Μπορέλ: Τα εκκρεμή ζητήματα με την Τουρκία δεν είναι διμερή, αλλά επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας ΕΕ

Τα εκκρεμή ζητήματα με την Τουρκία τα οποία υπάρχουν για δεκαετίες δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν διμερή θέματα μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων κρατών μελών, αλλά επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αυτό διακρίνει το σήμερα από τις προσπάθειες λύσης του παρελθόντος, τονίζει ο Ύπατος Εκπρόσωπος Ζοζέπ Μπορέλ, σε σημερινό του άρθρο με το οποίο επεξηγεί τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία.

Συγκεκριμένα, στο blog του ο Ζοζέπ Μπορέλ γράφει ότι "την περασμένη εβδομάδα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας. Οι ηγέτες της ΕΕ είναι έτοιμοι να συμμετάσχουν σε σημαντικούς δρόμους συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένου του εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης, της επανέναρξης των διαλόγων υψηλού επιπέδου και των επαφών μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και ενισχυμένη συνεργασία για τη διαχείριση της μετανάστευσης".

Όπως αναφέρει, "αυτό έρχεται μετά από μια πολύ περίπλοκη χρονιά, όταν οι σχέσεις μας έφτασαν σε χαμηλό σημείο, με πρωτοφανή επίπεδα έντασης. Ωστόσο, προς το τέλος του 2020, οι αρχές της Τουρκίας άρχισαν να γνωστοποιούν το ενδιαφέρον τους για επαναπροσέγγιση με την ΕΕ. Η αρνητική ρητορική μειώθηκε ουσιαστικά και οι ενέργειες που αντιβαίνουν στα συμφέροντα των κρατών μελών της ΕΕ στην Ανατολική Μεσόγειο σταμάτησαν".
 
Ο κ. Μπορέλ σημειώνει ότι "η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, αλλά η ΕΕ χαιρετίζει αυτές τις εξελίξεις και χειρονομίες εκ μέρους της Τουρκίας και απάντησε τείνοντας το χέρι. Πράγματι, η ΕΕ έχει στρατηγικό ενδιαφέρον για την ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελής σχέσης με την Τουρκία. Και αυτό ισχύει και για την Τουρκία. Η ΕΕ είναι μακράν ο πρώτος εταίρος εισαγωγών και εξαγωγών της Τουρκίας, καθώς και πηγή επενδύσεων".

Καταγράφει δε ότι "κοιτάζοντας τα τελευταία στοιχεία προ πανδημίας, βλέπουμε 69,8 δισεκατομμύρια ευρώ των εξαγωγών της Τουρκίας προς την ΕΕ, και 58,5 δισεκατομμύρια ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεών της (ΑΞΕ) που προέρχονται από την ΕΕ".

"Περισσότεροι από 5,5 εκατομμύρια Τούρκοι πολίτες ζουν σε κράτη μέλη της ΕΕ, και σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο το 61% των Τούρκων πολιτών βλέπουν την ΕΕ ως παράγοντα που μετράει στον κόσμο. Και με την ασφάλεια και την άμυνά του να είναι προσκολλημένη στο ΝΑΤΟ, φαίνεται δύσκολο να πιστέψουμε ότι η Τουρκία θα μπορούσε ρεαλιστικά να οραματιστεί καλύτερες επιλογές από το να ακολουθήσει έναν ευρωπαϊκό δρόμο", σημειώνει ο Μπορρέλ.

"Φυσικά θα ήταν αφελές να θεωρήσουμε ότι τα προβλήματα έχουν τελειώσει", προειδοποιεί. 

"Η έκθεση για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας,  που παρουσίασα από κοινού με την Κομισιόν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει μια διπλή προσέγγιση και προσδιορίζει τέσσερα κύρια στοιχεία έντασης στη σχέση: θαλάσσιες διαφορές στην Ανατολική Μεσόγειο, το ζήτημα της επίλυσης του Κυπριακού, διαφορετικούς στόχους σε περιφερειακές συγκρούσεις, ιδίως στη Λιβύη και τη Συρία  και την επιδείνωση των δημοκρατικών προτύπων στην Τουρκία", εξηγεί ο Ύπατος Εκπρόσωπος.

"Σε ό,τι αφορά τις περιφερειακές πτυχές, έχουμε μπροστά μας σημαντική δουλειά, ιδίως για τη Συρία (για την οποία συμπροεδρεύουμε επί του παρόντος με τα Ηνωμένα Έθνη την πέμπτη διάσκεψη των Βρυξελλών με θέμα ΄Στήριξη του μέλλοντος της Συρίας και της περιοχής΄) και για τη Λιβύη, όπου πρόσφατα αρχίζουν να εμφανίζονται αργά συγκλίσεις συμφερόντων. Γενικότερα, ολόκληρη η γειτονιά υπέφερε δραματικά από αναταραχές και εμφανίστηκε ένα νέο εμπορικό σήμα τρομοκρατίας", αναφέρει.

"Τα δημοκρατικά πρότυπα παραμένουν βασικό στοιχείο, όχι μόνο για την ΕΕ, αλλά και για τον λαό της Τουρκίας. Η στόχευση των πολιτικών κομμάτων και των ελεύθερων μέσων μαζικής ενημέρωσης και άλλων πρόσφατων αποφάσεων αντιβαίνει στον σεβασμό της δημοκρατίας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων" λέει. Προσθέτει ότι "ο διάλογος και η δράση σε τέτοια θέματα θα είναι πάντα αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας", τονίζει ο Μπορρέλ.

"Η έκθεση σχετικά με την πορεία των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας εξηγεί τον αντίκτυπο που έχουν οι εντάσεις στις διμερείς μας σχέσεις, παγώνοντας ουσιαστικά τα κύρια μέσα και τις διαδικασίες συνεργασίας. Η δήλωση των μελών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της περασμένης εβδομάδας αναφέρεται σωστά σε αυτά τα διάφορα στοιχεία, αναγνωρίζοντας τη σημασία τους για την εξασφάλιση επιτυχούς πορείας συνεργασίας και διαλόγου", σημειώνει.

"Το έργο μπροστά δεν είναι εύκολο. Οι ηγέτες της ΕΕ τόνισαν την ανάγκη για μια σταδιακή και αναλογική, αλλά και αναστρέψιμη προσέγγιση", υπενθυμίζει. 

"Το θάρρος και η αποφασιστικότητα, αλλά και η ευελιξία και η κατανόηση, είναι απαραίτητα για την αποκατάσταση της σχέσης μας με βιώσιμο τρόπο", σημειώνει ο κ. Μπορέλ. 

"Μερικά από τα εκκρεμή ζητήματα έχουν υπάρχουν για δεκαετίες με διαφωνίες και συγκρούσεις. Ωστόσο, μια βασική διαφορά διακρίνει τις σημερινές προσπάθειες εξεύρεσης λύσεων από εκείνες του παρελθόντος: υπάρχει μια αυξημένη συνειδητοποίηση του πώς οι παλαιές διαφορές επηρεάζουν βαθιά τα συμφέροντα ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης", εξηγεί και διευκρινίζει ότι  "δεν μπορούν πλέον να θεωρηθούν διμερή θέματα μεταξύ της Τουρκίας και ορισμένων κρατών μελών".

"Η Τουρκία είναι μια σημαντική περιφερειακή δύναμη και το ιστορικό της πεπρωμένο θα μπορούσε να είναι να ενταχθεί στην υπόλοιπη Ευρώπη στο μοναδικό ειρηνευτικό σχέδιο που οικοδομούμε κάτω από τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης", αναφέρει. 

"Σε μια στιγμή που η στρατηγική πόλωση φαίνεται να αναδύεται σε όλο τον κόσμο, η ενίσχυση ενός ευρωπαϊκού δημοκρατικού πυλώνα που περιλαμβάνει την Τουρκία θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό εξισορροπητικό στοιχείο. Αυτό δεν είναι δεδομένο, αλλά το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο προσέφερε μια πιθανή γέφυρα", καταγράφει.

"Πρέπει τώρα να χτίσουμε αυτήν τη γέφυρα και πιστεύω ότι μπορούμε να το κάνουμε αυτό", λέει ο Ύπατος Εκπρόσωπος.

"Με πολιτικές σαφείς επιλογές και δέσμευση από όλες τις πλευρές. Από την πλευρά μας, η ΕΕ είναι έτοιμη να επενδύσει τις απαιτούμενες προσπάθειες".

"Εάν η Τουρκία είναι εξίσου πρόθυμη να το πράξει, και υπογραμμίσει τη θετικότερη ρητορική της με αντίστοιχες δράσεις, μπορούμε να συνεχίσουμε να προχωρούμε από την αποκλιμάκωση στην οικοδόμηση μιας αμοιβαία επωφελούς ατζέντας", καταλήγει.