Μερικές μέρες μετά την αποχώρηση των άγγλων και την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας άνοιξαν τα "Φυλακισμένα Μνήματα", ο σιδηρόφρακτος και περιτοιχισμένος χώρος όπου οι άγγλοι έθαβαν τους απαγχονισμένους Αγωνιστές της ΕΟΚΑ και άλλους φονευόμενους αλλού ( όπως τον Αυξεντίου και το Μάτση, Στυλιανό Λένα και Μάρκο Δράκο), τους οποίους φαίνεται ότι και νεκρούς τους φοβούνταν.
Κιβωτιόσχημος χώρος, τοίχοι πανύψηλοι στη νότια πλευρά των κεντρικών φυλακών Λευκωσίας, ένα βήμα από τη φοβερή αγχόνη.
ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΚΑΙ ΔΕΟΣ! Κανείς, εκτός από τους άγγλους βασανιστές και τους τούρκους δήμιους, δεν είχε εισέλθει στα Φυλακισμένα Μνήματα από το 1956. Οι άγγλοι ενταφίαζαν τους Ήρωες εκεί με συνομωτική υστεροβουλία, λες και υπήρχε σχέδιο της ΕΟΚΑ να εκθάψει και να απαγάγει τις σορούς των ηρώων! Εκ των υστέρων έθεσαν σταυρούς με ονόματα και παρέδωσαν σχεδιάγραμμα των τάφων.
Με απαίσιο τριγμό άνοιξαν οι σιδερένιες πύλες και εισήλθαν οι συγγενείς των Ηρώων. Άλλοι σιωπηλοί , άλλοι με κλάματα και οδυρμούς... " Μιχαλάκη μου, που είσαι Μιχαλάκη μου;" Έλεγε κλαίγοντας η τραγική μητέρα του Καραολή, φιλώντας το χώμα του τάφου του γιού της που ήταν ο πρώτος απαγχονισθείς.
"Ηλθαμε παιδιά, εδώ είμαστε!" Έλεγαν άλλες μητέρες και αδερφές των Ηρώων και συγκρατούσαν το θρήνο τους λες και περίμεναν ανταπόκριση από τους τάφους..
Αφού απόκαμαν από το σπαραγμό, έφυγαν..
Προτού αναχωρήσει ο πατέρας του απαγχονισθέντος Ευαγόρα Παλληκαρίδη, Μιλτιάδης, απήγγειλε πάνω από το τάφο του γιού του, πατριωτικούς στίχους, τους οποίους ως μαθητής και μετά ως αντάρτης έγραφεν ο Ευαγόρας μας
ΘΑ ΠΑΡΩ ΜΙΑΝ ΑΝΗΦΟΡΙΑ
ΘΑ ΠΑΡΩ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ
ΝΑ ΒΡΩ ΤΑ ΣΚΑΛΟΠΑΤΙΑ
ΠΟΥ ΠΑΝ ΣΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ..
Επι του κοινού τάφου Αυξεντίου Παλληκαρίδη, τοποθετήθηκε μέγας δάφνινος στέφανος με την επιγραφή: Ενθάδε κείνται οι νεκροί "σκλάβοι" διότι ηγάπησαν προ παντός την Ελευθερίαν...
Πηγή: Σπ. Παπαγεωργίου
