Το αποτέλεσμα της χθεσινής συνεδρίας της Ολομέλειας της Βουλής των Αντιπροσώπων για συνέχιση της αναστολής των εκποιήσεων για τρίτη συνεχή φορά είναι άκρως απογοητευτικό και απαράδεκτο, ιδιαίτερα υπό το φως των πιο κάτω δεδομένων:
1. Των πρωτοφανών προσπαθειών από εμπλεκομένους, περιλαμβανομένων των Τραπεζών αλλά και του Συνδέσμου Εταιρειών Εξαγοράς Πιστώσεων και Διαχειριστριών Εταιρειών Πιστωτικών Διευκολύνσεων (ΣΕΔΠ) ότι δεν θα προχωρήσουν σε εκποιήσεις πρώτης κατοικίας αξίας μέχρι και €350,000, για εκείνες τις περιπτώσεις δανειοληπτών που πραγματικά ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού.
2. Η ρύθμιση, όπως ψηφίστηκε, συνεπάγεται ουσιαστικά καθολική αναστολή των εκποιήσεων χωρίς στόχευση. Εκπληκτικό το ότι αναστέλλονται οι εκποιήσεις, που αφορούν σε επαγγελματική στέγη ανεξαρτήτως αξίας και ύψους δανείου. Το ότι αφορά επιχειρήσεις με κύκλο εργασιών μέχρι €750.000 δεν έχει καμία απολύτως λογική, και καλύπτει πέραν των 85% των κυπριακών επιχειρήσεων.
3. Εξαιρείται επίσης η πλειοψηφία των αγροτεμαχίων αφού τίθεται ως ανώτατη αξία ύψους €100.000. Και πάλι ανεξαρτήτως εισοδήματος και ύψος δανείου. Αν μπορεί να θεωρηθεί κοινωνικό μέτρο η προστασία της πρώτης κατοικίας δεν μπορεί να θεωρηθεί το ίδιο για τα αγροτεμάχια.
4. Σε μια περίοδο που οι καταθέσεις στην οικονομία παρουσιάζονται αυξημένες, τόσο για τα νοικοκυριά όσο και τις επιχειρήσεις, κάτι που σκιαγραφεί την ικανότητα αποπληρωμής των οφειλών, αναστέλλονται εκποιήσεις χωρίς εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, επιβραβεύοντας κυρίως τους κακοπληρωτές και φορτώνοντας τις οφειλές τους στους συνεπείς πολίτες.
5. Την ύπαρξη κυβερνητικών σχεδίων όπως το Εστία, το Οικία, την αναστολή εκποιήσεων για τους μη βιώσιμους των εν λόγω σχεδίων, μέχρι την εφαρμογή του σχεδίου «ενοίκιο αντί δόσης».
6. Τη διαφωνία και προειδοποιήσεις όχι μόνο της Κυβέρνησης αλλά και της Κεντρικής Τράπεζας για τις συνέπειες ψήφισης αυτής της πρότασης νόμου.
Η αναστολή των εκποιήσεων για τόσο διευρυμένη περίμετρο, και μάλιστα με τα πιο πάνω χαρακτηριστικά:
1. Πλήττει την αξιοπιστία της Κύπρου και δημιουργεί έντονη δυσφορία και στο εσωτερικό, στους επενδυτές, τους οίκους αξιολόγησης και την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για την οικονομία, αφού τίθεται υπό αμφισβήτηση η θετική πορεία για περεταίρω αναβάθμιση του αξιόχρεου της κυπριακής οικονομίας σε μια τόσο κρίσιμη οικονομική συγκυρία, με τις αποδόσεις των κρατικών ομολόγων να αυξάνονται.
2. Οι συνεχιζόμενες αναστολές των εκποιήσεων δεν λαμβάνουν υπόψη τους καταθέτες και συνετούς δανειολήπτες οι οποίοι στην ουσία περιθωριοποιούνται και, έμμεσα, αδικούνται, προς όφελος των στρατηγικών κακοπληρωτών.
3. Δίνεται το λανθασμένο μήνυμα στην κοινωνία ότι δεν υπάρχει υποχρέωση αποπληρωμής των δανείων, ή ότι η πολιτεία θα εξεύρει φαεινές ρυθμίσεις που να αναιρούν αυτή την υποχρέωση, θυματοποιώντας τους ενσυνείδητους και συνετούς δανειολήπτες, που αποτελούν και το 75% των δανειοληπτών, και εγκυμονώντας τον κίνδυνο να αυξηθούν οι ΜΕΧ. Επαναφέρεται η κουλτούρα μη αποπληρωμής δανείων που τόσο έχει στοιχίσει στο κοινωνικό σύνολο στο πρόσφατο παρελθόν και έχει οδηγήσει και στο κούρεμα των καταθέσεων.
4. Τίθενται σε αυξημένο κίνδυνο χιλιάδες εγγυητές, με ενδεχόμενη αύξηση των ΜΕΧ σε μια περίοδο μάλιστα αύξησης των επιτοκίων που θα αυξήσει συνολικά τις υποχρεώσεις τους σε περίπτωση που κληθούν να τις αναλάβουν.
5. Προκαλείται ανησυχία για τον αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα του οροσήμου του Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που αφορά στη βελτίωση του περιβάλλοντος διαχείρισης των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων (ΜΕΧ) από Εταιρείες Εξαγοράς Πιστώσεων και Εταιρείες Διαχείρισης Πιστώσεων, η επίτευξη του οποίου τελεί υπό αξιολόγηση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και στις συνολικές προσπάθειες όλων των εμπλεκομένων για μείωση των ΜΕΧ.
6. Η μη εφαρμογή ενός αποτελεσματικού πλαισίου εκποιήσεων θα οδηγήσει το τραπεζικό σύστημα σε μια πολιτική πιο αυστηρής παροχής δανείων, τόσο σε νοικοκυριά όσο και σε επιχειρήσεις, τόσο ποσοτικά όσο και τιμολογιακά μέσω αυξημένων επιτοκίων προς αντιστάθμισμα του αυξημένου κινδύνου.
Δυστυχώς, η ψήφιση της Πρότασης για αναστολή των εκποιήσεων, δεν αφήνει οποιαδήποτε περιθώρια στο Υπουργείο Οικονομικών παρά να εισηγηθεί στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να ασκήσει τις εξουσίες που του παρέχει το Σύνταγμα για αναπομπή της ψηφισθείσας πρότασης νόμου.
Το Υπουργείο Οικονομικών τονίζει, ξανά, την τεράστια σημασία ενός σταθερού νομικού πλαισίου το οποίο θα διέπει τους εξωδικαστικούς πλειστηριασμούς, παράλληλα με την ύπαρξη ενός πλαισίου προστασίας (διαμεσολάβηση, μηχανισμοί αφερεγγυότητας, Σχέδιο ΕΣΤΙΑ, ΟΙΚΙΑ, Ενοίκιο Έναντι Δόσης κ.α.) έτσι ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης των ΜΕΧ, και απώτερα, να βελτιωθεί η συνέπεια των πολιτών στην εξυπηρέτηση χρεών.
Πρέπει να διασφαλιστεί ότι εκείνοι οι οποίοι επιλέγουν στρατηγικά να μην ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους θα βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο και όχι να επιβραβεύονται.
Σε αυτό το πλαίσιο, καλούμε τα κόμματα να αναθεωρήσουν τη θέση τους και να τηρήσουν μια πιο υπεύθυνη για το κοινωνικό σύνολο και την οικονομία στάση.
