Τον σχεδιασμό για την αξιοποίηση των Διαρθρωτικών Ταμείων ΕΕ για την περίοδο 2021 – 2027 παρουσίασε ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, σύμφωνα με τον οποίο αυτός αφορά €968 εκατ. για έργα ύψους €1,8 δισεκατ. περιλαμβανομένης και της εθνικής εισφοράς.
Μιλώντας στο πλαίσιο διάσκεψης Τύπου, στο Υπουργείο Οικονομικών, ο κ. Πετρίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για το ποσό που έχει κατανεμηθεί στην Κύπρο για την επόμενη προγραμματική περίοδο, είπε ότι είναι, μετά από διαπραγματεύσεις που έγιναν, κατά 30% αυξημένο από την προηγούμενη, σημειώνοντας παράλληλα ότι την περασμένη επταετία η Κύπρος κατάφερε να έχει απορροφητικότητα 100% και η προσπάθεια θα είναι αυτό να επαναληφθεί.
Όπως είπε ο Υπουργός Οικονομικών αφορά τα κύρια κονδύλια που έχουν να κάνουν με την ανάπτυξη, με την σμίκρυνση των κοινωνικών διαφορών, «γι αυτό και έχει αρκετή στόχευση που αφορά την έξυπνη επιχειρηματικότητα, την πράσινη ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».
Η κατανομή των €968 εκατ. ανά Ταμείο είναι €467 εκατ. από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, €222 εκατ. από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, €178 εκατ από το Ταμείο Συνοχής και €101 εκατ. από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.
Εξήγησε επίσης ότι για να καταρτιστεί το σχέδιο έγιναν εκτενείς διαβουλεύσεις με όλα τα Υπουργεία, τις τοπικές αρχές και κοινωνικούς φορείς ενώ έδωσε σειρά παραδειγμάτων έργων που θα προωθηθούν στο πλαίσιο του σχεδιασμού που έχει γίνει.
Ο συνολικός προϋπολογισμός για την Κύπρο για την περίοδο 2021 – 2027, είπε ο κ. Πετρίδης. είναι €968 εκατ. τα οποία αφορούν έργα ύψους €1,8 δισεκατ. περιλαμβανομένης της εθνικής συνεισφοράς.
Απαντώντας σε ερώτηση για το κατά πόσο μπορούν να χρησιμοποιηθούν αυτά τα κονδύλια και πριν την ψήφιση του προϋπολογισμού ξεκαθάρισε ότι «για να εκταμιεύσει οτιδήποτε το κράτος πρέπει να είναι μέσω του προϋπολογισμού δεν υπάρχει άλλη οδός».
Ο Υπουργός Οικονομικών επισήμανε ότι «αυτό το εργαλείο των ευρωπαϊκών κονδυλίων θέλουμε να το αξιοποιήσουμε. Θέλουμε να το αξιοποιήσουμε στον καλύτερο δυνατό βαθμό». Όντως, πρόσθεσε, «την περασμένη προγραμματική περίοδο η Κύπρος πέτυχε απορροφητικότητα 100%», σημειώνοντας ότι «θέλουμε να το επαναλάβουμε αυτό το πράγμα».
Διευκρίνισε ότι αυτά τα κονδύλια είναι μέρος του προϋπολογισμού. «Είναι κονδύλια τα οποία δικαιούμαστε από την ΕΕ και για τα οποία συνεισφέρουμε». Αυτά που παίρνουμε, είπε, «τα δίνουμε πίσω μέσω των συνεισφορών μας και η Κύπρος κάποτε, ανάλογα με το χρόνο, μπορεί να δώσει και περισσότερα από αυτά που εισπράττει. Άρα έχουμε υποχρέωση και να τα υλοποιήσουμε και να τα απορροφήσουμε στο 100% και να έχουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα». Ευχαρίστησε τη Γενική Διεύθυνση ΕΠΣΑ και τους λειτουργούς της για την τεράστια προσπάθεια την οποία έκαναν για τη διαβούλευση γι αυτό το πλάνο «το οποίο θα πάρει τη χώρα μας ένα βήμα πιο μπροστά, ένα βήμα πιο πάνω».
Σε ερώτηση ως προς το πόσο εξοικειωμένοι είναι οι Κύπριοι με αυτά τα κονδύλια, απάντησε ότι κάποιοι είναι και κάποιοι δεν είναι, εξηγώντας ότι «υπάρχουν πολύ αυστηροί κανόνες και κατευθυντήριες γραμμές και άξονες για το τι μπορείς να αντλήσεις». Αυτό που πρέπει να γίνει συνείδηση στον κόσμο, είπε ο κ. Πετρίδης, «είναι ότι αυτά τα λεφτά είναι και από τον Κύπριο φορολογούμενο».
Σε κίνδυνο κονδύλια από Ταμείο Ανάκαμψης αν δεν περάσει η μεταρρύθμιση της ΤΑ
Σε ερώτηση κατά πόσο διακινδυνεύουν κονδύλια που έχουν να κάνουν με τις τοπικές αρχές, αν δεν περάσει η μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο κ. Πετρίδης ανέφερε ότι αυτό που θα διακινδυνεύσει είναι κονδύλια τα οποία θα προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης το οποίο, όπως ενημέρωσε, θα παρουσιαστεί τις επόμενες εβδομάδες.
Εκεί, είπε, «θα τίθενται προϋποθέσεις κάποιες μεταρρυθμίσεις με βάση και τις συστάσεις που θα κάνει ή έχει κάνει Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ήδη υπάρχει σύσταση ότι η μεταρρύθμιση στην Τοπική Αυτοδιοίκηση πρέπει να ολοκληρωθεί». Αυτή η σύσταση, πρόσθεσε, «θα συνοδεύεται ως όρος για την εκταμίευση κονδυλίων που αφορούν την Τοπική Αυτοδιοίκηση ή τον αστικό χωροταξικό επανασχεδιασμό ή υπηρεσίες για τις τοπικές αρχές». «Αν δεν γίνει η μεταρρύθμιση δεν θα μας τα δώσουν έτσι αυτά τα λεφτά», σημείωσε.
Στόχος 1: €315 εκατ. για μια πιο έξυπνη Ευρώπη
Σύμφωνα με τον προγραμματισμό που παρουσίασε ο κ. Πετρίδης για τον Στόχο Πολιτικής 1 ο οποίος αφορά την προώθηση μιας εξυπνότερης Ευρώπης μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού, προωθούνται επενδύσεις ύψους €315 εκατ. στους τομείς της Έρευνας, της Καινοτομίας, του Ψηφιακού Μετασχηματισμού και της Επιχειρηματικότητας.
«Από την αρχή θέλαμε να ενισχύσουμε σ’ αυτή την προσπάθεια και τις ίδιες τις επιχειρήσεις, να πάνε αρκετά από αυτά τα κονδύλια απευθείας στον επιχειρηματία, στην μικρή επιχείρηση ούτως ώστε να μπορέσει να αυξήσει τον ανταγωνισμό της, τις πιθανότητες βιωσιμότητά της, να εκσυγχρονιστεί», σημείωσε.
Γι αυτό, είπε, περιλαμβάνονται σχέδια για ενίσχυση των επιχειρήσεων ύψους €100 εκατ. που αφορούν την επιδότηση του κόστους δημιουργίας νέων επιχειρήσεων κατά 60%, με επιπλέον επιδότηση για τους νέους μέχρι 29 χρονών και τις γυναίκες, την επιδότηση δημιουργίας νέας μικρομεσαίας επιχείρησης ή επέκταση της υφιστάμενης στον βιομηχανικό τομέα και σε άλλους στοχευμένους τομείς και την επιδότηση του κόστους ψηφιακής αναβάθμισης υφιστάμενων ΜμΕ και προώθηση του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Περιλαμβάνονται επίσης προγράμματα έρευνας και καινοτομίας ύψους €130 εκατ. που αφορούν για παράδειγμα την αναβάθμιση και δημιουργία νέων ερευνητικών υποδομών σε ερευνητικά κέντρα, πανεπιστήμια και επιχειρήσεις, την υλοποίηση ερευνητικών έργων από νέους ερευνητές και την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων.
Σύμφωνα με τον Υπουργό Οικονομικών ο τομέας της έρευνας ήταν σχεδόν ανύπαρκτος πριν κάποια χρόνια στην Κύπρο, προσθέτοντας ότι «έγιναν τεράστια άλματα προόδου ειδικά μέσω των δημόσιων αλλά και ιδιωτικών πανεπιστημίων». «Είναι όμως ένας τομέας ο οποίος έχει πολύ περισσότερη προοπτική ούτως ώστε να χρησιμοποιήσει το ανθρώπινο δυναμικό το οποίο έχει η χώρα σε ερευνητικά προγράμματα προς όφελος της έρευνας», ανέφερε.
Για τον ίδιο στόχο προωθούνται επίσης έργα ψηφιοποίησης στο δημόσιο τομέα ύψους €85 εκατ. τα οποία περιλαμβάνουν την μηχανογράφηση δημόσιων υπηρεσιών και την εισαγωγή συστημάτων αυτοματοποίησης γραφείου.
Έδωσε επίσης το παράδειγμα της ψηφιοποίησης των φυσικών φακέλων ασθενών, τα συστήματα πληροφοριών γης για το Τμήμα Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, την ηλεκτρονική διασύνδεση των σχολείων με το Υπουργείο Παιδείας και τη δημιουργία υποδομών έξυπνων πόλεων μέσω ψηφιακών δικτύων και εφαρμογών.
Στόχος 2: €728 εκατ. για μια πιο πράσινη Ευρώπη
Κονδύλι ύψους €728 εκατ., τα €167 του οποίου αφορούν το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, θα διατεθεί για τον Στόχο Πολιτικής 2 ο οποίος αφορά μια πιο πράσινη Ευρώπη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Στο πλαίσιο αυτού του κονδυλίου θα προωθηθούν επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, κυκλικής οικονομίας και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή.
«Είναι μια συλλογική προσπάθεια που καταβάλλει η Ευρώπη όσον αφορά την κλιματική αλλαγή και έχουμε δώσει μεγάλη έμφαση σε αυτόν τον τομέα» είπε ο κ. Πετρίδης.
Συγκεκριμένα, επενδύσεις θα γίνουν σε έργα ενεργειακής αναβάθμισης δημοσίων κτηρίων, σχολείων και κατοικιών (€143 εκατ.), έργα για μείωση και ανακύκλωση δημοτικών αποβλήτων (€83 εκατ.), έργα διαχείρισης υδάτων και προστασίας (€195 εκατ.).
Περιλαμβάνονται επίσης έργα αστικής κινητικότητας όπως η δημιουργία ποδηλατοδρόμων, πεζοδρομίων, τα έξυπνα συστήματα ρύθμισης φώτων τροχαίας, κάτι που όπως ανέφερε ο Υπουργός Οικονομικών είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Κύπρο λόγω του κυκλοφοριακού των τελευταίων χρόνων που όντως καταντάει να είναι μια μάστιγα για την καθημερινότητα του πολίτη, ειδικά σε κάποιες πόλεις, αναβάθμιση στάσεων /στεγάστρων λεωφορείων, δημιουργία αξόνων /λωρίδων προτεραιότητας λεωφορείων και η επιδότηση αγοράς ηλεκτρικών και άλλων οχημάτων μηδενικών ρύπων (€120 εκατ.),
Προνοούνται και έργα προστασίας της βιοποικιλότητας, όπως παρεμβάσεις για διαχείριση του Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα και άλλων περιοχών Natura (€20 εκατ.) και έργα μετάβασης προς εναλλακτικές μορφές ενέργειας που θα προκύψουν από εξειδικευμένη μελέτη (€167 εκατ.).
Στόχος 3: €94 εκατ. για μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη
Ποσό ύψους €94 εκατ. θα διατεθεί για τον Στόχο Πολιτικής 3 που αφορά μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη και θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έργα για την αναβάθμιση του οδικού δικτύου ορεινών περιοχών, τα ευφυή συστήματα μεταφορών σε αυτοκινητόδρομους και αστικούς δρόμους και την εγκατάσταση ηχοπετασμάτων σε αυτοκινητόδρομους.
Στόχος 4: : €424 εκατ. για μια πιο κοινωνική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη
Ο Κωνσταντίνος Πετρίδης ανέφερε ότι για ομάδες του πληθυσμού οι οποίες αποκλείονται για κάποιους λόγους από την αγορά εργασίας, θα πρέπει να υπάρχουν ειδικά προγράμματα, ειδικά σχέδια, «ούτως ώστε να προωθήσουμε την ένταξή τους σε μια βιώσιμη κατάσταση εργασίας αλλά και σε μια καλύτερη κοινωνία».
Είπε ότι έχει διατεθεί ένας μεγάλος προϋπολογισμός της τάξης των €424 εκατ.
Ποσό ύψους €144 εκατ. θα διατεθεί για την απασχόληση και θα περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και συγκεκριμένα την στελέχωση, μηχανογράφηση, εφαρμογή νέων μεθόδων και χρήση σύγχρονων εργαλείων εξυπηρέτησης.
Από αυτό το ποσό θα διατεθούν χρήματα και για σχέδια εργοδότησης ανέργων, που θα περιλαμβάνουν κίνητρα υπό τη μορφή επιδότησης εργοδοτικού κόστους
Αφορά επίσης σχέδια εργοδότησης, κατάρτισης, συμβουλευτικής καθοδήγησης, πρακτικής άσκησης, επιχειρηματικότητας νέων και την ενεργοποίηση γυναικών στην αγορά εργασίας μέσω της εργοδότησης, επιδότησης υπηρεσιών φροντίδας βρεφών – παιδιών και της επιδότησης διδάκτρων σε δημόσια / κοινοτικά νηπιαγωγεία.
Στο πλαίσιο του Στόχου 4 θα διατεθεί επίσης ποσό ύψους €103 εκατ. για σκοπούς εκπαίδευσης και κατάρτισης. Συγκεκριμένα, θα προωθηθεί η ανάπτυξη και ο ανασχεδιασμός προγραμμάτων σπουδών, η συνεργασία με επιχειρήσεις στη βιομηχανία και ο εργαστηριακός εξοπλισμός.
Ο σχεδιασμός περιλαμβάνει επίσης σχολικές δράσεις κοινωνικής ένταξης, όπως την παροχή ψυχοκοινωνικής στήριξης, την ενισχυτική διδασκαλία και τη δημιουργική απασχόληση.
Αφορά ακόμα προγράμματα κατάρτισης του εργατικού δυναμικού με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων σε ανέργους, συμπεριλαμβανομένων ψηφιακών δεξιοτήτων.
Στο Στόχο 4, περιλαμβάνονται επίσης δράσεις ύψους €177 εκατ. για την κοινωνική ένταξη και την καταπολέμηση της φτώχειας. Στο πλαίσιο αυτό προωθούνται σχέδια – κίνητρα για την εργοδότηση ληπτών Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, μακροχρόνιων ανέργων, ατόμων με αναπηρία και χρόνιες παθήσεις και ανέργων ατόμων άνω των 50 ετών.
Προγραμματίζεται επίσης η βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών μέσω της αναδιοργάνωσης των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας, της συνεργασίας με επαγγελματίες του ιδιωτικού τομέα για προσφορά κοινωνικών υπηρεσιών, την ενίσχυση Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με κοινωνικούς λειτουργούς και τη χρηματοδότηση λειτουργίας Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας
Προνοούνται επίσης προγράμματα για την κοινωνική ενσωμάτωση ατόμων με αναπηρίες, όπως η δημιουργία συστήματος αξιολόγησης αναπηρίας, η λειτουργία Κέντρου Αυτισμού, η δημιουργία κατοικιών προστατευόμενης διαβίωσης και η παροχή υπηρεσιών κατ΄οίκον φροντίδας σε άτομα με αναπηρίες.
Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνεται και δράση για την παροχή σίτισης και υλικής συνδρομής προς τους άπορους, όπως η παροχή ειδών ανάγκης και φροντίδας για βρέφη και η παροχή σχολικού πρωϊνού σε άπορους μαθητές.
Στόχος 5: €160 εκατ. για μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες
Στο πλαίσιο του στόχου 5 για τον οποίο διατίθενται €160 εκατ. προωθούνται επενδύσεις για βιώσιμη ανάπτυξη αστικών, αγροτικών και παράκτιων περιοχών.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την παρουσίαση του Υπουργού Οικονομικών, ετοιμάζονται Στρατηγικές Ολοκληρωμένης Χωρικής Ανάπτυξης από τους Φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης για υλοποίηση δράσεων που αφορούν την αναβάθμιση ανοικτών δημόσιων χώρων (πλατείες, πάρκα κλπ.), υποδομές για παροχή κοινωνικών υπηρεσιών (π.χ. πολυδύναμα κέντρα), την αναβάθμιση υφιστάμενου οδικού δικτύου για προώθηση της αστικής κινητικότητας – ποδηλατόδρομοι, πεζόδρομοι, υποδομές προώθησης της επιχειρηματικότητας όπως κέντρα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας και την αναβάθμιση της πολιτιστικής κληρονομιάς (αμφιθέατρα/θεατρικές αίθουσες).
