ΜΙΑ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΡΩΤΙΝΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Διαβάζω το πρώτο βιβλίο της τριλογιας του Στεφανου Κωσταντινιδη.Τογραψα και παλαιοτερα. Πάρα τις πολλές συνεργασιες με εντυπα για βιβλιοπαρουσιασεις από το 1989 τα τελευταία ετη δυσκολιες ποικιλες δεν μου επετρεψαν ούτε εγκαιρες ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ, ούτε συντομες ανταποκρισεις παρουσιασης ούτε δυστυχώς γράμματα ευχαριστηρια σε αποστολες βιβλίων. Αυτα ως μια απολογια και μια εξομολογηση.
Στο βιβλίο τωρά. ΝΟΜΑΔΑΣ Ελλην εκ Πενταλιας Κύπρου. Γραφη θαρραλεα και ενδιαφερουσα που φωτιζει παρά την εν μερει προσχηματικη προμετωπιδα του μυθιστόρηματος δεν κρυβει την αυτοβιογραφικη της δυναμικη.
Η τριλογια του Κωσταντινιδη αναμφίβολα ικανου ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΥ με αρετες προσμιξης τεχνικων ποικιλων και μορφων λόγου. Διηγηση,παρεμβολη ημερολογιακων σημειωσεων,επιστολων και διαλογων.Η τριλογια αυτή έχει αξιωθει του αρτιου αναγνωστη,κριτικου και ξεναγου στο πρόσωπο του δάσκαλου και φιλολογου Στέλιου Παπαντωνιου.
Αυτες οι προτερες ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ με βοηθήσαν να διαβάσω το βιβλίο ολιγον υποψιασμενος.
Στην πρώτη αναγνωση του βιβλίου. Τον Κωσταντινιδη τον ξαναδιαβασα σε αλλά εργοχειρα του έτσι δεν μου ητο άγνωστους. Παρα ταυτα ο Νομαδας με συνεπηρε. Για πολλούς λόγους. Με πρώτο ένα προσωπικό. Καταγωμενος από αντιζυριχικη
οικογένεια που ζουσε στη Λεμεσό. Δεν γνωρίζα εις βάθος τους αντιζυριχικους νέους της Παφου και την οδυσσεια κάποιων από αυτους. Αναμεσα σε άλλες αρετες το βιβλίο εικονογραφει με Πλούτο την πορεία ,τις αναζητησεις ενός νεού της εποχής εξερχομενου από τον αγώνα της ΕΟΚΑ με κριτική δυνατότητα και ποθο για μορφωση.Ταξιδευει εις την Ελλάδα για σπουδες και ακολουθεί με θάρρος την πολιτικοκοινωνικην πορεία της Κύπρου ανεξάρτητης πλεον μέσα από την αλληλεπιδραση της με τον ελλαδικο πολιτικό βιο.
Ο συγγραφέας πέρα από την πρωτινή του αρετή και ηθικη βγαλμενη από τον αγώνα επιβίωσης και προοδου στην παφιακη υπαίθρο και στο Κτημα, την αρετή της διερωτησης επί ανθρώπων και πραγματων έχει και έναν συμμαχο.Δεν παραμενει στο νησί πολύ μεγάλο διάστημα κατά την ΚΡΙΣΙΜΗ μετανεξαρτησιακη δεκαετία. Αυτο του χαρίζει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την Κύπρο από ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ απόσταση και με ψυχραιμια. Αυτή η απόσταση έσωσε αρκετους αντιζυριχικους από την βαλτωδη πραγματικότητα της Κύπρου και του πολιτικους της διαλογος εκεινων των δύσκολήν καιρων.
Οι σελίδες του βιβλίου έχουν Πλούτο όπως και ο νεανικος βιος του συγγραφέως. Επιπροσθετα κάθως η γράφη αλήθευει εμβαθυνοντας δεν διαλεγεται με την ιστορίαν μονοχνωτα και φανατικα. Διακριτικα επίσης εικονογραφει τις κοινωνικές ομάδες εξουσιας. που επιρεαζαν την τύχη της Κύπρου στη Λευκωσία και αλλαχου έμεινα τα ετη.
Μια δεύτερη αναγνωση.
Η Πενταλια και η πρωτινή Κύπρος ως φιλότιμη συνοδοιπορια ενός χαρισματικου πεζογραφου. Η Πενταλια είναι εν χωριόν της Παφου αξιωμενο μυθιστόρηματικης τριλογιας. Στο πρώτον μέρος της τριλογιας αξιωνεται περιγραφων περιτεχνων, αναδειξης των τοπονυμιων της και ενός υμνου δια το ήθος των ανθρώπων της με προμετωπιδα τους γονείς του συγγραφεως.
Σε μια δεύτερη αναγνωση του πρώτου μέρους της τριλογιας ΝΟΜΑΔΑΣ χαρηκα το πρωτινον φωτεινό ήθος που προβαλλει ρυθροις μυστικοις όσο κι αν ο συγγραφέας επιχειρει να το αναλυσει να ανιχνευσει αιτία και αιτία τα.Αρκει ένας πρώτε ι κος διαλογος στην ντοπολαλια να τα υπερβει και να απογειωσει το βιβλίο και τον αναγνωστη εις άλλους ατραπους. Ενω ο
συγγραφέας περιγραφει τον άλλο κόσμο, την Αθήνα, την Λευκωσία, τις ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ διεργασιες εξαιφνης εισβαλλει η Πενταλια τα αδέρφια,οι χωρκανοί ,οι φωτεινοι γονείς,η ΜΑΝΑ και όλα τα σύγχρονα σχεδόν χανονται μπροστά στην ομηρικη,φτωχην μεν βασανισμενη αλλά κρυβουσα θησαυρόν αγροτικη ορεινη Κύπρος.Ιδιαιτερα η ορεινη Πάφος και προτιστως οι
αισιοδοξοι της ,της αγάπης και του καλου γρουσαφενου λόγου.
Ο Κωσταντινιδης είναι πεζογραφος και στοχαστης με ώριμη κατασταλαγμενη και ελκυστικη γραφη. Η αρετή του όμως είναι η ριζιμια σχεδόν αυτονοητη ροπη στο αλήθευειν. Αν ολες οι γράφες στην Κύπρο αληθευαν όπως οι γράφες του Κωσταντινιδη και του ομοτεχνου του Παπαντωνιου. Δυο φωνές που μου δινούν πολλή κουράγιο τα τελευταία ετη.
Όμως η καταρδευση του μυθιστόρηματος από την Πενταλια,την αγροτικη Πάφο του πενήντα,του εξηντα,το όμορφο Κτημα των ετων από το πενήντα πέντε ως τα ετη του εβδομηντα είναι η ΚΕΚΡΥΜΜΕΝΗ του φλογα,ένας μηχανισμος αναφλεξης που φωτιζει το μυθιστόρημα οπότε οδευει στην επιμονη ανάλυση.Αρετη κι αυτή του συγγραφέα που ευτυχώς δεν υπερβαινει τα όρια.
Τολμω ακροβατικα να ερμηνευσω και μια άλλη δυναμικη της γραφης.Καθως ο συγγραφέας προχωρει,αγωνιζεται να προκοψει να επιβιωσει να συμβαλει στο κοινό καλό δεν παύει να ναι το πρωτοπαλληκαρο της οικογένειας,ο θεριστης,ο ακαματος καλλιεργητης, ο φιλοτιμος Πενταλιωτης που αγαπά τον καματό για το χαττηριν των αδερφιων του ,των γονιών του ,της
ανάγκης για προκοπη ,αρετή μα προτιστως επιβίωση σε δύσκολους καιρους.
Το αρχαιον ήθος και καλλος των καλης παστας γεωργων μας όπως πλειστακις το περιγραψε ο Μιχάλης Πασιαρδης δεν απολειπει από την ψυχην και την γραφην και την καρδιάν του Κωσταντινιδη. Και που να το κρυψεις έστω και αν ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ τριλογιαν με κατοχην ολων των τεχνικων και των εργαλειων της μυθιστοριας.Ευτυχως ουτον αποκαλυπτεται ξεπροβαλλει
αβιαστα πίσω από τις λέξεις τις προτασεις, τις σελίδες του βιβλιου. Η Κύπρος είχε έχει ανάγκη ανθρώπους με το ήθος και το καλλος βιου του Στεφανου Κωσταντινιδη.
