέλεσμα των διαβουλεύσεων έχει επιφέρει σημαντικές βελτιώσεις στα αρχικά νομοσχέδια. Ενδεικτικά, προνοείται ταυτόχρονη ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας των δικαστηρίων, που καθορίζεται η 1η Σεπτεμβρίου 2021, αυξάνεται ο αριθμός των δικαστών στις ανώτατες βαθμίδες ώστε, μεταξύ άλλων, να υπάρχει αυξημένη πλειοψηφία σε σημαντικά συνταγματικά θέματα, εγκαθιδρύονται εξειδικευμένα τμήματα εφετείου, λαμβάνεται υπόψη η γνώση και εμπειρία των υποψηφίων στα θέματα αρμοδιότητας του δικαστηρίου ή τμήματος που διορίζονται, περιλαμβάνεται μνεία για την ανάγκη εμπλουτισμού του Εφετείου από έμπειρους δικηγόρους, ιδρύεται Γνωμοδοτικό Δικαστικό Συμβούλιο, που ενεργεί ως συμβουλευτικό όργανο για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για διορισμούς Δικαστών στις ανώτατες βαθμίδες και δημιουργούνται τρία δικαστικά συμβούλια και ένα ακυρωτικό δευτεροβάθμιο συμβούλιο, για να επιτευχθεί ο αποτελεσματικός αλληλο-έλεγχος μεταξύ των δικαστηρίων. Σε πρακτικά θέματα, ο καταμερισμός των εφέσεων που εκκρεμούν, και ειδικά των πολιτικών, που είναι και οι περισσότερες, έγινε με τρόπο ώστε να διεκπεραιωθούν με ταυτόχρονη εκδίκασή τους, τόσο από το Ανώτατο Δικαστήριο, όσο και το Εφετείο οι περίπου τρεισήμισι χιλιάδες που εκκρεμούν σήμερα, εντός 2 περίπου χρόνων.
Όσον αφορά στην πρόσβαση στη δικαιοσύνη, οι πολίτες θα έχουν πλέον το δικαίωμα, βάσει του τροποποιημένου Άρθρου 144 του Συντάγματος, να αιτηθούν εξέτασης από το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, στο πλαίσιο της εκδίκασης της υπόθεσής τους στο Επαρχιακό Δικαστήριο, για Συνταγματικό ζήτημα, όπως είναι η καταπάτηση οποιουδήποτε θεμελιώδους δικαιώματός τους, όπως του δικαιώματος ακρόασης, του τεκμηρίου αθωότητας, της διερμηνείας, της θρησκείας, της εργασίας, και πολλά άλλα. Επίσης, επιπρόσθετα, το δικαίωμα καταχώρησης έφεσης επί ενδιάμεσων αιτήσεων καθίσταται απεριόριστο.
Τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν σήμερα στη Βουλή, τα οποία όπως ήδη ανέφερα, έτυχαν ευρείας διαβούλευσης, αναμένεται να αναδιαμορφώσουν εκ βάθρων την απονομή της δικαιοσύνης στη χώρα μας. Εύχομαι να οδηγηθούν το συντομότερο στην Ολομέλεια για ψήφιση. Τυχόν καθυστέρηση, με ό,τι συνεπάγεται η διάλυση της παρούσας βουλής, σε συνδυασμό με την ανάγκη προκήρυξης θέσεων και διορισμού δικαστών, θα καταστήσει ανέφικτη την καθορισμένη ταυτόχρονη ημερομηνία έναρξης της λειτουργίας των νέων δικαστηρίων, μεταθέτοντάς την μήνες αργότερα, αντί της 1ης Σεπτεμβρίου και καταστρέφοντας με τον τρόπο αυτό το momentum, τη δυναμική που υπάρχει αυτή τη χρονική στιγμή για τη μεταρρύθμιση των δικαστηρίων. Αυτό, θα έχει φυσικά ως συνεπακόλουθο το συνεχιζόμενο πλήγμα στην απονομή της δικαιοσύνης.
Διιστάμενες απόψεις πάντοτε θα υπάρχουν, άλλωστε αυτές είναι που οδηγούν σε πιο ισοζυγισμένες λύσεις, όμως οι συζητήσεις δεν μπορεί να είναι ατέρμονες όσο η Κύπρος βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις κατάταξης των ευρωπαϊκών δεικτών για την ταχύτητα στην απονομή της δικαιοσύνης.
Χρειάζεται η συνεργασία όλων μας και η επίδειξη ευθύνης, ώστε οι πολίτες αυτού του τόπου να έχουν το σύγχρονο σύστημα δικαιοσύνης που δικαιούνται και προσωπικά θεωρώ ότι τα νομοσχέδια που κατατέθηκαν σήμερα προσφέρουν αυτό το σύστημα δικαιοσύνης».
