Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού - Λέκτορας Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Η σημασία των περιφερειών αποτελεί τομέα ύψιστης προτεραιότητας για την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία υιοθετεί συγκεκριμένη περιφερειακή πολιτική που στηρίζει, ως σχετικά αναφέρεται, τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την ανταγωνιστικότητα, την οικονομική ανάπτυξη, τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και της βιώσιμη ανάπτυξη, εντάσσοντας τις πέραν των 270 περιφέρειες των 27 κρατών – μελών της στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ένωσης για την ορθολογιστική και βιώσιμη ανάπτυξη των περιφερειών. Η πολιτική συνοχής (cohesion policy), ως ονομάζεται η περιφερειακή πολιτική της
Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποστηρίζει, μέσω συγκεκριμένων δράσεων, τα πιο πάνω, εστιάζοντας, στη βάση ενός προϋπολογισμού ύψους 392 δισεκατομμυρίου ευρώ για την περίοδο 2021 – 2027, στην εκπαίδευση, την αγορά εργασίας, την ενέργεια, το περιβάλλον, την ενιαία αγορά, την έρευνα και την καινοτομία.
Ειδική έμφαση δίνεται στην υλοποίηση των στόχων της Πράσινης Συμφωνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της διαδικασίας της πλήρους μετάβασης στην ψηφιακή εποχή και της δημιουργίας των μικοοικονομικών και μακροοικονομικών συνθηκών που δημιουργούν ένα βιώσιμο οικονομικό μοντέλο που εξυπηρετεί τις ανάγκες των πολιτών των περιφερειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το νομοθετικό καθεστώς που διέπει την πολιτική συνοχής των περιφερειών της Ένωσης εδράζεται στα Άρθρα 174 έως 178 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά στην οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή και αποσκοπεί, ως ρητά αναφέρεται στο Άρθρο 174 «στη μείωση των διαφορών μεταξύ των επιπέδων ανάπτυξης των διαφόρων περιοχών και στη μείωση της καθυστέρησης των πλέον μειονεκτικών περιοχών», δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις αγροτικές περιοχές. Η χρηματοδότηση προγραμμάτων ανάπτυξης, ένταξης, απομείωσης των διαφορών και των περιφερειακών ανισοτήτων, γίνεται μέσω των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ένωσης, όπως για παράδειγμα, του Ευρωπαϊκού
Γεωργικού Ταμείου Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, του Τμήματος Προσανατολισμού, του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην αειφόρο αστική ανάπτυξη, λαμβάνοντας υπόψιν το γεγονός ότι οι αστικές περιοχές των κρατών – μελών της Ένωσης αποτελούν την κινητήρια δύναμη των οικονομιών των κρατών και περιλαμβάνουν πέραν των 2/3 του πληθυσμού της Ένωσης που παράγουν το 85% του συνολικού ΑΕΠ της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο καταλυτικός ρόλος των περιφερειών – τόσο των αστικών όσο και των αγροτικών περιοχών – είναι ιδιαίτερα σημαντικός στις διαδικασίες πράσινης μετάβασης, απεξάρτησης από τα ορυκτά καύσιμα, χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και νέων,
καθαρών μορφών ενέργειας, καινοτόμων εφαρμογών, ψηφιοποίησης κ.ο.κ. που αποτελούν αρχές εκ των ων ουκ άνευ για την αειφορία των περιφερειών.
Στο πιο πάνω πλαίσιο, οι πολιτικές που εφαρμόζονται από τις τοπικές αρχές αυτοδιοίκησης των πόλεων και κοινοτήτων οφείλουν να λαμβάνουν υπόψιν τις ειδικές ανάγκες ανά περίπτωση, δημιουργώντας, πάντοτε, συνθήκες συνέργειας που στοχεύουν στην ορθολογική ανάπτυξη και στην συμπεριληπτική πολιτική όλων των περιφερειών σε τοπικό, εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Τέλος, επισημαίνεται ότι οι πιο πάνω αναφορές, σημαντικές αφ’ εαυτές, πρέπει να διέπονται από
μετρήσιμους δείκτες που να αποδίδουν την διαδικασία ενσωμάτωσης και κοινωνικής συνοχής που αποτελεί πρώτιστο μέλημα Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
