Δευ, Νοε 25, 2024

Σαν σήμερα η σφαγή του Οικονομείου, η αφετηρία της Γενοκτονίας των Ελλήνων

Σαν σήμερα η σφαγή του Οικονομείου, η αφετηρία της Γενοκτονίας των Ελλήνων

Το ημερολόγιο έγραφε Σάββατο 25 Ιανουαρίου 1913, μια ημερομηνία-ορόσημο στα γεγονότα που εκτυλίχθηκαν και αφορούν τη Γενοκτονία των Ελλήνων της Ανατολής. Οι κάτοικοι του Οικονομείου, του ελληνικού χωριού στις ακτές της Προποντίδας στην Ανατολική Θράκη, είναι οι πρώτοι που έβαλαν επίσημα το όνομά τους στον μαύρο κατάλογο των θυμάτων της Γενοκτονίας.
Η σφαγή του Οικονομείου αποτέλεσε την αφετηρία των γεγονότων που κορυφώθηκαν με την εγκατάλειψη των πατρογονικών εστιών των Θρακιωτών το 1922.

Στη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου το χωριό καταλήφθηκε από τους Βούλγαρους. «Πολλές οικογένειες ατιμώθηκαν και δολοφονήθηκαν», αναφέρεται στη διδακτορική διατριβή του Δημήτρη Τσιανικλίδη με θέμα «Η Μητρόπολις και ο Ελληνισμός Σηλυβρίας». Εκείνη την ημέρα του Ιανουαρίου του 1913 στο πλαίσιο του πολέμου Βουλγαρίας-Τουρκίας «εγένοντο εις το χωρίον τούτο σκηναί πρωτοφανείς και πρωτάκουστοι, οφειλόμενοι ουχί πλέον εις άτακτα στίφη, αλλ’ εις την επίσημον κυβέρνησιν» σημειώνεται στη Μαύρη Βίβλο Διωγμών και Μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού (1914-1918).

Περίπου 500 στρατιώτες που είχαν αποβιβαστεί τον Δεκέμβριο του 1912 από το τουρκικό πολεμικό «Ιδζάλ» περικύκλωσαν το Οικονομείο, στο οποίο ζούσαν 80-90 ελληνικές οικογένειες. Οι αξιωματικοί ζήτησαν από τον ιερέα, τον δάσκαλο και τους δημογέροντες να συγκεντρώσουν μέσα σε μισή ώρα όλους τους άνδρες από 15 ετών και πάνω. Όσοι κατάλαβαν τι πρόκειται να συμβεί προσπάθησαν να κρυφτούν, ανάμεσά τους και ο παπα-Νεόφυτος ο οποίος ήταν ο πρώτος που εκτελέστηκε.

Κατά τη Μαύρη Βίβλο Διωγμών και Μαρτυριών του εν Τουρκία Ελληνισμού (1914-1918), συγκεντρώθηκαν 140 έφηβοι και άνδρες οι οποίοι ανά 20 παραδόθηκαν στους Τούρκους στρατιώτες. Όλοι εκτελέστηκαν στην παραλία. Ο Δημήτρης Τσιανικλίδης στη διατριβή του αναφέρει ότι εκτελέστηκαν 96 άτομα. Μετά τη σφαγή του ανδρικού πληθυσμού οι Τούρκοι λεηλάτησαν τα σπίτια, βίασαν γυναίκες, απήγαγαν μικρά παιδιά και στο τέλος έβαλαν φωτιά κι έκαψαν το χωριό.

Όσοι κατάφεραν να επιζήσουν αναζήτησαν καταφύγιο στα γύρω χωριά, κυρίως στους Επιβάτες και στη Σηλυβρία. Έπειτα από λίγο, με ενέργειες των πατριαρχείων, επέστρεψαν στο Οικονομείο. Το 1914 η νεοτουρκική πολιτική του εκτοπισμού των χριστιανικών πληθυσμών ανάγκασε πολλούς να καταφύγουν σε άλλες περιοχές.

«Οι βίαιες απελάσεις και εκδιώξεις από την περιοχή της Αανατολικής Θράκης άρχισαν την άνοιξη και το καλοκαίρι του 1913. Οι επιθέσεις εναντίον του ντόπιου χριστιανικού πληθυσμού συνεχίστηκαν όλον το χρόνο, όμως μετά τον Μάρτιο του 1914 άρχισαν να παίρνουν πιο συστηματική μορφή», γράφει ο Τούρκος ακαδημαϊκός Τανέρ Ακτσάμ. Κύρια χαρακτηριστικά των εφαρμοζόμενων πολιτικών ήταν οι επιθέσεις σε ελληνικά χωριά από τις μονάδες της Ειδικής Οργάνωσης, οι δολοφονίες αμάχων και το κλίμα τρομοκρατίας, η στρατολόγηση του ανδρικού πληθυσμού και η κατάσχεση ελληνικών ιδιοκτησιών.

Στην Αγία Τριάδα ανεγέρθηκε μνημείο που αποτελείται από ένα κομμάτι κίονα, τμήμα της εκκλησίας της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Οικονομείο (πηγή: Συλλογος Προσφύγων Αν. Θράκης Αγ. Τριάδας)

Το Οικονομείο εγκαταλείφθηκε οριστικά από τους Έλληνες τον Οκτώβριο του 1922. Η Αγία Τριάδα, μια κωμόπολη 25 χλμ ανατολικά της Θεσσαλονίκης, ιδρύθηκε το 1925 από πρόσφυγες των χωριών Εξάστερο και Οικονομείο της Ανατολικής Θράκης, και Ποντοηράκλεια της Μικράς Ασίας.

 

Listen Live