ΠΡΟΛΟΓΟΣ - ΒΑΣΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Κάθε πρωί, ο Juan Izquierdo χρησιμοποιεί το φτυάρι του για να προσπαθήσει να ξαναβάλει τα θεμέλια του σπιτιού του που η θάλασσα παρέσυρε κατά τη διάρκεια της νύχτας στην ακτή του Tabasco, στο Μεξικό.
Κάθε μέρα, ο Χουάν – και εκατομμύρια άλλοι άνθρωποι που ζουν κοντά σε ωκεανούς σε όλο τον κόσμο – βιώνουν από πρώτο χέρι τις καταστροφικές συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Οι απώλειες ζωών και των μέσων διαβίωσης από ακραίες καιρικές καταστροφές και την κλιματική αλλαγή είναι
γνωστές –οι ερευνητές και οι πληγέντες κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και 30 χρόνια. Δυστυχώς, αυτές οι κλιμακούμενες επιπτώσεις δεν έχουν αντιμετωπιστεί με επαρκή δράση για την πρόληψη περαιτέρω υπερθέρμανσης του πλανήτη και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κοινότητας.
Αυτή η έκθεση καταγράφει μια παγκόσμια κρίση που ήδη ωθεί τις κοινότητες προς τα ίδια τα όρια της μελλοντικής τους επιβίωσης. Ο Farooq Hossain Gazi έχασε το σπίτι του τρεις φορές στην παράκτια ζώνη του Μπαγκλαντές από καταιγίδες που ακολούθησαν παρατεταμένες πλημμύρες.
Στις παράκτιες κοινότητες, οι επιπτώσεις των καταιγίδων και των πλημμυρών επιδεινώνονται από την υποβάθμιση των παράκτιων οικοσυστημάτων, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την αύξηση της θερμοκρασίας. Οι Εθνικές Εταιρείες Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου και οι κοινότητες στις οποίες ανήκουν μαρτυρούν τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης σε καθημερινή βάση. Τους οφείλουμε να τους ακούμε όταν μιλούν για το τι πρέπει να γίνει για να διατηρηθούν οι κοινότητές τους ασφαλείς. Όταν μας λένε ότι δεν θέλουν μόνο ανακούφιση, αλλά έγκαιρη προειδοποίηση, ανθεκτικές υποδομές και βιώσιμα μέσα διαβίωσης, πρέπει να ενεργήσουμε για να τους υποστηρίξουμε.
Μπορούμε να ανατρέψουμε την τάση; Ο τίτλος αυτής της έκθεσης αντικατοπτρίζει όχι μόνο τον κίνδυνο από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αλλά και τη δύναμη που έχουμε να λαμβάνουμε αποφάσεις και να ενεργούμε βάσει αυτών για να εξασφαλίσουμε έναν καλύτερο και ασφαλέστερο κόσμο για τους ανθρώπους σήμερα και τις μελλοντικές γενιές του αύριο.
Όταν οι παγκόσμιοι ηγέτες συγκεντρωθούν στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή στη Γλασκόβη τον Νοέμβριο του 2021, πρέπει να τηρήσουν τις υποσχέσεις που έχουν δώσει για να αποτρέψουν την υπερθέρμανση του πλανήτη να ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου και να υποστηρίξουν όσους βρίσκονται ήδη στην πρώτη γραμμή των αυξανόμενων κινδύνων.
Jagan Chapagain Γενικός Γραμματέας της IFRC
Οι άνθρωποι που ζουν στις ακτές του κόσμου αντιμετωπίζουν ήδη αυξανόμενους κινδύνους λόγω της κλιματικής αλλαγής. Το θερμαινόμενο κλίμα δημιουργεί νέες απειλές και επιδεινώνει τους προϋπάρχοντες κινδύνους. Η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει, οι παράκτιες πλημμύρες γίνονται πιο έντονες, οι καταιγίδες και οι κυκλώνες εντείνονται και το κύμα καταιγίδων φθάνει σε υψηλότερα επίπεδα, πιο μέσα στην ενδοχώρα. Ανθρώπινες
ζωές χάνονται, σπίτια και περιουσίες έχουν υποστεί ζημιές και βασικές γεωργικές εκτάσεις έχουν καταστραφεί από το αλμυρό νερό. Οι ευάλωτες παράκτιες κοινότητες αντιμετωπίζουν σκληρά όρια προσαρμογής που δεν μπορούν να ξεπεραστούν, αλλά και ήπια όρια που μπορούν να μετατοπιστούν – με χρηματοδότηση, διακυβέρνηση και καινοτομία. Τα σκληρά όρια καθορίζονται από το φυσικό περιβάλλον. Για παράδειγμα, σε
ορισμένα μέρη, η άνοδος της θάλασσας θα πλημμυρίσει μόνιμα τεράστιες εκτάσεις γης. Σε άλλες, η άνοδος της θερμοκρασίας και η διείσδυση φυσιολογικού ορού μπορεί να εκτοπίσει ή να σκοτώσει ζωτικά φυτά, ψάρια και κοραλλιογενείς υφάλους. Αντίθετα, τα ήπια όρια είναι αποτέλεσμα κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών δυνάμεων. Πολλές παράκτιες κοινότητες θα μπορούσαν να προσαρμοστούν – αν είχαν μόνο τους πόρους και την υποστήριξη που χρειάζονται. Χωρίς αποφασιστική δράση για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και την υποστήριξη της προσαρμογής, όλο και περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σε παράκτιες περιοχές θα αντιμετωπίζουν απειλές για τη ζωή, την υγεία και την ευημερία τους. Αντιμέτωποι με απειλές όπως οι εντεινόμενοι κυκλώνες και οι ακραίες θερμοκρασίες, τα ευάλωτα άτομα χωρίς πρόσβαση σε συστήματα έγκαιρης
προειδοποίησης και άλλες προστασίες θα διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού, ασθένειας και θανάτου. Άλλοι, αντιμέτωποι με την απώλεια των σπιτιών τους και των μέσων διαβίωσής τους, δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να φύγουν. Μια τέτοια μετατόπιση μπορεί να συμβάλει στη φτώχεια και την ευπάθεια. Υποστηρίζοντας την προσαρμογή σε τοπικό επίπεδο, μπορούμε να βοηθήσουμε εκατομμύρια ανθρώπους να ζήσουν ανθεκτικές, ευημερούσες ζωές στις ακτές. Ορισμένες παράκτιες κοινότητες πλησιάζουν σε σκληρά όρια για το περιβάλλον, τα οποία έχουν εγκλωβιστεί από
προηγούμενες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους η παλίρροια μπορεί ακόμα να αντιστραφεί. Ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως να ενισχύσει και να παράσχει χρηματοδότηση και άλλη υποστήριξη για τις ευάλωτες παράκτιες κοινότητες, ώστε να μπορέσουν να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή και να γίνουν ανθεκτικές.
Έχουμε ακόμα την ευκαιρία να μεταμορφώσουμε τις σημερινές ευάλωτες παράκτιες κοινότητες σε εκείνες που θα ευδοκιμούν για δεκαετίες ακόμη.