Η πρόσφατη Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (Ιουνίου 2022) αποφάσισε την παραχώρηση καθεστώτος υποψήφιας χώρας στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, μια κίνηση με γεωπολιτικό κίνητρο, καθώς και νέα οικονομική συνδρομή το 2022 στην Ουκρανία μέχρι €9 δισ. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι «η πορεία κάθε χώρας προς την ΕΕ θα εξαρτηθεί από τις δικές της επιδόσεις όσον αφορά την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης». Διαφωνίες προέκυψαν για τις ενταξιακές χωρών των
Δυτικών Βαλκανίων και για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, που μετατέθηκαν για το … μέλλον.
Για την Αν. Μεσόγειο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναφέρεται στις «πρόσφατες επανειλημμένες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας», η οποία «πρέπει να σέβεται την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών-μελών της ΕΕ», και επαναφέρει τη Δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021.
Σ΄ εκείνη τη Δήλωση η ΕΕ καλούσε τότε «την Τουρκία να απέχει από νέες προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου» και επαναβεβαίωνε «την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης να χρησιμοποιήσει, σε περίπτωση τέτοιας ενέργειας, τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της, για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών-μελών της και για να διαφυλάξει την περιφερειακή σταθερότητα.» Η Δήλωση της 25 ης Μαρτίου 2021 εύλογα θεωρήθηκε τότε επιτυχία, αλλά αμέσως μετά η Τουρκία ξεκίνησε πολλές «τέτοιες ενέργειες» π.χ. παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου με εποικισμό των Βαρωσίων, απόρριψη της συμφωνημένης βάσης του ΟΗΕ στο Κυπριακό, πρωτοφανείς παραβιάσεις στο Αιγαίο, πτήσεις πάνω από κατοικημένα ελληνικά νησιά κ.ά. Τώρα, Ιούνιο 2022, η Σύνοδος καταγράφει ξανά (!) ότι «αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το Διεθνές Δίκαιο και να αποκλιμακώσει τις εντάσεις, προς όφελος της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο.»
Θέμα κυρώσεων για την τουρκική παραβατικότητα βάσει και της Δήλωσης της 25ης Μαρτίου 2021 δεν τέθηκε από Ελλάδα και Κύπρο, είτε επειδή επιλέγουν την πολιτική Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), είτε γιατί αξιολογούν πως το αίτημα θα απορριφθεί, κι έτσι προτιμούν την πολιτική στήριξη της ΕΕ κατά των τουρκικών παραβιάσεων του Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου.
Αυτό εξηγεί την ικανοποίηση των επικεφαλής των δύο Κυβερνήσεων. Εμείς, συμβάλλοντας εποικοδομητικά, επιμένουμε ότι θα μπορούσαν να ζητήσουν εφαρμογή της Δήλωσης αξιοποιώντας την ευνοϊκή συγκυρία και εγκαταλείποντας την μιζέρια των ΜΟΕ, είτε να προσφύγει η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εναντίον της Τουρκίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου για παραβίαση της εμπορικής συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης ΕΕ-Τουρκίας εις βάρος της Κύπρου, όπως έκανε η Επιτροπή πρόσφατα εναντίον της Κίνας για τη Λιθουανία.
Καταληκτικά, σε συνθήκες ακήρυχτου πολέμου από την Τουρκία, προέχει ανάλογη πανεθνική ετοιμότητα. Η βαναυσότητα του τυραννικού καθεστώτος στην Τουρκία ποδοπατεί τους λαούς εντός, οδηγώντας τους στα άκρα και στη φτώχεια. Η κρίση θα ξεσπάσει είτε εσωτερικά είτε εξωτερικά, και πρέπει να είμαστε ενωμένοι κι έτοιμοι.
Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) - Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για τη Μεσόγειο
