Του Φοίβου Γ. Σπάρου *
Οι πρόσφατες εξελίξεις, δια στόματος και πράξεων Erdogan, μας επιβεβαιώνουν για ακόμη μια φορά πως η Τουρκία δέν μπλοφάρει. Αντίθετα, υλοποιεί τους μακροπρόθεσμους στόχους της έναν-έναν. Άς πάψουμε να εθελοτυφλούμε ότι η Τουρκία είναι δυνατόν να συνετιστεί και να δεχτεί πως τα δικά της συμφέροντα μπορούν να ταυτιστούν με τα δικά μας και να δεχτεί μιαν βιώσιμη λύση. Εκείνοι που εθελοτυφλούν βέβαια, διότι πολλοί εξ ημών συχνάκις κρούαμε τον κώδωνα του κινδύνου, μόνο που οι φωνές μας εις ώτα μή ακουόντων έφταναν.
Κατάφερε το διπλωματικό μας σώμα, εναντιωνόμενο στην αγγλική ραδιουργία, να πετύχει μια μή-αρνητική Προεδρική Δήλωση στο Συμβούλιο Ασφαλείας (ΣΑ) των ΗΕ.
Καλώς, πολύ καλώς έγινε η προσφυγή στο ΣΑ και καλώς έχουμε αυτήν την δήλωση που θεωρητικά αντικρούει τις επιβουλές της Τουρκίας. Εν τούτοις, θα πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η Τουρκία δέν πτοείται από κάτι τέτοια. Διαχρονικά, εκ πείρας, έχει μάθει ότι δέν πρόκειται να έχει οποιονδήποτε κόστος άν την αγνοήσει· ήδη το έχει δηλώσει κιόλας δια στόματος Τσαβούσογλου! Πώς το πετυχαίνει αυτό; Στο Τουρκικό ΥπΕξ είναι μανούλες στην διπλωματία και ξέρουν να εκμεταλλεύονται τα συμφέροντα των χωρών που ενδιαφέρουν την Τουρκία. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η γειτνίαση της χώρας τους με την Ρωσσία και το Ιράν την φέρνει σε θέση όπου θεωρείται ως απαραίτητο προγεφύρωμα του ΝΑΤΟ. Και ξέρουν ότι παίζοντας αυτό το χαρτί μπορούν να αποσπούν οφέλη τόσον από τους εταίρους τους στο ΝΑΤΟ όσον κι από τους αντιπάλους Ρωσσία και Ιράν. Έτσι, με τον ένα ή άλλο τρόπο, υποβάλλουν αιτήματα που όσο παράλογα κι αν είναι γίνονται αποδεκτά.
Εδώ διαφαίνεται η βασική διαφορά “νοοτροπίας” με την Ελλάδα: δέν πρόκειται απλά και μόνο για το ότι προφανώς έχει μιαν πιό ευνοϊκή γεωστρατηγική θέση που την ευκολύνει στις απαιτήσεις της. Η Τουρκία έχει όραμα και μακρόπνοο στρατηγικό σχέδιο προς πραγματοποίησή του. Όλες οι τακτικές της, διαχρονικά, ευθυγραμμίζονται με αυτό το σχέδιο με προσανατολισμό την υλοποίηση του οράματος που θέλει να καταστήσει την Τουρκία Περιφερειακή Υπερδύναμη. Όσον δέ αφορά τον Erdogan και τους νεο-Οθωμανούς ισλαμοφασίστες, σε συνδιασμό με την επανασύσταση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο επί μέρους στόχος για την Κύπρο επιτυγχάνεται δια της υλοποιήσεως του Σχεδίου Επανάκτησης της Κύπρου που συστάθηκε από την δεκαετία του 1950 σε συνεργασία με την Αγγλία. Εν αντιθέσει, η Ελλάδα δέν έχει όραμα και επομένως ούτε στρατηγική επίτευξής του αλλά ούτε και τακτικές ανατροπής των τουρκικών σχεδίων που βλάπτουν τα συμφέροντά της. Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν και για την Κύπρο. Οι κυβερνήσεις αμφοτέρων των χωρών παρουσιάζουν ως στρατηγική άμυνας την ιδιότητα του μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Υποθέτουν πως τα δικά τους προβλήματα είναι – κατ’ επέκταση – Ευρωπαϊκά προβλήματα κι επομένως αναμένουν από την ΕΕ την υπεράσπισή τους. Ωστόσο, τα μέλη της ΕΕ δέν έχουν ενιαίες θέσεις σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Δέν πρόκειται για Ηνωμένες Πολιτείες όπως οι ΗΠΑ. Αντίθετα, πρόκειται – παρ’ όλες τις φανφάρες περί αρχών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων – για ένα club εμπορευομένων. Γι αυτό, μόνον άν τα εμπορικά τους συμφέροντα θιχτούν θα αντιδράσουν ουσιαστικά ενάντια στην Τουρκία. Επί πλέον, τόσον στην Ελλάδα όσον και στην Κύπρο, κυριαρχεί το μεταπρατικό Κεφάλαιο. Άρα, η εθνική οικονομία δέν είναι και τόσο εθνική. Σε αντίθεση, οι μεταπράτες υποκύπτουν σε ό,τι απαιτεί το διεθνές (ή μάλλον δυτικό) Κεφάλαιο. Με άλλα λόγια, οι κυβερνήσεις Ελλάδος τε και Κύπρου δέν διαθέτουν ιδίαν βούληση και πολιτική αλλά είναι σχεδόν πλήρως εξαρτημένες. Το μόνο που τις συγκρατεί – ιδιαίτερα την κυπριακή – από την άμεση και πλήρη υποταγή, είναι η πιθανή λαϊκή αντίδραση.
Βασίζω μιαν άλλη θεώρηση στις παρακαταθήκες του Nelson Mandela. Στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του “Long March to Freedom” (Μεγάλη Πορεία προς την Ελευθερία - σελ. 321 της αγγλικής έκδοσης) αναφέρει: “Ένας μαχητής της ελευθερίας μαθαίνει με τον σκληρόν τρόπο ότι είναι ο καταπιεστής που καθορίζει την φύση του αγώνα, και ότι η μόνη διέξοδος των καταπιεσμένων συχνά είναι η χρήση μεθόδων που καθρεφτίζουν εκείνες του καταπιεστή. Σε κάποιο σημείο η φωτιά μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με φωτιά.”
Ποιές είναι, λοιπόν, οι μέθοδοι καταστολής του δικού μας καταπιεστή/κατακτητή, ήτοι της Τουρκίας;
- ένοπλη κατοχή
- βίαιη δημογραφική αλλαγή/εθνοκάθαρση
- εποικισμός των κατεχομένων
- δολοπλοκίες και υβριδικός πόλεμος
- διαχωρισμός κοινοτήτων – απομόνωση Τουρκοκυπρίων (τ/κ) από τους Ελληνοκύπριους (ε/κ)
- συνέχιση της προπαγάνδας,
◦ εσωτερικά ότι οι αιμοβόροι ε/κ θα σφάξουν τους τ/κ αν ζούν μαζί.
◦ στο εξωτερικό προωθούν το αφήγημα ότι υπάρχουν δυο ξέχωρα μέρη στην Κύπρο, ο τουρκικός Βορράς κι ο ελληνικός Νότος.
- μαεστρική εκμετάλλευση της γεωστρατηγικής της θέσης ώστε να πετυχαίνει εξευμενισμό αντί τιμωρίας για τις άνομες πράξεις της.
Πώς αντιμετωπίζονται οι πιο πάνω μέθοδοι; Οι ενέργειες που θα έπρεπε να έκανε η κυβέρνησή μας αλλά δέν κάνει. Δεδομένου ότι το όραμά μας είναι η απελευθέρωση και η αποκατάσταση της κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ) σε ολόκληρη την επικράτειά της σε πρώτο στάδιο και ο μετέπειτα διακανονισμός της λεγόμενης εσωτερικής πτυχής, δηλαδή του πώς να τα βρούμε με το σύνοικο στοιχείο, την Τουρκική Κοινότητα όπως την καθορίζει το Σύνταγμα του 1960.
- η αντίδραση στην κατοχή δέν είναι η συνθηκολόγηση και οι αποδοχή των τετελεσμένων της εισβολής δια της στρατιωτικής ένοπλης βίας, αλλά η ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ. Απελευθέρωση με όλες τις ευρύτερες έννοιές της, αυτό πρέπει να είναι το όραμά μας, το όραμα του συνόλου του Κυπριακού Λαού, δηλαδή αμφοτέρων των Κοινοτήτων όπως τις ορίζει το Σύνταγμα.
Για όσους υποθέτουν ότι αυτό εξυπακούει πόλεμο απαντώ: Θα είναι αυτοκτονικό εάν αυτήν την στιγμή κηρύξουμε απελευθερωτικό πόλεμο ενάντια στην Τουρκία. Δέν έχουμε τέτοια δυνατότητα. Ταυτόχρονα όμως, σημειώνω ότι δέν πρέπει να αποκλείουμε εκ προοιμίου ότι πρέπει να ενισχύσουμε την ανασχετική και αποτρεπτική μας δυνατότητα. Απεναντίας, πρέπει να καταστούμε έτοιμοι για οποιανδήποτε περίπτωση ήθελεν υπάρξει. Πρέπει να τεθούν οι απαραίτητες προϋποθέσεις και να καταρτιστούν σχέδια Α, Β και ακόμη περισσότερα δια πάν ενδεχόμενο. Να είμαστε έτοιμοι σημαίνει τόσον αξιόμαχο ανθρώπινο δυναμικό με τον κατάλληλο στρατιωτικόν αποτρεπτικόν εξοπλισμό όσον και ανάπτυξη της νοοτροπίας της αντίστασης και της διάθεσης για πάλη πρός επίτευξη του οράματος. Η ελευθερία δέν χαρίζεται, κερδίζεται! Αγώνας σημαίνει εγρήγορση κι ετοιμότητα, ενεργητική διεκδίκηση των δικαιωμάτων μας. Απαραίτητη η ενότητα με στόχευση το όραμα της απελευθέρωσης.
- η επανάκτηση της δημογραφίας της χώρας θα γίνει μετά την απαλλαγή της από την στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας. Πολλοί αντιτείνουν το επιχείρημα ότι ήδη οι πλείστοι πρόσφυγες έχουν πεθάνει. Το ζήτημα είναι ότι ο κάθε πολίτης θα πρέπει να έχει το δικαίωμα εγκατάστασης και εργασίας σε οποιονδήποτε μέρος της επικράτειας της ΚΔ. Ιδιαίτερα οι απόγονοι των εκτοπισμένων, τόσον οι ε/κ όσον και οι τ/κ θα πρέπει να έχουν την επιθυμία να δραστηριοποιηθούν στις πατρογονικές τους εστίες. Κάπου εδώ θα πρέπει να αντιμετωπιστεί σωστά και το πρόβλημα της αστυφιλίας.
Αναντίλεκτα, οι έποικοι και οι απόγονοί τους πρέπει να επιστρέψουν στην Τουρκία με δική της ευθύνη και βεβαίως, έξοδα. Η εμπιστοσύνη μεταξύ των διαχωρισθέντων Κοινοτήτων μόνο όταν ζουν μαζί στις ίδιες πόλεις και χωριά, στες ίδιες γειτονιές θα αποκατασταθεί. Σαν γείτονες στην ίδια χώρα, υπό την ίδια κυβέρνηση, κι όχι σαν πολίτες δυό ξεχωριστών κρατών (ζωνών, κρατιδίων, συνιστώντων μερών κοκ).
- η καταπολέμηση της μαζικής τροφοδότησης από την Τουρκία όλων των ειδών προσφύγων, θα αντιμετωπιστεί άν η υπόλοιπη Ευρώπη δεχτεί ή αναγκαστεί να κάνει δυό πράματα
◦ να δέχεται η κάθε χώρα αριθμό μεταναστών/προσφύγων ανάλογα με τον πληθυσμό της
◦ να σταματήσουν την παροχή κεφαλαίων προς την Τουρκία για δήθεν συγκράτηση και φροντίδα των προσφύγων στην επικράτειά της
Εδώ σημειώνω και την ρήση του Chomsky:άν θέλετε να απαλλαγείτε από την τρομοκρατία πάψετε να λαμβάνετε μέρος σε αυτήν!
- την (αγγλο)τουρκική προπαγάνδα αντιμετωπίζουμε με συστηματική δική μας προπαγάνδα ή καλύτερα διαφώτιση, τόσον εσωτερικά όσον και εξωτερικά.
Γι αυτόν τον σκοπό θα πρέπει να δημιουργηθεί κατάλληλη εξειδικευμένη υπηρεσία, ίσως υπό το ΓΤΠ ή το Υπουργείο Εξωτερικών.
- αξιοζήλευτη γεωστρατηγική θέση κατέχει και η Κύπρος. Γι αυτό άλλωστε η Αγγλία είναι διατεθειμένη να κρατήσει τις βάσεις της εδώ με νύχια και με δόντια.
Να μήν ξεχνούμε πως αυτή δημιούργησε το Κυπριακό Ζήτημα, αυτή πέτυχε με τις τακτικές του “διαίρει και βασίλευε” την αντιπαράθεση Ελλήνων και Τούρκων στην Κύπρο με στόχο την διατήρηση του ελέγχου της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Κάτι, το οποίο φαίνεται να δέχεται να διαμοιραστεί με την Τουρκία – στα πλαίσια της ΝΑΤΟϊκής αλληλεγγύης ίσως. Κι αυτό πρέπει να το “πετάμε στα μούτρα” τόσον της ελλαδικής κυβέρνησης όσον και των υπολοίπων εταίρων μας στην ΕΕ. Να απαιτήσουμε τα δίκαιά μας κι όχι να αναμένουμε την αυτόβουλη στήριξη των εταίρων μας. Επί πλέον, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να τεθεί και θέμα αποχώρησης της Αγγλίας από τις στρατιωτικές της βάσεις στην Κύπρο, επιτακτικά και έντονα. Το γεωστρατηγικό μας πλεονέκτημα να το μετατρέψουμε σε όπλο υπέρ των συμφερόντων μας. Κάπου εδώ βέβαια, τίθεται και η πρόσφατη ενεργειακή μας αναβάθμιση με την δυνατότητα εκμετάλλευσης των υποθαλάσσιων υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ μας.
Τέλος, πέραν των τριμερών ή/και τετραμερών – εμπορικών ουσιαστικά – συμμαχιών με γείτονες χώρες θα πρέπει να εξετάσουμε και ουσιαστικοποιήσουμε την σχέση μας με το Κουρδικό Απελευθερωτικό Κίνημα. Πρέπει να καταστούμε οι κατ’ εξοχήν υπερασπιστές και προπαγανδιστές των δικαιωμάτων του Κουρδικού Λαού.
Δια ταύτα, ή μάλλον για όλα τα πιό πάνω επιβάλλεται η δημιουργία ενός ευρέος αντικατοχικού μετώπου. Πέραν των κομμάτων. Τόσον η κυβέρνηση όσον και τα κόμματα είναι απαξιωμένοι στα μάτια του λαού. Χρειαζόμαστε ένα συνενωτικό σώμα στο οποίο να συμμετέχουν οργανώσεις και άτομα που συμφωνούν στο όραμα της απελευθέρωσης και στην παλλαϊκή συμμετοχή. Με σχετικές λεπτομέρειες και εισηγήσεις θα επανέλθω με δεύτερο σχετικό άρθρο.
*Φυσικός Μηχανικός
