Για τον Άγιο Βηχιανό υπάρχουν πολλές εκδοχές όσο αφορά την καταγωγή, αλλά και το όνομά του. Η επικρατέστερη είναι αυτή που συναντάμε στα έργα του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Άγιο Νεόφυτο, το όνομα του Αγίου Βηχιανού ήταν αυτό του Αγίου Γενναδίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως αλλά επειδή από την πρώτη στιγμή της κοιμήσεως του και έκτοτε θεραπεύει το βήχα παρείσδυσε στην πάροδο του χρόνου το «παρατσούκλι» Βηχιανός.
Ο Άγιος Γενάδιος σε βαθύ γήρας αποχώρησε εκούσια από το θρόνο του πατριάρχου και αποφάσισε να μεταβεί στο Άγιο Όρος. Κάποτε θέλησε να επισκεφθεί τους Αγίους Τόπους και να προσκυνήσει τα πανάχραντα προσκυνήματα. Στην επιστροφή πέρασε και από την Κύπρο για να συναντηθεί με τον Όσιο Ιλαρίωνα. Το πλοίο τον άφησε μαζί με τον υποτακτικό του στην Πάφο και από εκεί πεζός ξεκίνησε το δρόμο για τη συνάντηση. Όμως το βράδυ πλησίασε, ζήτησε να διανυκτερεύσει στο πρώτο σπίτι που συνάντησε. Οι ένοικοι του σπιτιού του αρνήθηκαν. Η προχωρημένη ηλικία του σε συνδυασμό με το βαρύ χειμώνα, τον καθήλωσαν στην εξώπορτα του σπιτιού. Προτού, όμως, να ξημερώσει, ο Άγιος παρέδωσε το πνεύμα. Έκτοτε, ο Άγιος Γεννάδιος ή, όπως είναι γνωστός στους πιστούς, Βηχιανός θεραπεύει όσους με ευλάβεια και πίστη καταφεύγουν στη μεσιτεία του.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, το συγγραφικό έργο του Αγίου Γενναδίου είναι τόσο πλούσιο ώστε είναι ισάξιο μ’ αυτό των Τριών Ιεραρχών. Από τα έργα του σώζεται μόνο μια επιστολή, η οποία φυλάσσεται στο Άγιο Όρος.
ΕΞΩΚΛΗΣΙ ΑΓΙΟΥ ΒΗΧΙΑΝΟΥ
Στην περιοχή Πραστειά δυτικά του Ύψωνα, λίγο έξω από το χωριό, θα συναντήσουμε το ξωκλήσι του Αγίου Βηχιανού. Πραστειά λέγεται η περιοχή, γιατί σύμφωνα με τους κατοίκους του χωριού, η περιοχή αυτή ήταν προάστιο του Κουρίου. Μαζί με το ξωκλήσι του Αγίου Βηχιανού, ήσαν και άλλα δύο ξωκλήσια, του Αγίου Μαρκιανού και παλαιοχριστιανικός ναός, όπου μετά έγινε χριστιανικός αλλά δεν έγινε γνωστό μέχρι σήμερα το όνομα του. Το ξωκλήσι του Αγίου Βηχιανού κτίστηκε το 1969, με δαπάνες των χωρικών. Περιτριγυρισμένο από αγροτεμάχια, μικρό και απλό ξωκλήσι. Είναι Γοτθικού ρυθμού.
Εξωτερικά ασπρισμένο και με κεραμίδι η στέγη. Εσωτερικά το εκκλησάκι φτωχικό, με ένα απλό ξύλινο τέμπλο και τις λιγοστές φορητές εικόνες των αγίων, καθώς και το μοναδικό ψαλτήρι, να δίνει την παρουσία του. Στο ξωκλησάκι υπάρχει μια πρόσφατη αγιογραφία, με παράσταση τον Άγιο Βηχιανό να θεραπεύει ένα παιδί, που υπέφερε από άσθμα. Ένεκα αυτού του θαύματος και από τον έντονο βήχα του παιδιού, δόθηκε και το όνομα στο εκκλησάκι «Άγιος Βηχιανός». Έχει την άνεση να φιλοξενήσει 50 – 60 πιστούς. Γιορτάζεται στις 11 Δεκεμβρίου με λιτάνευση της Άγιας εικόνας του Αγίου Βηχιανού.
