Το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα μετά τις πρόσφατες πληροφορίες που δημοσιοποίησε το ειδησεογραφικό δίκτυο Al Jazeera συζητήθηκε τη Δευτέρα ενώπιον της Επιτροπής Εσωτερικών της Βουλής, στη διάρκεια μακράς συνεδρίας, στην οποία παρέστη και ο Υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής.
Η συζήτηση ήταν αυτεπάγγελτη εξέταση μετά από πρόταση των βουλευτών Γιώργου Λουκαΐδη, Γιώργου Τ. Γεωργίου, Ευανθίας Σάββα και Γιώργου Περδίκη. Επίσης, η Επιτροπή συζήτησε για την άρνηση του Υπουργείου Εσωτερικών να παραδώσει τους σχετικούς φακέλους και τα σχόλια επί του προσχεδίου της έκθεσης του Γενικού Ελεγκτή αναφορικά με το επενδυτικό πρόγραμμα των κατ’ εξαίρεση πολιτογραφήσεων. Σημειώνεται ότι και το δεύτερο θέμα ήταν αυτεπάγγελτη εξέταση έπειτα από πρόταση των βουλευτών Πανίκου Λεωνίδου και Παύλου Μυλωνά.
Στην Επιτροπή παρέστησαν και ο Γενικός Ελεγκτής, και εκπρόσωποι από το Υπουργείο Οικονομικών, εκπρόσωποι της Αστυνομίας Κύπρου και της Μονάδας Καταπολέμησης Αδικημάτων Συγκάλυψης.
Εντός της Επιτροπής, ο Υπουργός απάντησε στα πολλά ερωτήματα που έθεσαν οι βουλευτές καθώς και στις παρατηρήσεις του Γενικού Ελεγκτή. Είπε ότι μετά τις δημοσιοποιήσεις του Al Jazeera το Υπουργείο έλεγξε ξανά μέσα σε 72 ώρες και τα 117 ονόματα στα οποία έγινε αναφορά και απάντησε άμεσα και με στοιχεία υποδεικνύοντας την στρέβλωση που έγινε από μέρους του δικτύου. "Άλλο να λες ότι παραχωρήθηκε μια υπηκοότητα σε κάποιον ο οποίος δεν θα έπρεπε να την πάρει και άλλο να αποκρύβεις και να πεις ότι αυτό που υπονοούσε είναι ότι μεταγενέστερα, έξι μήνες μετά, ενδεχόμενα, σε μια από τις περιπτώσεις είχε κατηγορηθεί ένας από τους αιτητές" είπε.
Υπενθύμισε ότι στον χρόνο υποβολής των αιτήσεων όλοι οι αιτητές των οποίων τα ονόματα δημοσιοποιήθηκαν πληρούσαν τα κριτήρια της δεδομένης στιγμής, "άλλο εάν κάποιος από αυτούς εάν υπέβαλλε σήμερα αίτηση δεν θα μπορούσε να πολιτογραφηθεί γιατί τα κριτήρια είναι σήμερα διαφορετικά".
Το πρόγραμμα, είπε, εξελίχθηκε από το 2007 που δεν είχε κανένα κριτήριο ενώ σήμερα υπάρχουν πολύ αυστηρά κριτήρια.
Είπε ότι η ερευνητική επιτροπή θα ερευνήσει όχι αποσπασματικά αλλά εντέλλεται να ερευνήσει από το 2007 μέχρι 17 Αυγούστου του 2020 (ημερομηνία δημοσιοποίησης της νέας νομοθεσίας) όλα όσα έχουν γίνει σε αυτή τη διάρκεια, τα κριτήρια, οι συνθήκες πολιτογράφησης κτλ.
Ανέφερε ότι ο Γενικός Ελεγκτής ζήτησε συγκεκριμένους φακέλους και το Υπουργείο ζήτησε γνωμάτευση από τον νομικό σύμβουλο, τον Γενικό Εισαγγελέα, ο οποίος απάντησε ότι ΄"κανένα στοιχείο, φάκελος, αρχείο ή έγγραφο που βρίσκεται στην κατοχή του Υπουργείου δεν θα πρέπει να δοθούν οπουδήποτε".
"Από μας καμιά απολύτως άρνηση παραχώρησης εγγράφου προς τον Ελεγκτή δεν υπήρξε, για τον οποίο υπάρχει πολλή εκτίμηση για το έργο που κάνει", είπε ο κ. Νουρής, προσθέτοντας ότι ήδη το σύνολο αυτού του υλικού βρίσκεται στην κατοχή των αστυνομικών αρχών για σκοπούς της έρευνας.
Σημείωσε ότι η Βουλή λαμβάνει την ίδια ακριβώς ενημέρωση με το Υπουργικό Συμβούλιο στο στάδιο της υποβολής της πρότασης του ΥΠΕΣ για τις πολιτογραφήσεις, άρα σε κάθε στιγμή και ιδιαίτερα η Επιτροπή Εσωτερικών είχε τη δυνατότητα όλες αυτές τις ανησυχίες να τις εγγράψει και να γίνει συζήτηση.
Ο Υπουργός απέρριψε δηλώσεις ότι χαλαρώθηκε το πρόγραμμα λέγοντας ότι από το 2013 και μετά σταδιακά έχουμε μετεξέλιξη προγράμματος που άρχισαν πλέον να αυστηροποιούνται τα κριτήρια.
Είπε ακόμη ότι στην επόμενη συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου θα γίνει εισήγηση του Υπουργού Εσωτερικών για τα πορίσματα της έκθεσης της Ad Hoc Τριμελούς Επιτροπής Καλογήρου.
Είπε ότι για 23 αιτήσεις η ελεγκτική υπηρεσία σωστά διαπίστωσε ότι δόθηκαν οδηγίες για επίσπευση και διαβεβαίωσε ότι για καμία από αυτές τις αιτήσεις δεν έγινε έκπτωση στις διαδικασίες λέγοντας ότι επισπεύσθηκαν γιατί αφορούσαν μεγάλες επενδύσεις που είχαν να κάνουν με το καλώς νοούμενο συμφέρον του τόπου.
Σε ό,τι αφορά τις πολιτογραφήσεις μελών της οικογένειας του επενδυτή είπε ότι εάν του αποστερούσαμε το δικαίωμα να απολαμβάνουν την επένδυσή του μεταγενέστερα τα μέλη της οικογένειάς του δεν νομίζω να ερχόταν στην χώρα ο επενδυτής και ανέφερε ότι από το 2018 οι έλεγχοι δέουσας επιμέλειας δεν γίνονται μόνο για τον επενδυτή αλλά και για τα μέλη της οικογένειας.
Σε δήλωσή του στα ΜΜΕ, ο κ. Νουρής είπε ότι θεωρεί ότι έδωσε εντός της Επιτροπής ξεκάθαρες απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που τέθηκαν και πρόσθεσε "εκείνο που κρατούμε είναι ότι υπάρχει και θέλουμε να ελπίζουμε ότι αυτό θα τηρηθεί από όλους, η βούληση στήριξης του προγράμματος, τήρησης των όσων η νέα νομοθεσία και οι κανονισμοί διαλαμβάνουν όσον αφορά τα θέματα διαδικασίας και ελέγχου και από την άλλη να αφεθεί η διερευνητική επιτροπή να εκδώσει το πόρισμά της με εκείνα τα οποία θα καταπιαστεί".
Ο Γενικός Ελεγκτής αναφέρθηκε στην έκθεση του Γραφείου του για τον έλεγχο για την παραχώρηση κυπριακής υπηκοότητας στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Ενημέρωσε για τα ευρήματα της έκθεσης της Υπηρεσίας στη βάση πέντε φακέλων που εξέτασε και μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε πολιτογράφηση των μελών της οικογένειας μεγάλου αριθμού αλλοδαπών επιχειρηματιών και επενδυτών, χωρίς τούτο να προβλέπεται στο σχετικό Νόμο, σε πολιτογράφηση προσώπων των οποίων η επένδυση μπορεί να θεωρηθεί ως υψηλού κινδύνου για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, σε ευρήματα που αφορούν μη ικανοποίηση των επενδυτικών κριτηρίων και απώλεια φορολογικών και άλλων εσόδων.
Στην έκθεση αναφέρεται ότι από τα στοιχεία που δόθηκαν προκύπτει ότι από τις 1.597 αιτήσεις που υποβλήθηκαν μετά τις 21.5.2018, εγκρίθηκαν οι 917, δηλαδή ποσοστό 57,4% (από τις οποίες για 169 δεν σημειώνεται στο λογιστικό φύλλο ημερομηνία έγκρισης), εκκρεμούν οι 635, δηλαδή ποσοστό 39,8%, απορρίφθηκαν οι 35 (ποσοστό 2,2%) και αποσύρθηκαν οι 10 (ποσοστό 0,6%). Προστίθεται ότι σε 91 από αυτές που εκκρεμούν έχουν καταχωριστεί, από τους λειτουργούς που χειρίζονται τα λογιστικά φύλλα, σημειώσεις που αφορούν σε ξέπλυμα χρήματος, πλαστά στοιχεία/έγγραφα, αιτούντες υψηλού κινδύνου (ΠΕΠ κ.λπ.), πιθανές ποινικές υποθέσεις, αμφίβολη πηγή εισοδημάτων, απάτες, φοροδιαφυγές, δωροδοκίες, κατηγορίες για πλαστογραφία, ποινές στις χώρες καταγωγής, συμπερίληψη στα Panama Papers, κ.λπ.
Σε ό,τι αφορά την άρνηση του Υπουργείου Εσωτερικών να παραδώσει σχετικούς φακέλους είπε ότι η Υπηρεσία του θα μπορούσε να μελετήσει αντίγραφα των φακέλων αυτών και όχι αυτούσιους τους φακέλους.
Είπε ακόμη ότι είναι πρωτόγνωρο το γεγονός ότι η Υπηρεσία όταν ζήτησε από το Αρχείο Πληθυσμού να κάνει έλεγχο ταμείου για είσπραξη του ποσού που απαιτείται για την πολιτογράφηση, τους αρνήθηκαν την πρόσβαση επικαλούμενοι τον Γενικό Εισαγγελέα και το ότι έχει διοριστεί ερευνητική επιτροπή.
Χαρακτήρισε άδικη την αναφορά του ΥΠΕΣ ότι η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είναι επιλεκτική, λέγοντας ότι πήραμε τους πέντε φακέλους υψηλού ρίσκου που ήταν οι φάκελοι του Al Jazeera, και μετά ζητήσαμε 15 φακέλους που όλοι ήταν για την περίοδο μετά τον Μάη του 2018. Θέλαμε να δούμε, είπε, όταν έγιναν πιο αυστηρά τα κριτήρια, εάν ήταν πράγματι καλύτερες οι διαδικασίες, αλλά το Υπουργείο Εσωτερικών αρνήθηκε να μας δώσει τους 15 φακέλους. Συνέχισε λέγοντας ότι δεν μπορεί να κατηγορηθεί η υπηρεσία μας για επιλεκτική δημοσίευση και σημείωσε ότι θεωρούμε ότι εμείς κάναμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να κάνουμε έστω και με τα προσκόμματα που υπήρξαν.
Σε δηλώσεις του μετά στα ΜΜΕ, ο κ. Μιχαηλίδης είπε ότι επιβεβαιώνεται από τη συζήτηση η χρησιμότητα και η ορθότητα των ευρημάτων της Υπηρεσίας του παρά τα προσκόμματα με την μη παραχώρηση στοιχείων και τον μη σχολιασμό των ευρημάτων της Υπηρεσίας από το Υπουργείο Εσωτερικών.
Ανέφερε ότι η Υπηρεσία θα επαναλάβει ένα νέο έλεγχο το τέλος του 2021 όπου επίσης θα εξεταστεί ο τρόπος εφαρμογής των νέων κανονισμών που ψηφίστηκαν πριν δύο μήνες.
Πρόσθεσε ότι εξηγήσαμε και στην Επιτροπή ότι το Ανώτατο Δικαστήριο με βάση το σύνταγμα έχει αρμοδιότητα να επιλύει οποιαδήποτε διαφορά μεταξύ αρχών της Δημοκρατίας στην περίπτωση που υπάρχει αμφισβήτηση των εξουσιών και αρμοδιοτήτων κάποιας αρχής. Στην συγκεκριμένη περίπτωση, είπε, δεν έχει προβληθεί από πλευράς Κυβέρνησης ότι η υπηρεσία μας δεν έχει αρμοδιότητα ελέγχου για το θέμα. Είπε ότι υπήρξε η άποψη του Γενικού Εισαγγελέα «την οποία σεβόμαστε» ότι με τον διορισμό της διερευνητικής επιτροπής τα στοιχεία θα έπρεπε να παραδοθούν σε αυτή την επιτροπή, και όχι στην υπηρεσία μας. Διαφωνούμε με αυτή τη θέση, είπε αλλά τη σεβόμαστε. Κατέληξε λέγοντας ότι αυτό δεν δημιουργεί βάση για παραπομπή του θέματος στο Ανώτατο Δικαστήριο.
Σημειώνεται ότι η Επιτροπή Εσωτερικών ζήτησε περαιτέρω διευκρινίσεις από τους εκπρόσωπους της αστυνομίας, της ΜΟΚΑΣ και του Υπουργείου Οικονομικών.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής, βουλευτής ΑΚΕΛ, Ελένη Μαύρου είπε μετά τη συνεδρία ότι απουσία ελέγχου, ελλιπείς έλεγχοι, αδιαφάνεια, καταχρηστικές έως και παράνομες διαδικασίες είναι μερικές μόνο από τις διαπιστώσεις σήμερα και έκανε λόγο για διαβατήρια σε πρόσωπα χωρίς λευκό ποινικό μητρώο, διαβατήρια χωρίς να πληρούνται τα κριτήρια, διαβατήρια σε πρόσωπα με εμπλοκή σε ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, διαβατήρια για επενδύσεις που δεν πραγματοποιήθηκαν ποτέ, σωρεία παρατυπιών για τις οποίες δεν υπάρχουν απαντήσεις.
Ανέφερε ότι πολλά από τα προβλήματα που εντοπίστηκαν μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί εάν ασκείτο προ πολλού ικανοποιητικός έλεγχος και σημείωσε την έκπληξή της για τους λόγους που επικαλείται ο Γενικός Εισαγγελέας στην επιστολή του προς το Υπουργείο Εσωτερικών, απαγορεύοντας ουσιαστικά, όπως ανέφερε η κ. Μαύρου, να δοθούν στοιχεία στον Γενικό Ελεγκτή.
Είπε ότι η πλήρης διαφάνεια, ο συνεχής έλεγχος είναι το καλύτερο εχέγγυο να διασφαλιστεί η συνέχιση του προγράμματος αυτού. Η κ. Μαύρου είπε επίσης ότι στόχος είναι μέσα από τη συζήτηση να γίνουμε σοφότεροι και καλύτεροι.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Γιώργος Κάρουλλας είπε μετά τη συνεδρία ότι το επενδυτικό πρόγραμμα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την επανεκκίνηση της οικονομίας μας.
Έχουν ακουστεί πολλά, έχουν γίνει πολλές κατηγορίες, εμείς απαντούμε με ένα, ότι η Κυβέρνηση συντεταγμένα μέσα από τους θεσμούς έχει προχωρήσει στον διορισμό ειδικών ανακριτών που έχουν προχωρήσει μέχρι και στην εντολή για ποινικές έρευνες έτσι ώστε να διαφανούν οι όποιες ελλείψεις και να αποδοθούν ευθύνες εάν υπάρχουν, είπε.
Σημείωσε ότι αυτός ο δημόσιος διάλογος προκαλεί ζημιά στον τόπο, πλήττει την αξιοπιστία του κράτους μας, και εμποδίζει πραγματικούς επενδυτές. Ο δημόσιος διάλογος, πρόσθεσε, πρέπει να συμβάλλει στην βελτιστοποίηση των διαδικασιών αλλά την ίδια ώρα δεν πρέπει να αυτοπυροβολούμαστε. Κατέληξε λέγοντας ότι οι νέοι κανονισμοί που ψηφίστηκαν πρόσφατα παρέχουν την δυνατότητα έτσι ώστε να σταματήσει η όποια υποψία.
