Τις προάλλες, η Αναπλ. Υπουργός Εξωτερικών της Φινλανδίας ήταν στο Ευρωκοινοβούλιο με θέμα συζήτησης το κράτος δικαίου και αναπόφευκτα το σκάνδαλο διαφθοράς με το Κατάρ. Στην παρέμβασή της, η Φινλανδή αξιωματούχος απήγγειλε στίχους του Κ. Καβάφη, αναδεικνύοντας ουσιαστικά τη σημασία της κλασσικής παιδείας στη διαμόρφωση του ενεργού πολίτη, ο οποίος ενδιαφέρεται και για τα κοινά της πόλεως, ενώ ο ιδιώτης μόνο για τις ιδιωτικές του υποθέσεις.
Για πολλούς, το φινλανδικό εκπαιδευτικό σύστημα αποτελεί πρότυπο αγωγής και η κλασσική παιδεία αναδεικνύεται ως διαχρονική θωράκιση των πολιτών στη διαχείριση των υποθέσεων της πόλεως, που ανήκουν στην σφαίρα της πολιτικής από θέματα εξωτερικής πολιτικής μέχρι την διαφθορά αξιωματούχων.
Το πρόσφατο σκάνδαλο διαφθοράς έδωσε έναυσμα για προβληματισμούς και διάφορες προσεγγίσεις, μέχρι επιθέσεις κατά της σύγχρονης δημοκρατίας με το κράτος δικαίου της ΕΕ, με τρόπο που θύμισαν τις μαθητικές συζητήσεις με διαχωρισμό σε φιλο-Αθηναίους και φιλο-Σπαρτιάτες, βάσει των δύο διαφορετικών πολιτικών συστημάτων. Δύο διαφορετικά συστήματα κοινωνίας, που από κοινού συνθέτουν τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και τις αξίες της κλασσικής παιδείας. Φυσικά, η αθηναϊκή δημοκρατία με τις αξίες της έχουν διαχρονικά δικαιωθεί, αλλά η Σπάρτη αποτελεί μέρος του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, που δεν θα ήταν ίδιος χωρίς και τις δύο, Αθήνα και Σπάρτη. Άλλωστε, από τις Θερμοπύλες των Σπαρτιατών του Λεωνίδα, εμπνεύστηκε ο Αλεξανδρινός Καβάφης, Έλληνας ο ίδιος του απώτερου Ελληνισμού:
«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες·
δίκαιοι κι ίσιοι σ’ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κι ευσπλαχνία·».
Δύο «κόσμοι» που συνεχίζουν να «διχάζουν» ως σήμερα μέσω ενός γόνιμου προβληματισμού που διαμορφώνει τον σύγχρονο ευρωπαϊκό πολιτισμό που έχει στον πυρήνα του τον αρχαίο κλασσικό πολιτισμό με επίκεντρο τον άνθρωπο και τη δημοκρατία, η οποία ως εξ ορισμού ατελές (όχι τέλειο) πολίτευμα, συνεχώς εξελίσσεται και βελτιώνεται. Για αυτό, ο ευρωπαϊκός πολιτισμός δεν φοβάται την προσέγγιση με άλλους πολιτισμούς και καθεστώτα, αλλά είναι αυτή η έντιμη προσέγγιση που τους προκαλεί φόβο. Φόβο και φθόνο που δυνατόν να καταλήγει σε τέτοιο μίσος, που κάνει τους τζιχαντιστές να θέλουν να μας αφανίσουν. Αυτός ο φθόνος και φόβος που κάνει τον Ερντογάν να θέλει να εκτουρκίσει την ΕΕ, αντί για εξευρωπαϊσμό της τουρκικής κοινωνίας. Είναι αυτός ο φόβος που κάνει αυταρχικά καθεστώτα να ψάχνουν μεθόδους διείσδυσης να μας αλώσουν και να αλλάξουν τον ευρωπαϊκό τρόπο από μέσα. Δεν κινδυνεύουμε από όσους εγκαταλείπουν τις χώρες τους κατατρεγμένοι χωρίς ελπίδα υποφερτής ζωής, αλλά από καθεστώτα που εργαλειοποιούν χρήμα, πόρους, μίσος και φανατικούς, μετατρέποντάς τα σε υβριδικές ορδές για άλωση της Ευρώπης. Μια ισχυρή Ευρώπη προϋποθέτει κοινή άμυνα μαζί με την πολιτισμική της δύναμη απέναντι στις πάσης φύσεως εχθρικές επιθέσεις.
Καλά Χριστούγεννα!
Κώστας Μαυρίδης, Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D), Πρόεδρος Πολιτικής Επιτροπής για την Μεσόγειο
