Ηγετική προσωπικότητα της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα. Λέγεται «αδελφόθεος», επειδή ήταν γιος του Ιωσήφ από γάμο του που είχε προηγηθεί της μνηστείας του με τη Θεοτόκο Μαρία.
Η μνήμη του τιμάται από τη χριστιανική εκκλησία στις 23 Οκτωβρίου και την Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν. Την ημέρα αυτή γιορτάζουν όσοι φέρουν το όνομα Ιάκωβος.
Ο Ιάκωβος δεν ακολούθησε τον Χριστό κατά τη διάρκεια του δημόσιου βίου του. Μετά την Ανάσταση, όταν ο Κύριος εμφανίστηκε ενώπιόν του, πίστεψε και ανέλαβε υπεύθυνες δραστηριότητες στην πρώτη Εκκλησία.
Υπήρξε ο πρώτος επίσκοπος των Ιεροσολύμων κι έλαβε μέρος στην Αποστολική Σύνοδο των Ιεροσολύμων (49 μ.Χ.).
Παρέμεινε πάντοτε στενά συνδεδεμένος με τις ιουδαιοχριστιανικές κοινότητες και περιβαλλόταν με ιδιαίτερη τιμή από τους Ιουδαίους. Ο Ιώσηπος του αποδίδει τον χαρακτηρισμό του «Δικαίου» και αναφέρει ότι ο Ιάκωβος μαρτύρησε δια λιθοβολισμού το 62 μ.Χ.
Ο Ιάκωβος θεωρείται ο συγγραφέας της πρώτης Θείας Λειτουργίας, την οποία αργότερα, λόγω της μεγάλης της διάρκειας, έκαναν συντομότερη πρώτα ο Μέγας Βασίλειος κι ύστερα ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Στον Ιάκωβο ανήκει και η πρώτη από τις επτά καθολικές επιστολές της Καινής Διαθήκης.
Θεία Λειτουργία του Ιακώβου του Αδελφοθέου
Η Θεία Λειτουργία του Ιακώβου του Αδελφοθέου είναι η αρχαιότερη από τα τέσσερα κύρια είδη της Ορθόδοξης Θείας Λειτουργίας και αποτελεί βάση για τα υπόλοιπα. Τελείται στις 23 Οκτωβρίου και την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα.
Προέρχεται από την Ιερουσαλήμ. Παρόλο που η διεξαγωγή της συνδέεται κυρίως με την 23η Οκτωβρίου και την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα, μπορεί να διεξαχθεί οποιαδήποτε άλλη μέρα του χρόνου.
