Του Δρα Αντώνη Στ. Στυλιανού, Λέκτορα Νομικής στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, LL.B Law (Bristol), Ph.D in Law – International Law and Human Rights (Kent), Διευθυντής Μονάδας Νομικής Κλινικής Πανεπιστημίου Λευκωσίας
Ο πόλεμος στο Ισραήλ, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, αναδεικνύει σε ένα άλλο επίπεδο τον ρόλο της Ρωσίας και της Κίνας, μαζί και κεχωρισμένως, στην περιοχή. Όσον αφορά ειδικότερα τη Ρωσία, αυτή είναι προφανώς κερδισμένη, τουλάχιστον στο παρόν στάδιο, στο μέτωπο του πολέμου στην Ουκρανία, αφού η διεθνής κοινότητα έχει στραμμένα τα βλέμματα της στα τεκταινόμενα στο Ισραήλ και έχει πλήρως αποπροσανατολιστεί, στη δημόσια σφαίρα, τουλάχιστον, από το ουκρανικό. Ένα δεύτερο δεδομένο, που απορρέει από το πιο πάνω γεγονός, είναι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής όπως και οι συμμαχικές τους δυνάμεις, στρατιωτικά δείχνουν αυξημένο ενδιαφέρον στο Ισραήλ
παρά στην Ουκρανία, ό,τι και αν αυτό σημαίνει στην πράξη στο πεδίο των μαχών στην Ουκρανία από πλευράς εξοπλισμών και προμηθειών.
Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία και η Κίνα φαίνεται να συμβαδίζουν όσον αφορά στην υποστήριξη των Παλαιστινίων, εκμεταλλευόμενες τις αντιδράσεις που υπάρχουν ειδικά όσον αφορά στην ανθρωπιστική κρίση που δημιουργείται στην λωρίδα της Γάζας, την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν σαφή θέση υπέρ του Ισραήλ. Η Ρωσία έχει δηλώσει την συμπάθειά της προς τους Παλαιστινίους, κατηγορώντας την ίδια στιγμή ευθέως τις ΗΠΑ για την πολιτική τους στην Μέση Ανατολή, ενώ η Κίνα αναφέρει ότι το Ισραήλ έχει ξεπεράσει τα όρια της νόμιμης αυτοάμυνας, καλώντας το να σταματήσει την «συλλογική τιμωρία» των κατοίκων της Γάζας.
Οι λόγοι για τα πιο πάνω είναι πρωτίστως γεωπολιτικοί και γεωοικονομικοί, με τη Ρωσία και την Κίνα να προσπαθούν να ελέγξουν έτι περισσότερο αυτό που ονομάζουμε ως ‘παγκόσμιο νότο’, που αναφέρεται σε κατά προσέγγιση αλλά όχι πάντοτε γεωγραφικό διαχωρισμό των ανεπτυγμένων με τις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου υπάρχουν, μεταξύ άλλων, διαφορετικά
επίπεδα οικονομίας, πολιτισμών και πολιτικής επιρροής στην διεθνή τάξη πραγμάτων. Ο έλεγχος αυτός αφορά σε ευκαιρίες περαιτέρω διείσδυσης στις οικονομίες των χωρών που βρίσκονται στον ‘παγκόσμιο νότο’, μέσω επενδύσεων, εμπορικών συμφωνιών, ανάληψης μεγάλων κατασκευαστικών έργων και χρηματοπιστωτικής συνεργασίας.
Η πρόσφατη σύνοδος υπό την αιγίδα της Κίνας για την πρωτοβουλία «Μια Ζώνη, Ένας Δρόμος» (One Belt, One Road) καταδεικνύει ακριβώς το πιο πάνω, με τις συμφωνίες επένδυσης τεράστιων κατασκευαστικών έργων εμπορικής φύσεως στην Μέση Ανατολή, την Αφρική, την Λατινική Αμερική και την Ασία. Η παρουσία του Προέδρου της Ρωσίας ως ο επί τιμή
καλεσμένος του Προέδρου της Κίνας στη σύνοδο που γιόρτασε ουσιαστικά τα δέκα χρόνια της εφαρμογής της εξωτερικής και οικονομικής πολιτικής του Προέδρου Χί στην παρουσία αρχηγών κρατών και αξιωματούχων 130 και πλέον χωρών είναι χαρακτηριστική της σύγκλησης απόψεων μεταξύ Ρωσίας και Κίνας στον αντίποδα των δυτικών πολιτικών. Μάλιστα, στο περιθώριο της συνόδου, Πούτιν και Χί, είχαν τρίωρη διμερή επαφή όπου συζήτησαν για τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις εξελίξεις στην Μέση Ανατολή. Επιπρόσθετα, η Κίνα έχει στρατιωτική παρουσία στην Μέση Ανατολή, με έξι πλοία του πολεμικού της ναυτικού να βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή του περσικού κόλπου, ενώ δεδομένη είναι η παρουσία της Ρωσίας στην Μαύρη Θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο, την ίδια στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν ήδη έντονη παρουσία στην περιοχή.
Είναι προφανές ότι η εμπλοκή Ρωσίας και Κίνας στα τεκταινόμενα στην Μέση Ανατολή δεν είναι καθόλου τυχαία αλλά στοχευμένη, δημιουργώντας ένα κίνημα στον αντίποδα της ηγεμονίας των ΗΠΑ και της Δύσης γενικότερα, στο πλαίσιο ανάδειξης του γεωπολιτικού και γεωοικονομικού ρόλου της Κίνας και του γεωστρατηγικού ρόλου της Ρωσίας.
