Στις 21/12/1963 αρχίζουν οι συγκρούσεις Ε/Κ και Τ/Κ οι οποίες καταλήγουν στις 30/12 στην πράσινη γραμμή και όχι στην αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η όλη κατάσταση στην Κύπρο εκτραχύνθηκε και οι αιματηρές συγκρούσεις ανάμεσα σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους άρχισαν. Τουρκοκύπριοι έμμισθοι πληροφοριοδότες του Υπουργού Εσωτερικών Πολ.Γεωρκάτζη του μεταδίσουν ότι η ΤΜΤ ξεκίνησε να διανέμει οπλισμό στα μέλη της που βρίσκονταν και εκτός Λευκωσίας. Η αστυνομία παίρνει οδηγίες να ερευνά όλα τα αυτοκίνητα που διακινούνταν από την τουρκοκυπριακή συνοικία της Λευκωσίας. Αργά το βράδυ της 21ης Δεκεμβρίου 1963, ανακόπτει αυτοκίνητο, στο οποίο επέβαιναν Τουρκοκύπριοι και επιχειρεί να κάνει έρευνα σ'αυτό. Οι επιβαίνοντες αρνούνται, προκαλείται αναταραχή. Οι άνδρες της περιπόλου ανοίγουν πυρ, σκοτώνουν ένα Τουρκοκύπριο και Τουρκοκύπρια. Το επόμενο πρωί οι συγκρούσεις γενικεύονται. Συνεχίζονται και τις επόμενες τρείς μέρες με ολοένα αυξανόμενη ένταση. Με νέα έκκληση τους ο Μακάριος και ο Κουτσιούκ στις 24 Δεκεμβρίου προτρέπουν τους Έλληνες και τους Τούρκους να σταματήσουν τις μεταξύ τους εχθροπραξίες.
Σε ιδιαίτερη συνάντηση τους, στον αστυνομικό σταθμό της Πύλης Πάφου, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν:
α) Οι δύο πλευρές να διατάξουν κατάπαυση του πυρός, που θα ίσχυε από τα μεσάνυχτα της ίδιας μέρας (24/12) και
β) οι Γλαύκος Κληρίδης, Πρόεδρος της Βουλής, και Όσμαν Ορέκ, Υπουργός Άμυνας, να επισκεφθούν μαζί όλα τα φυλάκια που είχαν στήσει κι οι δύο πλευρές κατά μήκος της γραμμής, που χώριζε την ελληνική περιοχή της πρωτεύουσας από την τούρκικη, για να ελέγξουν αν η εκεχειρία εφαρμόζεται και οι ένοπλοι έχουν αποσυρθεί.
"Ενώ, τις πρωινές ώρες της 25ης Δεκεμβρίου, περίμενα τον Ορέκ" γράφει ο Γλ.Κληρίδης, "ειδοποιήθηκα μέσω των δύο πρεσβευτών ότι ο κ.Ορέκ δεν θα με συναντούσε και ότι η συμφωνία που έγινε δεν θα προχωρούσε. Ύστερα από λίγο, άρχισαν να καταφθάνουν αναφορές ότι η σύγκρουση επεκτεινόταν" .
Στις 6 το πρωί των Χριστουγέννων πληροφορίες διέρρεαν ότι τούρκικα αποβατικά πλοία συγκεντρώνονταν στην Αλεξανδρέττα. Η κυβερνήσεις της Τουρκίας, της Ελλάδας και της Βρετανίας εξέδωσαν ανακοίνωση για εκεχειρία. Η συνάντηση για την επιβολή της εκεχειρίας έγινε στην κατοικία του Βρετανού ύπατου αρμοστή, του σέρ Άρθρουρ Κλάρκ.
Ενώ οι ειρηνευτικές συνομιλίες συνεχίζονταν, την ημέρα των Χριστουγέννων τουρκικά μαχητικά αεροπλάνα πέταξαν πάνω από την Λευκωσία. Στην συνάντηση ο Μακάριος συμφώνησε να επιτρέψει στους Άγγλους να επιβλέπουν την τήρηση της εκεχειρίας και αποδέχτηκε την αρχή της χάραξης γραμμής κατάπαυσης του πυρός της γραμμής που αργότερα πήρε το όνομα Πράσινη Γραμμή.
Πηγές:
- Κληρίδης Γλ., Η Κατάθεση μου,τομ.Α
- Φώτη Παπαφώτη, Πραξικόπημα - Εισβολή
