Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού, Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας.
Η αιματηρή επίθεση σε συναυλιακό χώρο στη Μόσχα στις 22 Μαρτίου 2024 που στοίχισε την ζωή σε 139 ανθρώπους και άφησε πέραν των 20 σε σοβαρή κατάσταση αποτελεί, πέραν της καταγεγραμμένης βαναυσότητας και βαρβαρότητας της, την χειρότερη τρομοκρατική επίθεση που έχει δεχθεί η Ρωσία εδώ και δυο δεκαετίες. Η ανάληψη της ευθύνης από περιφερειακό
παρακλάδι της τρομοκρατικής οργάνωσης «Ισλαμικό Κράτος» και η αντίδραση της Ρωσίας σηματοδοτούν, ενδεχομένως, ένα νέα κύκλο αίματος στην περιοχή, με την Ρωσία να δείχνει, με τον ένα ή άλλο τρόπο, προς την κατεύθυνση της Ουκρανίας, τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ να είχαν προειδοποιήσει τουλάχιστον 15 μέρες πριν για πιθανή, επικείμενη τρομοκρατική
επίθεση και το μέλλον γενέσθαι να παραμένει αβέβαιο. Ενόψει, μάλιστα, του επερχόμενου Πάσχα των Καθολικών και των Ολυμπιακών Αγώνων που θα πραγματοποιηθούν το καλοκαίρι στο Παρίσι, οι δυνάμεις ασφαλείας εντατικοποιούν την αύξηση των μέτρων ασφαλείας, δεδομένου και του γεγονότος ότι δεν υπήρχαν στο πρόσφατο άμεσο παρελθόν μεγάλα
τρομοκρατικά χτυπήματα, με εξαίρεση τις επιθέσεις της Χαμάς εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023 που έδωσε και το έναυσμα για τον μαινόμενο πόλεμο στη Γάζα.
Οι πρόσφατες τρομοκρατικές επιθέσεις – εξαιρώντας πράξεις που γίνονται εντός εμπόλεμων συρράξεων – περιορίστηκαν, τα τελευταία χρόνια, σε περιοχές όπου υπάρχει αρνητικό ιστορικό τέτοιων περιπτώσεων, όπως για παράδειγμα στη Σομαλία, το Πακιστάν και στη Νιγηρία που πάλι, όμως, εμπίπτουν σε περιοχές με τοπικές εξεγέρσεις ή με αδύναμες κυβερνήσεις.
Υπενθυμίζεται ότι η πλέον αιματηρή τρομοκρατική επίθεση από το 1970 πραγματοποιήθηκε στις 11 Σεπεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ, με σχεδόν 3,000 θύματα, ενώ, με εξαίρεση την τρομοκρατική επίθεση στο Musha Church στη Ρουάντα το 1994, οι δέκα πλέον αιματηρές επιθέσεις έγιναν μετά το 2001 και το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για τέσσερις από αυτές. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης τα στοιχεία του 2021 καταδεικνύουν 15 τρομοκρατικά περιστατικά, με τον αριθμό να είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, ενώ μεταξύ της περιόδου 2019 και 2021, 29 τρομοκρατικές απόπειρες απετράπησαν από τις υπηρεσίες ασφαλείας.
Οι τρομοκρατικές επιθέσεις διακρίνονται από αυτούς που τις πραγματοποιούν, χωρισμένες, σε γενικές γραμμές σε εξτρεμιστικές / τζιχαντιστικές, ακροδεξιές, ακροαριστερές και αναρχικές, εθνοεθνικιστικές και αυτονομιστικές αλλά και μη καθορισμένες. Η τελευταία επίθεση στη Μόσχα καταγράφεται στις εξτρεμιστικές / τζιχαντισιτκές αν και το Κρεμλίνο προσπαθεί με ιδιαίτερο ζήλο να εξεύρει ουκρανικό δάχτυλο στην πολύνεκρη επίθεση στη Μόσχα. Αν και το «Ισλαμικό Κράτος» έχει περιοριστεί από αυτό που ήταν κατά την διάρκεια του πολέμου στη Συρία και στο Ιρακ, φαίνεται ότι παραμένει ενεργό σε διάφορα μετώπα, με ακολούθους που βρίσκονται διεσπαρμένοι στον κόσμο και τον φόβο ενός νέου τρομοκρατικού χτυπήματος στη Δύση να επικρέμεται συνεχώς ως δαμόκλεια σπάθη. Το παρακλάδι που ανέλαβε την τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα είναι αυτό του ISIS-K (Islamic State-Khorasan) που έχει τις βάσεις του στο Πακιστάν και στο Αφγανιστάν και στρατολογεί συνήθως από την Κεντρική Ασία και αποτελεί γεγονός για τους αναλυτές ότι στοχεύει την Ρωσία εδώ και αρκετά χρόνια, λόγω κυρίως της δράσης της στην Τσετσενία και στη Συρία.
Τα τελευταία γεγονότα και η ιστορία της τρομοκρατίας αποδεικνύουν τους συνεχείς κινδύνους που πρέπει να αντιμετωπίσουν τα κράτη και οι υπηρεσίες πληροφοριών και ασφαλείας τους, σε μια εποχή μάλιστα όπου η χρήση νέων τεχνολογιών αλλά και νέων μεθόδων στρατολόγησης αποτελούν νέα δεδομένα για την επαρκή αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.
